CanolaFokus logo

Canolafokus 17   Januarie 2003

Canola cultivarevaluasie: Wes- en Suid-Kaap 2002

DJ Hanekom, P Lombard en H De Wet

Inleiding

Canola produksie in die Wes- en Suid-Kaap gedurende die 2002 seisoen is gemerk deur besonder goeie oeste wat deur verskeie produsente behaal is. Die goeie neerslae wat gedurende die groeiseisoen in beide gebeide voorgekom het, het grootliks hiertoe bygedra. Die kennis en ervaring van produsente wat toeneem met hierdie relatief nuwe gewas het ook duidelik na vore gekom en het verseker 'n bydraende rol gespeel tot die beter opbrengste wat behaal is. Alhoewel daar steeds probleme met die gewas in sommige areas en deur van die produsente ervaar word, wil dit voorkom of al hoe meer vertroue in die potensiaal van canola as wisselbougewas geplaas word. Heelwat probleme sal egter in die toekoms nog aangespreek moet word, maar dit is duidelik dat die gewildheid van die gewas toeneem soos produsente die heilsame effek van canola waarneem. Oppervlaktes het in 2002 met bykans 37% in vergelyking met verlede jaar in die Wes- en Suid-Kaap toegeneem, met na raming sowat 32 300ha canola wat aangeplant is. Daar is ook sowat 500+ hektaar in die Somerreënval aangeplant. Die oppervlaktes (ha) wat gedurende die 2002 seisoen onder canola verbou is, het as volg daaruit gesien:

BNK 5 100
CRK 8 700
SSK 8 300
Tuinroete Agri 1 000
MKB 3 300
Boland Agri 1 000
WPK 4 900
Somerreënvalgebied    500

Die Hoofdirektoraat: Landbou het gedurende die 2002 seisoen 'n reeks cultivar proewe in die Suid- en Wes-Kaap streke uitgevoer. Ses lokaliteite wat strek van Mosselbaai tot Caledon is in die Suid-Kaap streek uitgevoer terwyl daar ook ses lokaliteite in die Wes-Kaap van Philadelphia tot Eendekuil aangeplant is. By elk van die proefplase in die twee gebiede naamlik by Tygerhoek en Langewens in onderskeidelik die Suid- en Wes-Kaap is beide 'n vroeë en 'n laat aanplanting gedoen. Demonstrasieproewe is ook op Swellendam, Bredasdorp, Malmesbury en Pools uitgevoer. As gevolg van voëlskade kon geen opbrengssyfers by Bredasdorp ingesamel word nie.

Reënval oorsig

Klimaatstoestande tydens die 2002 seisoen is gekenmerk deur baie gunstige toestande wat in beide die Suid-Kaap en Swartland voorgekom het. Baie goeie reënval het oor bykans die hele streek voorgekom en afgesien van effe koue toestande gedurende Junie was temperature gematig oor die hele groeiseisoen. Die reënvalsyfers soos dit by die verskillende gebiede voorgekom het word in figuur 1 getoon.

Agronomiese praktyke

Bewerking Afgesien van die primêre bewerkings wat deur medewerkers gedoen is, is die proefpersele in die Swartland voor plant met 'n Agritec ghrop bewerk. Die proewe in die Suid-Kaap is vooraf met 'n Kongskilde bewerk.
Vestiging Die proewe is geplant met 'n Wintersteiger perseelplanter. Die duisend-korrelmassa, ontkiemings% van elke cultivar is bepaal. Saaidigthede is bereken ten einde 'n mikpunt van meer as 70 plante/m2 te verseker.
Bemesting Alle bemesting wat toegedien is, is gebasseer op grondontledings wat by elke proefperseel geneem is. Stikstofbemesting is volgens aanbeveling gedoen en is aangepas volgens grondtipe en langtermyn reënvalsyfers en het gewissel van 85 tot 100kg N/ha wat as standaard in drie paaiemente toegedien is. As standaard is molibdeen tydens die rosette-stadium togedien asook 'n boor bespuiting teen die einde van die stingelverlengingsfase.
Onkruidbeheer Onkruidbeheer waar nodig is volgens onkruidspesie en -druk toegepas. Hoofsaaaklik is daar gebruik gemaak van 'n voorsaai bespuiting met Butisan S (metazachlor) gevolg deur na-opkomsbeheer met Focus Ultra (cycloxydim). Waar breëblaar onkruide 'n probleem was, is 'n middel wat tans op registrasie wag, gebruik met uitstekende resultate teen veral emex-dubbeltjie. Volgens alle aanduidings behoort hiedie middel teen 2003 beskikbaar te wees.
Insekbeheer Die beheer van insekte het hoofsaaklik bestaan uit 'n bespuiting met plant teen rooibeensandmyt en lusernerdvlooi, gevolg deur bespuitings later in die seisoen vir die beheer van plantluise, ruitrugmotte en bolwurms. Die middels wat gebruik is, was Dimet(dimetoaat) – 750 ml/ha, Thioflo(endosulfan) – 1l/ha en Dursban(chlorpiriphos) – 100ml/100l. Die voorkoms van insekte is gemonitor deur skepnette en lokvalle waarna drumpelwaardes gehandhaaf en dienooreenkomstig gespuit is.
Swambeheer Geen swambeheer is op canola toegepas nie.
Oesaksies Persele is direk gestroop met behulp van 'n Wintersteiger stroper waarna die saad skoongemaak en toegelaat is om 'n resulterende vogpersentasie te bereik voordat dit geweeg is.
Figuur 2
Philadelphia (Boterberg)
Opbrengs van canola cultivars by die Philadelphia lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 8.92% KBV = 0.333 – Plantdatum = 29/04/2002)
Figuur 2: opbrengs van canola cultivars by Philadelphia (Boterberg)
Figuur 3
Malmesbury (Grasrug)
Opbrengs van canola kultivars by die Malmesbury lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 11.26% KBV = 0.462 – Plantdatum = 02/04/2002)
Figuur 3: opbrengs van canola cultivars by Malmesbury (Grasrug)
Figuur 4
Moorreesburg (Langgewens Saaityd 1)
Opbrengs van canola kultivars by die Langgewens lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 11.02% KBV = 0.353 – Plantdatum = 09/05/2002)
Figuur 4: opbrengs van canola cultivars by Moorreesburg (Langgewens Saaityd 1)
Figuur 5
Moorreesburg (Langgewens Saaityd 2)
Opbrengs van canola kultivars by die Langgewens lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 17.32% KBV = 0.371 – Plantdatum = 27/05/2002)
Figuur 5: opbrengs van canola cultivars by Moorreesburg (Langgewens Saaityd 2)
Figuur 6
Darling (Goedemoed)
Opbrengs van canola kultivars by die Darling lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 16.26% KBV = 0.371 – Plantdatum = 31/05/2002)
Figuur 6: opbrengs van canola cultivars by Darling (Goedemoed)
Figuur 7
Porterville (Keerom)
Opbrengs van canola kultivars by die Porterville lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 15.74% KBV = 0.474 – Plantdatum = 01/05/2002)
Figuur 7: opbrengs van canola cultivars by Porterville (Keerom)
Figuur 8
Eendekuil (Lemoenkloof)
Opbrengs van canola kultivars by die Eendekuil lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 22.57% KBV = 0.418 – Plantdatum = 07/05/2002)
Figuur 8: opbrengs van canola cultivars by Eendekuil (Lemoenkloof)
Figuur 9
Caledon (Serjaensrivier)
Opbrengs van canola kultivars by die Caledonl lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 6.29% KBV =0.313 – Plantdatum = 30/04/2002)
Figuur 9: opbrengs van canola cultivars by Caledon (Serjaensrivier)
Figuur 10
Riviersonderend (Tygerhoek Saaityd 1)
Opbrengs van canola kultivars by die Tygerhoek lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 9.72% KBV = 0.304 – Plantdatum = 30/04/2002)
Figuur 10: opbrengs van canola cultivars by Riviersonderend (Tygerhoek Saaityd 1)
Figuur 11
Moorreesburg (Tygerhoek Saaityd 2)
Opbrengs van canola kultivars by die Tygerhoek lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 11.94% KBV = 0.340 – Plantdatum = 28/05/2002)
Figuur 11: opbrengs van canola cultivars by Moorreesburg (Tygerhoek Saaityd 2)
Figuur 12
Napier (Panorama)
Opbrengs van canola kultivars by die Napier lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 4.29% KBV = 0.170 – Plantdatum = 01/05/2002)
Figuur 12: opbrengs van canola cultivars by Napier (Panorama)
Figuur 13
Swellendam (Kliphoogte)
Opbrengs van canola kultivars by die Swellendam lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 5.77% KBV = 0.244 – Plantdatum = 02/05/2002)
Figuur 13: opbrengs van canola cultivars by Swellendam (Kliphoogte)
Figuur 14
Heidelberg (Hillsdene)
Opbrengs van canola kultivars by die Heidelberg lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 10.05% KBV = 0.244 – Plantdatum = 02/05/2002)
Figuur 14: opbrengs van canola cultivars by Heidelberg (Hillsdene)
Figuur 15
Mosselbaai (Kleinberg)
Opbrengs van canola kultivars by die Mosselbaai lokaliteit gedurende 2002 (KV% = 13.50% KBV = 0.561 – Plantdatum = 14/05/2002)
Figuur 15: opbrengs van canola cultivars by Mosselbaai (Kleinberg)

Demonstrasieproef Heidelberg

(Voorstekop: Dirk van Papendorf)

Landvoorbereiding Geen bewerking, Round Up (1.5 liter/ha). 2 voorsaai bespuitings.
Saaidatum 2 Mei 2002
Saaidigtheid 3.5 tot 4.0kg/ha
Bemesting 100kg/ha 3:1:0 (38) + S met saai
100kg/ha 1:0:0 (40) – Kopbemesting
Spuitprogram 400ml/ha Galant – 30 Mei
40ml/ha Folimat
150ml/ha Cypermetrien
500ml/ha Galant – 20 Junie
3kg/ha Photrel – 8 Julie
500ml/ha Dimetoaat
150ml/ha Cypermetrien
Figuur 16: opbrengs van canola cultivars by Heidelberg demonstrasieproef

Demonstrasieproef Malmesbury

(Elim: Dirk Lesch)

Landvoorbereiding Geen bewerking, Round Up (1.0 liter/ha). 1 voorsaai bespuitings.
Saaidatum 3 Mei 2002
Saaidigtheid 4.5kg/ha
Bemesting 250kg/ha 4:1:0 (19) – met saai
150kg/ha Ureum: Kopbemesting – 11 Julie
50kg/ha Ureum – 20 Julie
Spuitprogram 2.5 liter/ha Simasien op TT cultivars – met saai
500ml/ha Galant Super – 20 Mei
150ml/ha Rogor – 1 Junie
Figuur 17: opbrengs van canola cultivars by Malmesbury demonstrasieproef

Canolademonstrasieproef Pools

(Abrie Richter: Langvlei)

Saaidatum 10 Mei
Saaidigtheid 4kg/ha
Saadbedvoorbereiding Geen – canola gevestig met Flexicoil
Bemesting 120kg/ha 2:1:0 (37) + S met saai
40kg/ha N (Ureum) as kopbemesting – 8 Julie
Bespuitings Galant Super 400ml/ha – 11 Junie
Dimetoaat 150ml/ha
Cypermetrien 200ml/ha + olie – 25 September
Figuur 18: opbrengs van canola cultivars by Pools demonstrasieproef

DOWNLOAD ISSUE


Enquiries / Navrae

Directorate Plant Sciences, Department of Agriculture Western Cape
Direktoraat Plant Wetenskappe, Wes-Kaapse Departement van Landbou
Private Bag/Privaatsak X1, Elsenburg 7607   T. 021 808 5321   E. piet.lombard@westerncape.gov.za

Editors / Redaksie

PJA Lombard   J Bruwer   Franco le Roux
Sponsored by the Protein Research Foundation
Geborg deur die Proteïennavorsingstigting

Subscribe to this newsletter