Canola verbouing – Deel 3: kom ons verlaag die risiko's

Chris Cumming (PNS Konsultant) en Piet Lombard (Departement van Landbou: Wes-Kaap) met insette van Franco le Roux

In hierdie gedeelte van die riglyne ten opsigte van verlaging van die risiko's gaan ons kyk na tydigheid van hoeveelheid bo-bemesting, spoorelemente (wat en wanneer) en monitering van peste en plae.

Tydigheid en hoeveelheid kopbemesting

In deel 2 is die belangrikheid van bepaling van die N-status van die grond voor plant beklemtoon, wat die nodigheid en hoeveelheid van N met plant sal bepaal. As die berekende opbrengspotensiaal van die canola-oes (land, cultivar, gemiddelde reënval en grondeienskappe), en die produsent se mikpunt in ag geneem word, sal op 'n totale N toediening vir die seisoen besluit word. Canola verwyder vir elke een ton saad, 40kg N ha^-1 vanuit die grond.

Die Canola Produksie Handleiding se riglyn beveel twee kopbemestings aan, die eerste 30 tot 40 dae na opkoms, en weer 60 tot 70 dae na opkoms by stamverlenging (voor die plante begin blom), aan. Op swaarder gronde kan tot 65% van die N met die eerste bo-bemesting toegedien word, maar op ligte gronde waar loging kan voorkom, word aanbeveel dat twee gelyke kopbemestings eerder toegedien word. Die opsie om later 'n addisionele bo-bemesting toe te dien kan oorweeg word indien groeitoestande gunstig is en die vooruitsig van 'n koel en nat Augustus en September voorkom.

Daar is produsente wat goeie resultate verkry met stikstofbespuitings, aanvullend tot die bo-bemesting wat gegee word. Dit kan gekombineer word met spoorelement aanvullings. Maak in die geval net seker dat die hoeveelhede wat toegedien word nie die blare sal brand nie. Daar moet nie meer as 20kg ha^-1 stikstof as blaarbespuiting toedien word nie, hoewel sommige produsente met wie ons gepraat het nie meer as 12.5kg ha^-1 as blaarbespuiting toedien nie. Brand kan voorkom word deur 'n humiensuur by te voeg, asook, moet nie toedien as blare nat is nie.

Spoorelemente (wat en wanneer)

Canola is gevoelig vir boor- en molibdeen tekorte. Molibdeen is belangrik vir verskeie funksies in die plant, onder andere in stikstofmetabolisme. Molibdeen tekorte word geassosieer met lae pH gronde. Grondontledings sal pH en voedingstatus bepaal, bekalking deel is van jou groter saaiprogram en spreek die lae pH aan.

Boor vervul 'n belangrike rol ten opsigte van blomvrugbaarheid. 'n Boor tekort sal veroorsaak dat minder peule, asook minder sade per peul vorm. 'n Boor bespuiting van Solubor (205g/kg) teen 1 tot 1,5kg ha^-1 tydens stamverlenging van die canolaplant word standaard aanbeveel waar die boor-inhoud van die grond <0.5 mg/kg is. Moet nie boor later, tydens die blomperiode, spuit nie aangesien dit die afspeen van blomme kan veroorsaak. Daar is verskeie boor en molibdeen opsies in die veld, die produsent kan hom vergewis van al die opsies en op die beste produk vir sy omstandighede besluit.

Die nodigheid vir toediening van ander spoorelemente kan bepaal word deur blaarontledings tydens die rosetstadium, 30 tot 40 dae na opkoms, uit te voer.

Monitering van peste en plae

Hierdie is seker die area waar produsente, indien hulle die voorskrifte nakom, die meeste kan spaar op insetkoste. Enkele insekbeheer aksies, soos slak- en isopode beheer, is nie onderhandelbaar nie, indien daar in gebiede geboer word waar hulle voorkom. Alle ander peste en plae behoort net gespuit te word indien daar, deur noukeurige monitering, bevind word dat die drempelwaarde (soos beskryf word in die Canola Produksie Handleiding, hoofstuk 9) oorskry word.

Baie van die plae kan deur predatore en parasiete onder die drempelwaarde gehou word, wat beteken dat dit nie ekonomies regverdigbaar is om 'n bespuiting uit te voer nie. In 'n studie deur Dr R Kfir is 21 inheemse predatore gevind wat op die ruitrugmot (eiers, motte en larwes) parasiteer, meer as enige ander land in die wêreld. Tweedens word sommige peste, soos ruitrugmotlarwes (plantluise in 'n minderemate) se getalle dramaties verlaag deur 'n reënbui en koue klimaatstoestande. Koue klimaatstoestande vertraag die ontwikkeling en vermeerdering van die meeste insekspesies by canola.

WAARSKUWING:
—
Maak eers seker van toestande op u eie plaas!
Ons is terug by Deel 1 van Canola verbouing: bemagtig jouself met kennis.