Notule

Sojawerkgroepvergadering

gehou om 10h00 op 11 Maart 2009 in die Raadsaal van die Proteïennavorsingstigting, Rivonia


  1. Opening

    Die vergadering word met gebed geopen deur Mnr GP de Beer.

  2. Verwelkoming

    Die Voorsitter, Mnr GJH Scholtemeijer, heet almal welkom by die vergadering van die Sojawerkgroep. 'n Besondere woord van verwelkoming word gerig aan Dr Staphorst.

  3. Presensie

    Teenwoordig
    Mnr GJH Scholtemeijer Voorsitter
    Mnr P Botha GraanSA
    Mnr J Botma Produsent: Noord-Vrystaat
    Mnr D Cronjé Produsent: Mpumalanga
    Mnr GP de Beer PNS-kontrakteur
    Dr J de Kock PNS
    Dr J Dreyer LNR-IGG
    Mnr CJ du Plessis Produsent: KZN
    Mnr J Erasmus LNR-IGG
    Mnr G Farr RNRF
    Dr M Griessel PNS
    Mnr C Havenga PNS-kontrakteur
    Mnr ID Lamprecht Departement Landbou: Mpuma­langa
    Mnr E Maree PNS-kontrakteur
    Mnr FAS Potgieter PNS / GraanSA
    Dr JL Staphorst LNR-NIPB
    Mnr WF van Wyk PNS-kontrakteur
    Mnr L Weber PNS-kontrakteur
    Mnr G Keun Hoof Uitvoerende Beampte
    Me E Harmse Sekretariaat

    Verskonings
    Me R Beukes Nasionale Departement Land­bou
    Dr H du Plessis LNR-IGG
    Me A Enslin SAGIS
    Dr HD Fourie LNR-IGG
    Mnr JC Lübbe Agriocare
    Mnr T Prinsloo LNR-IGG
    Mnr AJ van Vuuren NWK

  4. Personalia

    Mnr Pietman Botha word gelukgewens met die toekenning vir die beste artikel gepubliseer in SAGraan, wat hy vir die tweede agtereen­volgende jaar ontvang het. Mnr Weber word volkome herstel toegewens na afloop van die skouer­operasie wat hy ondergaan het.

  5. Vasstelling van die sakelys

    Die sakelys word aanvaar, met toevoeging van:

    • Punt 10.2.3: Roes;
    • Punt 13.6: Sojaboongraderingsregulasies; en
    • Punt 13.7: Administrasie.

  6. Goedkeuring van notule

    1. Notule van die Sojawerkgroepvergadering van 27 Januarie 2009

      Besluit:

      1. Dat die notule van die vergadering van die Sojawerkgroep gehou op 27 Januarie 2009 goedgekeur word.

  7. Algemene oorsig

    1. Oesskatting

      Die Voorsitter noem dat die totale oesskatting van soja­bone vir die 2008-2009 produksieseisoen, volgens die eerste produksieskatting van somergewasse wat op 24 Fe­bruarie vrygestel is, op 368 875 ton te staan kom, met 'n geskatte beplante oppervlakte van 216 250 hektaar. Hy spreek sy tevredenheid uit met die styging in die oesskat­ting, wat goed vergelyk met die finale oes van 282 000 ton van die vorige produksieseisoen. Hy sê die beste prestasie wat tot dusver met sojaboonverbouing behaal is, te wete 240 000 hektaar beplant, met 'n oes van 420 000 ton sojabone, word as riglyn gestel. Hy reël dat die oesskatting aan die hand van die onderskeie provinsies bespreek word.

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word dat die totale oesskatting van sojabone vir die 2008-2009 produksieseisoen, volgens die eerste produksieskatting van somergewasse, wat op 24 Februarie vrygestel is, 368 875 ton beloop, met 'n geskatte beplante oppervlakte van 216 250 hektaar.

        Lede

    2. Provinsies

      1. KwaZulu-Natal

        Die Voorsitter meld dat die totale oppervlakte wat die vorige produksie-seisoen onder sojas in KwaZulu-Natal beplant is, op 17 500 hektaar te staan gekom het, wat in die huidige seisoen toegeneem het na 23 000 hektaar, met 'n geskatte opbrengs van 55 200 ton teenoor die 44 000 ton wat tydens die vorige produksieseisoen geoes is.

        Mnr Du Plessis is in ooreenstemming dat daar meer sojabone in KwaZulu-Natal aangeplant is as die vorige jaar. Hy sê die sojabone vertoon baie goed, maar vind dit onrusbarend dat van die produsente nie ag slaan op die sojaboonroes­waarskuwings wat uitgestuur word nie. Hy noem dat sekere produsente in die Winterton / Bergville area gevolglik groot skade opgedoen het weens roes. Hy is van mening dat landboutoestande oor die algemeen baie positief en gunstig voorkom. Hy sê volgens die algemene beskouing word 'n laat en nat somer as meer voordelig vir sojas as vir mielies beskou, welke siening bevestig word deur die goeie vertoning van die sojas in die huidige produksieseisoen.

        Mnr Havenga sê hoewel die sojas in die omstreke van Winterton en Bergville die beste in jare vertoon, bied roes op die sojas en grysblaarvlek op mielies probleme, en kan die vliegtuie, na wat berig word, nie voorbly met die spuitprogram nie. Hy skryf die minder goeie vertoning van sojas in die gebiede om Dundee en Normandien na alle waarskynlikheid toe aan die feit dat heelwat produsente nie kunsmis toegedien het met planttyd nie. Hy sê dié sojas groei oneweredig, en nie na behore nie, en is dit duidelik waarneembaar dat die grondvrugbaarheid nie deurgaans op dieselfde peil is nie. Mnr Du Plessis noem dat só 'n verskynsel tipies is van 'n nat seisoen, en waar kunsmis nie tydens planttyd toegedien is nie.

      2. Mpumalanga en Gauteng

        Die Voorsitter beskou Mpumalanga as die stersoja­provinsie, en sê heelwat meer aandag behoort aan dié provinsie geskenk te word. Hy meld dat die beplante oppervlak toegeneem het van 82 000 hektaar in die vorige seisoen na 'n geskatte 120 000 hektaar in die huidige seisoen, met 'n verwagte oes van 192 000 ton sojas, teenoor die finale oes van 128 000 ton in die vorige produksieseisoen.

        Mnr Cronjé rapporteer dat hy 500 hektaar meer sojas geplant het as in die vorige jaar. Hy sê dat hy ongelooflik-mooi en heelwat sojalande gesien het van Witbank tot Middelburg. Hy meld dat hy hier en daar waargeneem het dat produsente nie Roundup Ready-cultivars geplant het nie, met die gevolg dat hulle lande vuil is. Hy sê daar is ook in Mpumalanga 'n agterstand met die spuitprogramme, met 'n geweldige tekort aan vliegtuie. Hy noem voorts dat hy ook vanaf Bethal tot in Ogies, meer sojalande gesien het as ooit vantevore. Hy sê hy het 'n minimale aantal versuip­kolle waargeneem. Hy meen die oppervlakteskatting van 120 000 hektaar is te laag, maar indien dié skatting wel aanvaar word, sou hy die oesskatting opskuif na 220 000 ton sojas. Mnr Cronjé beskou die huidige produksieseisoen as 'n sojajaar, en sê op een van die lande op sy plaas is 'n stoel met 290 ontwikkelde peule waar­geneem.

        Mnr Van Wyk is in ooreenstemming dat geweldig baie sojas aangeplant is in Mpumalanga, maar spreek sy kommer uit oor die moontlikheid dat sclerotiniabesmet­ting kan posvat weens die klimaat van die afgelope twee, drie weke, wat bevorderlik was vir die uitbreek van sclerotinia. Hy sê heelwat besmetting het, soos in die verlede, op sekere plekke voorgekom. Hy is van mening dat sclerotinia 'n effek sal hê op die finale oes. Hy rapporteer dat die sojalande tussen Bethal en Ermelo baie mooi vertoon.

        Mnr De Beer rapporteer dat sclerotinia vir die eerste keer kop uitgesteek het op Wonderfontein. Hy meld dat hy verby Dirkiesdorp gery het op pad na Piet Retief, en baie mooi sojalande waargeneem het.

        Die Voorsitter sê Gauteng se geskatte oppervlak onder sojas in die huidige produksiejaar is 6 000 hektaar, teenoor die vorige seisoen se beplante oppervlak van 3 400 hektaar, met 'n verwagte oes van 9 300 ton, teenoor die finale oes van 5 500 ton die vorige jaar. Mnr Van Wyk meen die Oesskattingskomitee is in die kol met hierdie skattings.

      3. Noordwes- en Limpopoprovinsie

        Die Voorsitter noem dat die oppervlakteskatting ten opsigte van Noordwesprovinsie naastenby dieselfde is as die vorige jaar, en op 6 500 hektaar te staan kom, terwyl dié van Limpopoprovinsie 8 000 hektaar beloop.

        Mnr Potgieter sê die sojas in Noordwesprovinsie vertoon baie goed, met een produsent wat waarskynlik reeds in die loop van die volgende week sal begin stroop. Hy meld dat dié produsent moontlik bietjie té vroeg geplant het, met sojas wat nie so goed lyk soos dié wat effe later geplant is nie. Hy noem dat van die sojas feitlik skouerhoogte staan, en dat dié goeie groei gepaard gaan met goeie drag. Hy sê na verwagting sal tot vier ton per hektaar geoes word van sojas onder besproeiing.

      4. Vrystaat

        Die Voorsitter sê die geskatte oppervlak onder sojas in die Vrystaat kom te staan op 50 000 hektaar, teenoor die 48 000 hektaar sojas wat die vorige seisoen geplant is, en sal 67 500 ton sojas geoes word, volgens die eerste skatting.

        Mnr Botma voer aan dat sojaverbouing nie uitbreiding toon in sy omgewing nie, met van die produsente wat eerder sonne­blom as sojas geplant het. Hy noem egter dat daar na wat verneem word meer sojabone in die Oos-Vrystaat aangeplant is.

        Mnr Maree sê hy verwag 'n rekord-oes van sojas, mielies en sonneblom in die huidige seisoen, hoewel hy nie 'n uit­breiding van soja-hektare voorsien nie.

      5. Oos-Kaap, Noord-Kaap en Suidwestelike Dis­trik­te

        Die Voorsitter wys daarop dat die Suidwestelike Distrikte se oppervlak- en produksieskattings deur die Oesskat­tingskomitee aangedui word onder die opskrif "Wes-Kaap". Hy meld dat die oppervlakteskatting ten opsigte van die Noord-Kaap 750 hektaar sojas is, met 'n verwagte oes van 2625 ton.

        Mnr Van Wyk rapporteer dat hy tydens 'n besoek aan Rietrivier verneem het dat heelwat sojas aangeplant is in die omgewing van Hopetown. Hy sê hy is nie bekend met die betrokke sojacultivar wat aldaar aangeplant word nie. Die Voorsitter meld dat dié cultivar 'n Argentynse cultivar is, wat ingevoer is deur Mnr Patrys Lübbe. Hy reël dat by die Oesskattingskomitee vasgestel word onder welke provinsie Lückhoff en Hopetown ingedeel word, met die oog op oppervlak- en produksie­skattings. Mnr Cronjé doen aan die hand dat daar geskakel word met die landbou-ekonome van die twee landbou­maatskappye Griekwaland-Wes Koöperasie (GWK) en Oos-Vrystaat Kaap (OVK), wat die benede-Oranjerivier-gebied intensief bedien, en akkurate produksiesyfers oor dié gebied sal kan verskaf.

        Die Voorsitter sê die inisiatief om sojaboonverbouing te bevorder sal waarskynlik in die hand gewerk word deur same­sprekings te voer met GWK, ten einde meer betrou­bare inligting oor dié landboumaatskappy se bedienings­gebied in te win. Mnr Botha rapporteer dat GraanSA beplan om samesprekings te voer met GWK en OVK, oor sojaverbouing, oor navorsingsbehoeftes, en oor die nuwe koring- en wintergewasbegrotings.

        Mnr Potgieter rapporteer dat 'n aansoek om SAFEX-leweringspunte te Hopetown en Douglas te vestig teen­gestaan is deur die produsente tydens die pas afgelope GraanSA-kongres, aangesien minder as 2 000 ton sojabone geproduseer is in dié gebied. Hy sê 'n liggingsdifferensiaal kan moontlik ingestel word, indien SAFEX-leweringspunte in dié dorpe gevestig word. Hy noem egter dat daar voldoende sojaleweringspunte in dié gebied is. Mnr Botma waarsku teen die instel van 'n liggingsdifferensiaal op 'n tydstip wanneer plaaslike sojaproduksie tekortskiet. Die Voorsitter sê die PNS sal standpunt inneem, indien sy sojaboonbevorderingsaksie onderdruk word deur 'n gebrek aan SAFEX-leweringspunte. Hy is van mening dat daar ernstig aandag geskenk moet word aan die saak, sodat enige moontlike negatiwiteit uit die weg geruim kan word. Mnr Potgieter meld dat GraanSA versoek is om ondersoek in te stel na die aangeleentheid, en sê die produsente se aksie nie daarop gerig was om produsente te ontmoedig nie.

        Mnr Cronjé meld dat hy by produsente van Prieska se wêreld verneem het dat daar tans na alternatiewe gewasse gekyk word om koring te vervang in die mielie-koringwisselboustelsels wat tradisioneel in daardie gebied aangeplant word, weens probleme wat met swamsiektes op die koring ervaar word. Hy sê dié produsente boer op groot skaal, met een van hulle wat op 4 000 hektaar onder spilpuntbesproeiing boer. Hy rapporteer dat hulle beplan om by hom, as sojaboonambassadeur, besoek af te lê, en is die mening toegedaan dat daar bepaald vooruitgesien kan word na 'n uitbreiding van sojaboonverbouing in Prieska en omstreke.

        Die Voorsitter noem dat 2 000 hektaar sojas na verwagting in die Oos-Kaap aangeplant sal word, met 'n verwagte opbrengs van 4 000 ton. Mnr Farr sê daar is nie tans sprake van veel uitbreiding op die gebied van soja­produksie onder besproeiing in die Oos-Kaap nie, maar dat daar heelwat belangstelling is in die verbouing van sojas op droëland, in gebiede soos Elliot en Maclear.

        Besluite:

        1. Dat by die Oesskattingskomitee vasgestel word onder welke provinsie Lückhoff en Hopetown ingedeel word, met die oog op oppervlak- en produksieskattings.

          Mnr Keun

        2. Dat daar geskakel word met die landbou-ekonome van die twee landboumaatskappye Griekwaland-Wes Koöperasie (GWK) en Oos-Vrystaat Kaap (OVK), wat die benede-Oranjeriviergebied intensief bedien, ten einde akkurate produksiesyfers oor dié gebied te bekom.

          Mnr Keun

    3. Weer- en klimaatsvooruitskouing

      Mnr Du Plessis sê die vroeë aanduidings dat die oostelike deel van Suid-Afrika 'n bo-normale reënval aan die einde van die produkseisoen sal beleef, word bewaarheid. Mnr Van Wyk noem dat van die produsente in Mpumalanga beweer dat dié streek reeds voor die einde van Maart ryp kan kry.

    4. Mikpunte – 2010-2020

      1. Drie-jaar vooruitskatting

        Die Voorsitter sê die sojabevorderingsaksie het ten doel om die beplante oppervlak van sojabone in Suid-Afrika uit te brei vanaf die vorige hoogste beplante oppervlak van 240 000 hektaar na 500 000, en selfs 750 000 hektaar. Hy voer aan dat sojaverbouing net so vinnig soos die huidige veldbrande in die Wes-Kaap sal versprei, as dit so is dat sojabone kompeterend is, en al hoe meer produsente sojabone begin verbou.

        Mnr Du Plessis voer aan dat prys die grootste enkele faktor sal wees in die vermeerdering van plaaslike sojahektare. Mnr Botha is in ooreenstemming dat die prys waarteen sojas verhandel word, die bepalende faktor sal wees. Hy is van mening dat die sojabevorderingsaksie in die hand gewerk sal word indien bykomende markte vir sojas identifiseer kan word, en meer perskapasiteit geskep word. Hy sê volgens sy bevindinge het mielies op droëland sojas in die vorige produksieseisoen geklop, in die Noordwes­provinsie, Oos-Vrystaat en Mpumalanga.

        Die Voorsitter sê Mnr Botha se berekeningsmetode verskil van dié waarvolgens die PNS se inkomste- en koste­ramings opgestel word, en dat hy nie in ooreenstemming is met Mnr Botha se bevindinge nie. Hy sê die verskuilde voordele wat sojaverbouing bied, wat nie verdiskonteer word nie, het tot gevolg dat al meer sojabone geplant word, en kan prys nie as enigste oorwegende faktor gereken word nie. Hy noem dat sojabone tans vir die eerste keer met mielies kompeteer.

        Mnr Van Wyk noem dat van die groot sojaprodusente gestuit word in die uitbreiding van hul soja-aanplantings deur die twee-weke vensterperiode waartydens hulle kan stroop. Hy meld egter dat die aanplant van ultra-vroeë cultivars die produsent in staat stel om oor 'n langer tydperk te kan stroop.

        Dr Dreyer spreek sy optimisme uit oor die geleentheid wat geskep word vir die uitbreiding van sojahektare deur die siektes en plae wat ander gewasse in wisselbou belemmer. Hy sê dít bied 'n geleentheid om sojas in wisselbou, veral onder besproeiing, te verkoop. Hy verneem in welke mate die verswakking of versterking van die rand die invoere van sojas sal affekteer. Dr­Griessel sê die prys van ingevoerde sojas vir gebruikers in die PWV-gebied is onderhewig aan 'n verskepingskoste, aflaaikoste, en spoorvrag, wat nage­noeg R500 per ton beloop. Hy sê 'n verswakking van die wisselkoers is 'n belangrike faktor, wat tot voordeel van die uitbreiding van plaaslike sojaverbouing sal dien. Dr Dreyer beskou die geleidelike en volgehoue uitbreiding van sojaverbouing in terme van oppervlakte en opbrengs per oppervlakte as verkieslik bó uitbreiding in logaritmiese spronge.

        Mnr Du Plessis sê die uitbreiding van minimum­bewerkingstelsels, veral in Mpumalanga, sal ook positief inwerk op die uitbreiding van sojahektare, aangesien sojas pragtig inpas in wisselboustelsels.

        Mnr Farr noem dat Rainbow Nation Renewable Fuels se beplande biobrandstofaanleg 'n groot bydrae sal lewer tot die uitbreiding van sojahektare. Hy sê die kwessie van die finansiering van die aanleg behoort teen die einde van die maand uitgeklaar te wees, en sal die aanleg na alle waarskynlikheid teen die einde van 2010, of vroeg in 2011, met produksie kan begin. Hy beskou ook die verskuilde voordele van sojas in wisselbou as betekenisvol.

        Daar word kennis geneem van die goeie produksieseisoen. Die Voorsitter spreek die hoop uit dat sojaverbouing binne die volgende drie jaar die mikpunt van 500 000 hektaar sal behaal.

    5. SAGIS

      Daar word kennis geneem van die SAGIS Markinligtings­dokument gedateer 11 Maart 2009, die SAGIS Weeklikse Bulletin gedateer 17 Februarie, en die SAGIS Maandelikse Bulletin gedateer 19 Februarie.

  8. Markaangeleenthede

    1. Huidige prys van sojabone – internasionaal en plaaslik

      Dr Griessel rapporteer oor die huidige internasionale situa­sie ten opsigte van sojabone, en meld dat die negatiewe ekonomiese klimaat die afgelope aantal weke 'n neer­drukkende uitwerking gehad het op die vraag na grane, oliesade en ander produkte. Hy sê dit is duidelik dat dit nog 'n geruime tyd sal duur voor landbou hom op 'n volhoubare basis van ander markte sal kan skei.

      Dr Griessel haal Thomas Mielke uit "Oil World" van 6 Maart aan, en sê die verbruik van landbougoedere gedurende 'n ekonomiese krisis word baie minder geraak as ander industriële goedere.

      Wat betref sojaboonvoorrade, berig Dr Griessel dat voor­rade in die VSA tans heelwat laer is as 'n jaar gelede. Dit word verwag dat die lae voorraadposisie in die VSA, asook die onsekere voorsiening uit die Suid-Amerikas, sojaboon­pryse sal bevoordeel. Hy wys daarop dat die oes van sojabone in Brasilië ernstig in die wiele gery is as gevolg van oormatige reënval, wat op sy beurt vertragings in prosessering en verskeping kan meebring. Soortgelyk word voorsienings-probleme vanuit Argentinië verwag, as gevolg van die spanning tussen die Argentynse regering en sojaboonprodusente, weens die uitermate hoë uitvoer­belasting op sojabone.

      Dr Griessel sê daar heers groot kommer in die Argentynse landbousektor dat die toenemende inmenging van rege­ringskant verminderde beleggings tot gevolg sal hê. Dit sal op sy beurt groei in produksie, prosessering en uitvoere van oliesade en ander graanprodukte in die wiele ry. Hy sê hoewel die sojaboonprys gedaal het, het dit sywaarts begin beweeg, en sal die prys na verwagting van nou af begin toeneem.

      Dr De Kock sê die verwagte opbrengs in Argentinië sal moontlik laer wees, as gevolg van die vroegseisoense droogte, maar voeg by dat die aanplantings wat hy tydens 'n onlangse besoek waargeneem het, pragtig vertoon, en dat dit moeilik sou wees om te voorspel wat die uit­eindelike effek van die droogte op die oes sou wees. Dr Griessel sê daar is aanvanklik geskat dat die Argentynse opbrengs met 10 miljoen ton sal daal, as gevolg van die droogte en omdat minder bemesting toegedien is, om ekonomiese redes. Die Voorsitter noem dat daar ook in die pers gewag gemaak is van die moontlike nasionalisering van landbou in Argentinië. Hy vind dit interessant dat die Argentynse landbousektor se bydrae tot die bruto binne­landse produk (BBP) 35% beloop, teenoor die plaaslike landbousektor, wat minder as 3% tot die BBP bydra.

      Waarde van sojabone afgelei van sojaboon-oliekoek (47% proteïen) geland Durban soos op 9 Maart 2009
      Verskeping: R4 182   |   Wisselkoers: R10.49/US$
      Geland Durban 47% proteïen oliekoek 4 182.00
      Vervoer na Randfontein (per ton) 260.00
      Rente 2 weke 15% 24.00
      0,5% hanteringsverlies 21.00
      Gelande prys 4 487.00
      Waarde van volvetsoja 110% R4 936.00
      Min koste om sojabone na volvetsojabone te verwerk 1 093.00
      – Vervoerkoste na volvet-aanleg 150.00
      – Stoorkoste 115.00
      – Rente 15% (6 maande) 308.00
      – Ekstrusiekoste 285.00
      – 5% ekstrusieverlies 235.00
      Afgeleide produsenteprys vir sojabone (op plaas) – R/ton R3 843.00

      Mnr Botma noem dat die huidige SAFEX-prys op R3 300 te staan kom, maar dat SAFEX oop is vir onderhandelinge. Hy sê SAFEX betaal 'n premie vir GMO-vrye sojabone. Hy dui aan dat hy eerder sy sojabone sou wou verhandel teen die PNS se afgeleide produsenteprys, en verneem hoe SAFEX oortuig kan word om hulle syfers aan te pas by dié van die PNS.

      Dr Griessel noem dat die PNS-prys in die verlede al laer was as dié van SAFEX, maar nou hoër is, en voer as rede hiervoor aan dat die oliepryse aansienlik gedaal het, met die sojaboonprys wat hierby aangepas word. Mnr Potgieter meld dat die termynprys vir Mei, volgens SAGIS, R3 440 was op daardie tydstip, terwyl die invoerpariteitsprys R4 635 was. Hy is van mening dat daar meer pers­geleenthede vir sojabone geskep moet word, sodat die prys van sojas na invoerpariteit kan beweeg. Die Voorsitter sê RNRF se toetrede tot die mark sal 'n groot verskil maak in die plaaslike produksie van sojas.

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word dat die PNS se afgeleide pro­dusenteprys vir sojabone soos op 9 Maart 2009 R3 843 beloop het.

    2. SAFEX

      (Besluit 8.2.1 van Sojawerkgroep van 27 Januarie 2009)

      Kennis word geneem van die SAFEX-termynprys van sojabone soos op 24 Februarie 2009, wat as Bylae E by die sakelys aangeheg is.

      Mnr Botha noem dat sojabone op daardie tydstip teen R3 300 op SAFEX verhandel.

      Terugvoering word ingewag na aanleiding van die besluit wat tydens 'n vorige vergadering geneem is, dat daar met die Johannesburgse Effektebeurs gesprek gevoer moet word om die sojaboonprys ook op TV beskikbaar te stel, saam met die ander gewasse soos sonneblom, koring en mielies.

      Besluit:

      1. Dat daar met die Johannesburgse Effektebeurs gesprek gevoer word om die sojaboonprys op TV beskikbaar te stel, saam met dié van ander gewasse soos sonneblom, koring en mielies.

        Voorsitter
        Mnr Keun

  9. Produsente-aangeleenthede

    1. KwaZulu-Natal

      1. Super Sojakompetisie – terugvoering

        (Besluite 9.1.1.1 tot 9.1.1.3 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Januarie 2009)

        Die Voorsitter reël dat die aangeleentheid rakende die samesprekings wat met Mnr Joubert gevoer sou word insake die berekening van sekere koste-items met betrek­king tot die Super Sojakompetisie, met die oog daarop om dit in lyn te bring met Mnr Joubert se metodologie, oorstaan vir bespreking tydens 'n volgende vergadering.

        Mnr Havenga meld dat die gegewens van drie van die deelnemers wat oor die loop van 'n aantal jare deelgeneem het aan die Super Sojakompetisie, en wat aanvanklik ge­wone bewerkingspraktyke gevolg het, maar later oorge­slaan het na minimumbewerking, nog nie hanteer is nie en vra dat die aangeleentheid oorstaan vir bespreking tydens 'n volgende vergadering.

        Die Voorsitter rapporteer dat daar tydens die besoek aan Argentinië verneem is dat Argentynse produsente deur­gaans geenbewerkings-praktyke volg, en dat hulle die sukses wat op die gebied van landbou behaal word, groten­deels toeskryf aan geenbewerking. Hy sê die Sojawerk­groep sien daarna uit om die resultate van Mnr Havenga se opname onder die loep te neem.

        Besluite:

        1. Dat die gesprek met Mnr Joubert insake die berekening van sekere koste-items met betrekking tot die Super­sojakompetisie, met die oog daarop om dit in lyn te bring met Mnr Joubert se metodologie, oorstaan vir bespreking tydens 'n volgende vergadering.

          Mnr Du Plessis
          Mnr Havenga

        2. Dat die gegewens van drie van die deelnemers wat oor die loop van 'n aantal jare deelgeneem het aan die Supersoja­kompetisie, en wat aanvanklik gewone bewerkings­praktyke gevolg het, maar later oorgeslaan het na minimumbewerking, voorgelê sal word aan 'n volgende vergadering van die Sojawerkgroep.

          Mnr Havenga

      2. Navorsing

        Mnr Havenga rapporteer oor die status quo van die cultivarproewe in KwaZulu-Natal, en sê hoewel die proef te Normandien laat in Februarie 13% haelskade opgedoen het, vertoon die proef steeds baie goed. Hy sê die proef te Vryheid het aanvanklik bietjie onder droogte gely, maar het goed herstel na die goeie reëns. Hy noem dat die Dundee fase 1 proef ook goed daarna uitsien. Hy rapporteer dat daar nog nie inligtingsdae aangebied is by die proewe nie, en onderneem om die aangeleentheid te bespreek met die betrokke voorligtingsbeampte. Mnr Du Plessis meld dat die Pannar-proef te Greytown goed vaar.

        Mnr Erasmus noem dat hy in die loop van die volgende week die KwaZulu-Natalse proewe gaan besoek, maar dat dié proewe, na wat berig word, goed vertoon en geen probleme aldaar ervaar word nie.

    2. Mpumalanga en Gauteng

      1. Navorsing

        Mnr Van Wyk rapporteer dat die cultivarproef te Kinross die beste in jare vertoon, en dat 'n boeredag aldaar beplan word. Mnr De Beer meld dat die proef te Wonderfontein aanvanklik onkruidprobleme gehad het, maar tans mooi lyk. Mnr Erasmus meld dat hy tans die proewe in Mpuma­langa besoek, en dat die proewe deurgaans uitsonderlik goed vertoon.

      2. Individuele strookdemonstrasieproewe

        (Besluite 9.2.2.1 en 9.2.2.2 van Sojawerkgroep notule van 27 Januarie 2009)

        Dr De Kock rapporteer dat hy nog nie ondersoek ingestel het na die beskikbaarheid van blaarvoedingsmiddels in Noord- en Suid-Amerika nie. Hy rapporteer voorts dat hy tydens die besoek aan Argentinië ingelig is dat baie effektiewe planters aldaar beskikbaar is. Hy sê die Tegnologiekomitee sal 'n spesiale sessie wy aan die probleem wat produsente ervaar met planters, na aanleiding van Mnr Roos se opmerking tydens die vorige vergadering dat dit nie vir 'n produsent prakties is om 'n planter van R300 000 te koop om slegs twee hektaar sojabone te plant nie.

        Mnr Du Plessis rapporteer dat planterdemonstrasies aangebied is tydens die vorige jaar se "No-Till"-dag, met drie invoerders van Argentinië en Brasilië en twee plaaslike vervaardigers wat deelgeneem het aan die demonstrasies. Hy meld dat van die plaaslike ingenieurswerke modifi­kasies aanbring aan bekende planters, en dat dié implemente ook kommersieel beskikbaar is. Mnr Havenga onderneem om teen die einde van die volgende week die name van die Argentynse en Brasiliaanse implemente­maatskappye wat plaaslike verteenwoordiging het, deur te gee aan Mnr Keun.

        Mnr De Beer rapporteer oor die individuele demonstrasie­strookproewe. Hy sê die proewe vorder mooi, maar rapporteer dat heelwat sclerotiniabesmetting waargeneem is op die proef te Kinross. Mnr Van Wyk rapporteer dat die ultra-vroeg breëblaarcultivar LS6162R wat te Kinross aangeplant is, nie sclerotiniabesmetting opgedoen het nie.

        Mnr de Beer meld dat daar tot dusver nog geen sclerotinia­besmetting op die strookdemonstrasieproef te Piet Retief voorgekom het nie, en dat hierdie, volgens Mnr Stapelberg, die droogste seisoen is wat hy nóg op sy plaas gehad het. Hy sê die proef op Mnr Stapelberg se plaas het 'n paar weke vantevore haelskade opgedoen. Hy rapporteer dat die proewe by Ogies en Middelburg beide goed vertoon, en dat daar geen probleme ondervind word met daardie proewe nie.

        Besluite:

        1. Dat vasgestel word of effektiewe blaarvoedingmiddels in Noord- en Suid-Amerika beskikbaar is deur middel van 'n internetsoektog.

          Dr De Kock

        2. Dat kennis geneem word dat die Tegnologiekomitee sal besin oor die probleem wat produsente ervaar met planters, na aanleiding van Mnr Roos se opmerking tydens 'n vorige vergadering dat dit nie vir 'n produsent prakties is om 'n planter van R300 000 te koop om slegs twee hektaar sojabone te plant nie.

          Tegnologiekomitee
          Mnr Keun

    3. Noordwes- en Limpopoprovinsie

      1. Navorsing

        Mnr Potgieter rapporteer dat die proef te Koedoeskop besonder mooi vertoon, baie goed versorg is, en soos 'n kommersiële aanplanting lyk. Mnr Van Wyk meld dat Mnr Sonnekus hom ingelig het dat daar wél 'n proef te Towoomba geplant is, dat die proef laat aangeplant is, maar redelik goed lyk.

      2. Ander

        Geen verslaglewering.

    4. Vrystaat

      1. Navorsing

        Mnr Maree rapporteer dat die proef te Bethlehem vas­gereën het, en afgeskryf is, maar dat die proewe te Glen en Villiers onbeskryflik mooi is. Hy spreek sy kommer uit oor die proef te "Iona" naby Ficksburg, en sê die lande is onbegaanbaar as gevolg van al die reën wat daar uitgesak het.

        Mnr Erasmus noem dat die proef te Tweeling heelwat hoër staan as die vorige jaar, en baie mooi voorkom. Hy sê in teenstelling met vorige jare sal die Tweeling-proef se resultate waarskynlik ingesluit word in die finale verslag van die nasionale cultivarevaluasieproewe. Mnr Maree onderneem om ondersoek te doen na die moontlikheid om 'n boeredag te Tweeling aan te bied.

        Besluit:

        1. Dat ondersoek ingestel word na die moontlikheid om 'n boeredag te Tweeling aan te bied.

          Mnr Maree

      2. Ander

        Geen verslaggewing.

    5. Oos-Kaap, Noord-Kaap en Suidwestelike Dis­trik­te

      1. Navorsing

        Mnr De Beer noem dat die proef te Rietrivier nie ingesluit is by die nasionale cultivarevaluasieproewe nie, maar dat sewe cultivars, wat wissel van kort tot lang groeiers, daar aangeplant is. Hy sê hy en Mnr Van Wyk het besoek afgelê by die proewe, nadat hulle berig ontvang het dat die sojas swak groei, en het water-, grond- en blaarmonsters aldaar getrek. Hy sê hulle het ook spoor en boor gespuit, en dat hy intussen berig ontvang het dat die sojas tans uiters goed daarna uitsien, ook dié deel wat nie gespuit is nie.

        Mnr Van Wyk rapporteer dat die proef te Vaalharts die beste in jare vertoon. Dr Dreyer meld dat hy ook die proef te Vaalharts besoek het, en sê dat dié proef, en die proef te Potchefstroom baie goed lyk.

        Mnr Farr rapporteer dat die proef wat Mnr Killian te King Williamstown aangeplant het, eenvormig vertoon, met 'n goeie plantestand, en dat die proef, nieteenstaande die kompakteringsprobleem wat by daardie lokaliteit ervaar word, volgens alle aanduidings wél resultate sal oplewer.

      2. Ander

        Geen verslaglewering.

    6. Algemeen

      Mnr Erasmus rapporteer dat Dr Smit materiaal vir vier proewe by die LNR-IGG aangevra het, met die oog op sojaboon­proefaanplantings teen die Noord-Natalse kus­gebied. Hy sê dié proewe vorm nie deel van die nasionale cultivarproewe nie. Hy noem dat drie proewe teen die kus by Richardsbaai aangeplant is, en een proef by die South African Sugar Research Institute (SASRI). Hy meld dat die sojas swaar besmet is met roes, in die twee proewe wat hy besoek het. Hy sê die proewe het ten doel om die voordele van die stikstof wat sojas in die grond agterlaat, aan suikerboere te demonstreer, sodat die produsente sojas saam met suiker in 'n wisselboustelsel sal verbou. Hy sê hierbenewens sal die produsente finansiële voordeel trek uit die sojas.

      Mnr Havenga rapporteer dat nagenoeg 300 hektaar sojas in die huidige seisoen aangeplant is in die Empangeni-omgewing, en dat die Noordkus 'n potensiaal het vir 1 000 hektaar sojas, wat op relatief-klein lande aangeplant sal word. Hy meld dat die betrokke landbouvoorligter hom ingelig het dat 'n kleinerige stroper aangekoop is, en dat hulle ook beplan om vier-ry planters aan te skaf.

  10. Navorsing

    1. Nasionale cultivarproewe

      1. Nasionale cultivarproewe 2008-2009

        Genotuleer onder die opskrif "Navorsing" by die bespreking van produsente-aangeleenthede ten opsigte van die onderskeie provinsies.

    2. Roes

      1. Inligting vanaf Sojaboonroeswerkgroep

        Kennis word geneem dat roes op 27 Februarie bevestig is te Lenjane, in die Vryheid-distrik, tydens 'n Supersoja­plaasbesoek deur Dr Craven, op dieselfde datum te Morgenzon en in die Vryheid-distrik op die roesvanger­proewe, en op 9 Maart te Normandien.

        Mnr Potgieter rapporteer dat die sojaprodusente by die GraanSA-kongres bevestig het dat hulle wél die roeswaar­skuwingsinligting via SMS ontvang. Mnr Botha sê produsente het versoek dat daar voortaan meer duidelik aangedui word dat die roeswaarskuwingsinligting deur die PNS versprei word, aangesien hulle heelwat bemarkings­boodskappe via SMS ontvang. Mnr Keun onderneem om die saak reg te stel.

        Kennis word geneem dat die volgende vergadering van die Sojaboonroeswerkgroep die oggend van 21 Julie by die Universiteit van KwaZulu-Natal te Pietermaritzburg aange­bied word, met die Sclerotiniawerkgroepvergadering wat na middagete gehou sal word.

        Besluit:

        1. Dat ondersoek ingestel word na die moontlikheid om meer duidelik aan te dui dat die SMS-boodskappe rakende roes­waarskuwings deur die PNS versprei word.

          Mnr Keun

      2. "Early warning system – soybean rust"

        Dr De Kock bevestig dat die LNR-IGG nie voortaan die sojaroesvangerproewe as 'n projek sal onderneem nie, maar dat die projek deur Mnr Gawie de Beer hanteer sal word, wat ook al die aanplantings sal doen, die monitering sal waarneem, en die monsters sal voorsien aan Dr Craven te Potchefstroom, wat die roesontledings as 'n diensprojek sal hanteer.

      3. Roes

        Die Voorsitter rapporteer dat hy tydens sy besoek aan Brasilië ingelig is dat dié land vir die eerste keer probleme ondervind met chemiese roesbestryding. Hy sê die produsente het slegs met tetrasole gespuit, aangesien dit goedkoper is as die strobilurins, met die gevolg dat soja­boonroes weerstand begin toon het teen die aanwending van tetrasole. Hy versoek Mnr Potgieter om die produsente attent te maak daarop dat die tipe spuitmiddels wat hulle teen roesbesmetting gebruik, afgewissel moet word.

        Besluit:

        1. Dat plaaslike produsente daarop attent gemaak word dat die tipe spuitmiddels wat hulle teen roesbesmetting gebruik, afgewissel moet word, aangesien die voortdu­rende aanwending van tetrasole teen sojaboonroes in Brasilië tot gevolg gehad het dat sojaboonroes weerstand begin toon het teen die aanwending van tetrasool-bevattende swamdoder.

          Mnr Potgieter

    3. Sclerotinia

      1. Proefwerk – terugvoering Sclerotinia­werkgroep­vergadering

        Dr De Kock rapporteer oor sclerotinianavorsing wat onderneem word, benewens die strookdemonstrasie­proewe, waaroor reeds verslag gelewer is. Hy sê teen 20 Februarie is sclerotinia nog nie waargeneem op die drie proewe wat Philagro in die Winterton-area aangeplant het nie.

        Mnr Potgieter sê daar is tydens die GraanSA-kongres melding gemaak dat trekkertoediening van swamdoders teen sclerotinia nie werklik effektief is nie, aangesien die middels nie deurdring na die onderkant van die plant nie. Hy noem egter dat toediening via die spilpunt wél as effektief bevind is.

        Dr De Kock doen aan die hand dat dié kwessie in meer detail bespreek word tydens die vergadering van die Sclerotinia­werkgroep. Hy sê volgens die Argentyne word bestuurspraktyke as die beste beheermiddel teen sclerotinia beskou, en dat daar tydens die Werkgroep­vergadering in Julie besin sal word oor die mees effektiewe sclerotiniabeheerstrategie.

        Mnr Van Wyk rapporteer dat Prof McLaren en een van sy studente in die loop van die volgende week sekere tellings gaan doen by die sclerotiniastrookdemonstrasieproewe.

        Besluite:

        1. Dat kennis geneem word dat die waarneming dat trekker­toediening van swamdoders teen sclerotinia nie werklik effektief is nie, aangesien die middels nie deurdring na die onderkant van die plant nie, maar dat toediening via die spilpunt wél as effektief bevind is, bespreek sal word tydens die Julie-vergadering van die Sclerotinia

          Geen verslaggewing.

          werkgroep.

          Dr De Kock

        2. Dat kennis geneem word dat bestuurspraktyke as die beste beheermiddel teen sclerotinia deur die Argentyne gereken word, en dat daar tydens die Sclerotiniawerk­groepvergadering in Julie besin sal word oor die mees effektiewe beheerstrategieë om sclerotiniabesmetting te voorkom.

          Dr De Kock

      2. Sclerotinia-opnames

        Geen verslaggewing.

      3. Gebruik van ongeregistreerde middels

        Kennis word geneem dat die saak rakende die gebruik van ongeregistreerde middels op 'n deurlopende basis deur GraanSA hanteer word, en dat terugvoering ter gelegener tyd aan die Werkgroep gegee sal word. Die saak word as afgehandel beskou.

    4. Rhizobium-voorlegging, Dr JL Staphorst

      (Besluite 10.4.1 en 10.4.2 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Januarie 2009)

      Die Voorsitter stel Dr Staphorst aan die woord om te rapporteer oor die ondersoek wat ingestel is na die kwaliteit van rhizobium-entstowwe. Dr Staphorst meld dat hy oor drie aspekte sal rapporteer, te wete die kwaliteit van die entstof, die plaaslike toetsing van die vier rhizobium-rasse wat deur die Bill en Melanie Gates-stigting beskik­baar gestel is, en die voordele van rhizobium.

      Dr Staphorst meld dat daar reeds in 2007 sprake was van ongelukkigheid in produsente-geledere oor die onbe­vredigende kwaliteit van plaaslike entstowwe. Hy sê 'n projekvoorlegging is gevolglik ingedien by die Oliesade-Advieskomitee, en is daar in die projekaansoek 'n uiteensetting verskaf van die onderskeie moontlike redes waarom plante nie noduleer na enting nie. Hy noem dat die kwaliteit van die entstof waarskynlik die belangrikste rede is waarom plante nie noduleer nie. Hy sê daar is ondersoek ingestel na die produsente se benutting van die entstowwe, na die effek van die onderskeie maniere van storing, en na die kwaliteit van die entstowwe wanneer dit op die lande gebruik word.

      Dr Staphorst meld dat entstowwe ingevolge Wet 36 van 1947 by die kantoor van die Registrateur geregistreer moet word, en aan 'n sekere kwaliteit moet voldoen. Hy sê daar is volgens wetgewing 'n sekere aantal lewendige rhizobium-selle wat só 'n entstof moet bevat, te wete 5x108 bakterium per gram entstof in die geval van 'n swart poeierformaat, met 1x109 organismes per milliliter in die vloeibare vorm van die entstof. Hy noem dat die draer, hetsy vloeistof of poeier, geen ander organismes mag bevat behalwe die voorgeskrewe organisme nie, wat, in die geval van sojaboonentstof, WB74 is. Hy meld dat daar ook sekere ander kwaliteitstandaarde, byvoorbeeld ten opsigte van pH en vog, is.

      Dr Staphorst berig dat Mnr Weber die entstowwe by die betrokke fabrieke bekom het. Hy bedank die onderskeie produsente vir hulle deelname aan die ondersoek, en sê drie tipes entstowwe is getoets, te wete 'n entstof in swart poeierformaat, 'n entstof in wit poeierformaat, en 'n entstof in vloeibare formaat. Hy sê terwyl die ondersoek aan die gang was, is praktyke waargeneem, grondmonsters ge­neem, en grondanalises onderneem. Hy rapporteer dat 21 van die 24 entstowwe in swart poeierformaat en vier van die ses entstowwe in perliet- of wit poeierformaat voldoen het aan die kwaliteitsvereistes, terwyl nie een van die entstowwe in vloeibare vorm voldoen het aan die vereistes nie.

      Dr Staphorst noem dat entstowwe vanaf drie vervaardigers bekom is. Hy doen 'n beroep op die teenwoordiges om enige entstowwe wat die sg "fly by nights" versprei aan hom te voorsien, sodat die kwaliteit van dergelike entstowwe getoets kan word. Hy sê dit was hoofsaaklik die vloeibare entstowwe wat getoets is wat nie die paal gehaal het nie. Hy beskou Soygro se swart poeierentstof as van 'n baie goeie gehalte, en sê ingevolge die ondersoek is Stimuplant se wit en swart poeierentstowwe oor die algemeen ook van 'n goeie gehalte.

      Dr Staphorst meld dat daar tydens die ondersoek berig ontvang is van lande waar geen knoppies geproduseer is nie, en is die lande van vyf produsente na die goedkeuring van 'n ad hoc-projekaansoek besoek om vas te stel waar die knoop lê. Hy sê die algemene deler in al die gevalle was 'n vloeibare entstof wat 'n gemengde kultuur bevat, wat nie volgens die Registrateur se voorskrifte toelaatbaar is vir registrasie nie. Dr Staphorst rapporteer dat die grond­analises ten opsigte van die ad hoc-projek daarop dui dat daar geen faktore in die grond bestaan het wat nodulasie sou belemmer nie.

      Die Voorsitter spreek die vermoede uit dat die vier rhizobium-rasse wat deur die Gates-stigting aan Afrika beskikbaar gestel sal word, in 'n vorige projek plaaslik getoets is deur Dr Staphorst. Hy sê volgens aanduidings sal dié rasse net aan die armer Afrikalande beskikbaar gestel word. Hy onderneem om die nommers van dié rasse aan Dr Staphorst te voorsien. Hy rapporteer dat Embrapa onderneem het om dié vier rasse aan die PNS beskikbaar te stel.

      Dr Staphorst sê die voordele van enting is alombekend. Hy noem dat sojabone wat geënt is, en opgevolg word deur mielies in 'n wisselboustelsel, 'n verhoogde mielie-opbrengs van tot 20% tot gevolg kan hê. Hy noem dat Dr Farina se navorsing getoon het dat agtergeblewe stikstof verantwoordelik is vir 50% van die verhoging in die mielie-opbrengs na sojas, met die ander 50% wat te danke is aan onbekende faktore. Hy sê in die laaste tyd doen gerugte die rondte dat rhizobium ook kan optree as 'n sg PGPR of "plant growth promoting rhizobacterium", of daardie bakterië wat die sogenaamde slanggiwwe almal bevat. Hy noem dat PGPR wortelvrotorganismes tot 'n minimum beperk, en word daar vermoed dat rhizobium dieselfde soort aktiwiteit mag hê. Hy spreek die vermoede uit dat die ander 50% van die opbrengsverhoging te wyte is aan PGPR, en dat PGPR 'n uitwerking op die sojas sélf mag hê, hoewel geen opnames nog gedoen is oor die voorkoms van wortel- of ondergrondse siektes by sojas wat nie genoduleer het nie. Hy sê só 'n opname kan met vrug onderneem word. Hy noem voorts dat oormatige stikstoftoediening weelderige vegetatiewe groei tot gevolg het, maar dat rhizobium 'n sterk beperkende faktor is ten opsigte van vegetatiewe groei.

      Dr Staphorst bevestig op navraag van die Voorsitter dat plaaslike rhizobium, volgens wetgewing, WB74 moet bevat, en dat die LNR-NIPB voorheen dié entstowwe wat geregistreer is, volgens amptelike vereistes moes toets, en 'n motivering moes verskaf vir registrasie van die entstof. Hy noem dat ander instansies, soos byvoorbeeld die Suid-Afrikaanse Buro vir Standaarde (SABS) later ook toegelaat is om entstowwe te toets, maar daar ooreengekom is dat dergelike toetse en aanbevelings aan die LNR-NIPB voorgelê moes word alvorens dit aan die Kantoor van die Registrateur voorgelê kon word. Hy berig egter dat hierdie praktyk die laaste tien jaar of so totaal agterweë gebly het, met Stimuplant as die enigste vervaardiger wat nog die destydse protokol eerbiedig.

      Mnr Potgieter verneem op welke wyse die saak verder hanteer sal word. Hy sê heelwat produsente beweeg tans oor na vloeibare entstowwe, en voer aan dat dié persone gewaarsku sal moet word. Dr Staphorst sê in die eerste plek moet produsente gemaan word om slegs van geregistreerde middels gebruik te maak. Hy berig dat hy nêrens 'n nodulasie-probleem met vloeibare entstof op nuwe lande waargeneem het nie, en meld dat 'n swakker nodulasie op dergelike lande verwag sou kon word, maar nie totale non-nodulasie nie. Hy sê non-nodulasie het slegs voorgekom op voorheen bewerkte lande, waar 'n sekere vloeibare entstof gebruik is.

      Mnr Botma meld dat Soygro tydens die Boeredag op sy plaas verteenwoordiging gehad het, en rapporteer het dat Soygro nie voortaan van die swart draer gebruik sal maak nie, en net vloeibare rhizobium onder die handelsnaam Soygro beskikbaar sal stel. Hy sê produsente word deur arbeidsknelpunte en die praktyk genoodsaak om van vloeibare entstof gebruik te maak. Hy is die mening toegedaan dat Dr Staphorst se professionele inset van groot waarde is.

      Dr Griessel stel voor dat die PNS en GraanSA 'n ge­samentlike aksie loods deur die Kantoor van die Regi­strateur formeel in te lig oor die huidige stand van sake. In antwoord op Dr Staphorst se stelling dat die vloeibare entstof na die beste van sy wete wél geregistreer is, verneem Dr Griessel welke waarde registrasie het, indien die produk nie aan standaarde voldoen nie. Mnr Du Plessis stel voor dat die projek nog een jaar herhaal word, en dat 'n ernstige beroep gedoen word op GraanSA dat alle nuwe middels geregistreer moet word.

      Mnr Botha doen aan die hand dat samesprekings gevoer word met die besturende direkteure van die onderskeie maatskappye aan die hand van Dr Staphorst se bevindinge, en dat hulle ingelig word dat die inligting aan die media beskikbaar gestel sal word, indien kwaliteitsverbetering nie na bevrediging bewerkstellig word nie. Dr Staphorst benadruk die belangrikheid van gereelde hertoetsing van 'n produk, nadat registrasie toegestaan is. Mnr Botha rap­porteer dat GraanSA tans met die Registrateur same­sprekings voer oor die noodsaaklikheid van hertoetsing.

      Die Voorsitter bedank Dr Staphorst vir die insiggewende voorlegging, en reël dat die aangeleentheid rakende die kwaliteit van peulplantentstowwe verwys word na die Tegnologiekomitee vir verdere bespreking. Hy sê daar sal, indien nodig, weer samesprekings met Dr Staphorst gevoer word, ten einde die aangeleentheid tot op die been oop te kloof.

      Besluite:

      1. Dat die aangeleentheid rakende die kwaliteit van peul­plantentstowwe verwys word na die Tegnologiekomitee vir verdere bespreking.

        Mnr Keun

      2. Dat die nommers van die vier rhizobium-rasse wat deur die Gatesstigting aan Afrika beskikbaar gestel sal word, deurgegee word aan Dr Staphorst.

        Mnr Keun

      3. Dat die PNS en GraanSA 'n gesamentlike aksie sal loods deur die Kantoor van die Registrateur formeel in te lig oor die huidige stand van sake rakende die onbevredigende kwaliteit van sekere rhizobium-entstowwe wat plaaslik verhandel word.

        Mnr Keun

      4. Dat samesprekings gevoer word met die besturende direkteure van die onderskeie maatskappye aan die hand van Dr Staphorst se bevindinge, en dat hulle ingelig word dat die inligting aan die media beskikbaar gestel sal word, indien kwaliteitsverbetering nie na bevrediging bewerk­stellig word nie.

        Mnr Keun
        Tegnologiekomitee

    5. Duiweskade by opkoms van sojabone

      (Besluite 10.7.1 en 10.7.2 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Januarie 2009)

      Mnr Potgieter rapporteer dat duiweskade by die opkoms van sojabone bespreek is tydens die GraanSA-kongres. Hy sê na wat berig word, kom die skade nie wyd voor nie, en word die probleem meer algemeen naby stede ervaar.

      Die Voorsitter bevestig dat duiweskade op sojabone te berde gebring sal word by die volgende vergadering van die Oliesade-Advieskomitee, met die oog daarop om dié aspek in te sluit by die navorsingsprojek oor duiweskade op sonne­blom.

      Besluit:

      1. Dat die kwessie rakende duiweskade by die opkoms van sojabone met die OAK bespreek word, ten einde die moontlikheid te ondersoek dat sojabone ingesluit word by hul navorsingsprojek wat handel oor duiweskade op sonneblom.

        Voorsitter
        Mnr Keun

    6. Kaart en potensiaalbepaling in Suid-Afrika

      (Besluit 14.9.1 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Ja­nuarie 2009)

      Sien punt 12.4 vir bespreking van hierdie aangeleentheid.

  11. Saad

    1. Terughouding van graan as saad

      (Besluit 11.1.1 van die Sojawerkgroepnotule van 25/11/08)

      Mnr Potgieter rapporteer dat GraanSA die saadmaat­skappy Pannar uitgenooi het om die sojawegbreeksessie toe te spreek tydens hulle pas-afgelope kongres. Hy sê hoewel die tyd beperk was, het Pannar met die voorstel gekom dat afslag toegestaan sal word, indien produsente dieselfde hoeveelheid saad in die volgende jaar as in die huidige jaar aankoop.

      Mnr Potgieter rapporteer voorts dat sekere produsente aangedui het dat saad wat op hulle eie plase geproduseer is, beter presteer as nuwe saad wat aangekoop word. Hy sê die lisensie waaronder Pannar se nuwe saad verkoop word, verbied die terughouding van saad, en is die versoek gerig dat produsente toegelaat word om hul eie saad terug te koop, of dat byvoorbeeld tantiéme gehef word. Hy noem dat Pannar onderneem het om ondersoek hierna in te stel, wat hy as 'n goeie gebaar beskou, en sê Pioneer het ook aangedui dat hulle die produsente ter wille sal wees in hierdie verband.

      Mnr Botha berig dat GraanSA beoog om op 27 Maart samesprekings te voer met Pannar, om die kwessie van die terugkoop van plaasgeproduseerde saad uit te klaar. Hy onderneem om terugvoering hieroor te verskaf.

      Die Voorsitter meld dat hy literatuur bekom het in Brasilië, waarin 'n omskrywing gegee word van dít wat as goeie, gesonde saad beskou word, en welke faktore hier 'n rol speel. Hy onderneem om uittreksels uit dié literatuur beskikbaar te stel aan die lede van die Sojawerkgroep, tydens 'n volgende vergadering.

      Besluite:

      1. Dat kennis geneem word dat GraanSA beoog om op 27 Maart samesprekings te voer met Pannar, om die kwessie van die terugkoop van plaasgeproduseerde saad uit te klaar.

        Lede

      2. Dat kennis geneem word dat uittreksels uit die Bra­siliaanse literatuur, waarin 'n omskrywing gegee word van dít wat as goeie, gesonde saad beskou word, en welke faktore hier 'n rol speel, beskikbaar gestel sal word aan die lede van die Sojawerkgroep, tydens 'n volgende ver­gadering.

  12. Tegnologie-oordrag

    1. Inligtingsdae 2009: datums, terugvoering en reklame

      (Besluit 13.1.1 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Ja­nuarie 2009)

      Mnr Botma rapporteer dat 'n hele aantal produsente die boeredag op sy plaas bygewoon het. Hy is van mening dat die produsente in sy omgewing taamlik onkundig is oor sojas. Hy sê die verskillende groeihoogtes kon duidelik waargeneem word in die strook­demonstrasieproewe, maar dat die sojas bietjie swaar gekry het weens die droogte, en ander sojalande op sy plaas ook besoek is. Hy noem dat dié sojas beter vertoon, omdat dit in swaarder grond met 'n hoër klei-inhoud geplant is. Hy sê die produsente stel veral belang in wisselbou met mielies, en vind die verskuilde voordele wat sojas in 'n wisselboustelsel bied aantreklik. Hy voer aan dat sojaverbouing in die Noord-Vrystaat waarskynlik sal toeneem, aangesien twee kontrakteurs aangedui het dat hulle bereid sou wees om in daardie gebied te stroop.

      Dr Griessel rapporteer dat die onderskeie behandelings in die strookdemonstrasieproewe op Mnr Botma se plaas verlep voorgekom het, maar dat die sojalande wat in swaarder grond geplant is, floreer het. Hy sê dit sou interessant wees om te bepaal welke faktore in die sandgrond aanleiding gee tot die verlepte voorkoms van die sojabone. Dr De Kock noem dat vogvoorsiening in die swaarder gronder hoër is as dié in die sanderige gronde, waar die vog vroeër opgebruik word, en dat dit 'n moontlike verklaring kan bied vir die verlepte voorkoms van die sojas.

      Mnr Keun meld dat die boeredag by Mnr Botma goed ondersteun is, met veral die saadmaatskappye se onder­steuning wat hy as waardevol beskou. Hy sê die betrokkenes kan gekomplimenteer word met 'n suksesvolle bydrae tot die PNS se sojabemarkingsaksie, en voorsien hy dat die strookdemonstrasieproewe 'n belangrike bydrae sal lewer tot die sukses van die sojabemarkingsinisiatief. Mnr Botma word bedank dat hy sy grond beskikbaar gestel het vir die boeredag.

      Kennis word geneem van die volgende inligtingsdae:

      18 Maart 2009 Boeredag te Wonderfontein
      24 Maart 2009 Boeredag te Kinross
      April / Mei 2009 Boeredag te Kanhym
      12-15 Mei 2009 Nampo-Oesdag, Bothaville
      9-10 September 2009 "No-Till" Dag, Drakensville, Bergville

      Die Voorsitter reël dat die lede van die Werkgroep per SMS verwittig word van die datum van die beoogde Boeredag te Kanhym, sodat die lede tydig in kennis gestel kan word van die geleentheid.

      Besluit:

      1. Dat die lede van die Sojawerkgroep per SMS verwittig word van die datum van die beoogde Boeredag te Kan­hym, sodat die lede tydig in kennis gestel kan word van die geleentheid.

        Mnr Keun

    2. Sojabladskrif

      Daar word kennis geneem van die artikels "Besproeiing van sojabone – 'n kritiese produksiefaktor" en "Sojaboon­produksie: bestuur die klein jakkalsies", wat deur Mnr Weber geskryf is, en gepubliseer is in die SAGraan van Januarie 2009 en November 2008, onderskeidelik.

      Die Voorsitter rapporteer dat Dr Dreyer en Mnr Weber 'n publikasieprogram vir die jaar sal saamstel, ten einde die kritiese aspekte van sojaverbouing op 'n bepaalde tydstip aan te spreek.

      Dr Dreyer bevestig dat die publikasieprogram voorgelê sal word aan die volgende vergadering van die Sojawerkgroep. Hy sê die tegniese aspekte van sojaverbouing, ekonomiese oorwegings en nuusbrokkies sal aangespreek word in die program, en daar ook gepoog sal word om die kopers, die verbruikers en kontrakteurs se belangstelling te prikkel. Hy noem dat aandag ook gewy sal word aan suksesverhale of gevallestudies, en benadruk dat reklame vroegtydig verl­een moet word aan inligtings- of boeredae. Hy sê pro­minensie kan ook verleen word aan topprodusente en meningsvormers soos Mnre Botma en Cronjé.

      Mnr Potgieter doen aan die hand dat 'n artikel saamgestel word oor wisselbou onder besproeiing met mielies en koring, met sojas tussen-in, om die siektes wat deur koring oorgedra word op mielies te bekamp.

      Besluit:

      1. Dat die moontlikheid oorweeg word om 'n artikel saam te stel oor wisselbou onder besproeiing met mielies en koring, met sojas tussen-in, ten einde die siektes wat deur koring oorgedra word op mielies te bekamp.

        Dr Dreyer
        Mnr Weber

    3. Inkomste- en kosteramings

      (Besluit 14.2.1 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Ja­nuarie 2009)

      Die Voorsitter reël dat die besprekingspunt oorstaan na 'n volgende vergadering.

      Besluit:

      1. Dat die besprekingspunt "Inkomste- en kosteramings" oorstaan na 'n volgende vergadering.

        Mnr Keun

    4. Streekverdeling van Suid-Afrika ten opsigte van sojabone

      (Besluit 14.8.1 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Ja­nuarie 2009)

      Die Voorsitter bedank Mnre De Beer en Van Wyk vir die saamstel van die verslag en kaart oor die verdeling van cultivars in verskillende streke. Hy meld dat die dokument nog verder verfyn moet word.

      Die Voorsitter rapporteer dat Prof Blignaut tans besig is met die finale afrondingswerk aan 'n kaart, waarop al die sojaverbou­ingsgebiede in Suid-Afrika aangedui word. Hy meld dat Mnre De Beer en Van Wyk in die loop van die volgende week samesprekings sal voer met Prof Blignaut, omdat Prof Blignaut nie al die belangrikste faktore ingesluit het by sy kartering nie, en insette benodig van sojaboonkundiges, aangesien hy byvoorbeeld sanderige grond uitgelaat het as sojaverbouingsverbied, weens die aalwurmprobleem in daardie grond, alhoewel aalwurm­bestande cultivars geruime tyd reeds beskikbaar is.

      Die Voorsitter sê dit sou gewens wees dat 'n meer spesifieke definisie van die metode van indeling van sojabooncultivars geformuleer word, soos byvoorbeeld op welke wyse kort en lang groeiers bepaal word, sodat daar volkome duidelikheid kan wees waarom 'n spesifieke cultivar binne 'n fyner verdeling soos 'n groep 6.5 ingedeel is.

      Mnr De Beer meld op navraag dat Upington as 'n 7/8 cultivarstreek aangedui sou word, en bevestig dat die cultivarindelingskaart uitgebrei sal word om ook Upington in te sluit. Hy sê nagenoeg 10% van die 66 cultivars op die variëteitslys verteenwoordig 80% van sojacultivars wat plaaslik verbou word, met Roundup Ready-cultivars (RR) wat 90% van plaaslike produksie verteenwoordig. Hy sê RR cultivars word van groep 4 tot groep 7 ingedeel.

      Dr Dreyer sê Prof Blignaut kan die publikasie "Kortbegrip van Suid-Afrikaanse landboustatistiek" met vrug gebruik in die kartering van plaaslike soja-verbouingsgebiede. Hy noem ook dat die groeiseisoen onder besproeiing korter is as op droëland, en sê dit moet in gedagte gehou word by die indeling van cultivars.

      Mnr Erasmus noem dat samewerking noodsaaklik is by die indeling van cultivars. Die Voorsitter sê Mnre De Beer en Van Wyk het baanbrekerswerk verrig, en kan die dokument as 'n beginpunt beskou word, maar dat Mnr Erasmus welkom is om sy inset te lewer. Hy noem dat Pannar hul eie indelings gemaak het. Mnr Van Wyk bevestig dat samesprekings gevoer is met die saadmaatskappye. Dr Griessel sê die cultivarindeling is gebaseer op ideale plant-datums vir spesifieke cultivars en dies meer, maar dat afwykings wél kan voorkom, wat waarskynlik aan­leiding gegee het tot Mnr Erasmus se stelling.

      Die Voorsitter sê daar kan nie op 'n internasionale vlak saamgesels word indien daar nie sprake is van baie spesifieke cultivarindelings nie. Hy spreek sy tevredenheid uit met die vordering wat alreeds gemaak is.

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word dat die publikasie "Kortbegrip van Suid-Afrikaanse landbou-statistiek" met vrug gebruik kan word in die kartering van plaaslike sojaverbou­ings­gebiede.

        Mnr De Beer
        Mnr Van Wyk

  13. Ander sake

    1. Inligting vir plasing op die webtuiste – nuus­brokkies en kleurfoto's

      (Besluite 14.1.1 en 14.1.2 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Januarie 2009)

      Die Voorsitter rapporteer dat hy Dr Du Plessis van die LNR-IGG genader het om die nodige toestemming te verkry om relevante foto's vanaf Dr Fourie en Mnr Erasmus op die PNS webblad te laai, maar dat hy steeds wag vir terug­voering.

      Mnr Havenga onderneem om Me du Preez teen die einde van Maart te voorsien van tersaaklike foto's, vir plasing op die PNS-webblad. Mnr Van Wyk noem dat hy oor heelwat geskikte foto's beskik, wat hy sal voorsien aan Me Du Preez. Dr De Kock versoek dat foto's wat deur lede beskikbaargestel word vir plasing op die PNS-webwerf, voorsien word van beskrywende voet-notas.

      Besluite:

      1. Dat toestemming by Dr Du Plessis van die LNR-IGG verkry word om die foto's wat deur Dr Fourie en Mnr Erasmus voorsien mag word, op die PNS-webblad te laai.

        Mnr Keun

      2. Dat kennis geneem word dat Mnre Havenga en Van Wyk onderneem het om tersaaklike foto's beskikbaar te stel vir plasing op die PNS-webblad.

        Mnr Havenga
        Mnr Van Wyk

    2. Spreker insake onkruid wat moontlik nie beheer kan word op Roundup Ready-sojaboonaanplantings nie

      (Besluite 14.3.1 tot 14.3.3 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Januarie 2009)

      Die Voorsitter noem dat twee persone reeds geïdentifiseer is om die Sojawerkgroep toe te spreek oor onkruid wat moontlik nie beheer kan word op Roundup Ready-sojaboonaanplantings nie, te wete Dr Saayman-Du Toit, en Prof Reinhardt. Hy opper ook die moontlikheid dat 'n verteenwoordiger van Monsanto genooi word om die Werkgroep oor dieselfde onderwerp, en ook oor die tweede generasie Roundup Ready (RR2), toe te spreek.

      Dr Griessel sê by monde van Mnr Jarvie is dit nie so maklik om RR2 plaaslik in te voer nie, aangesien dit onwettig is om gene wat nog nie geregistreer is nie, in te voer. Mnr Potgieter noem dat GraanSA ook die Roundup Ready-kwessie met Monsanto sal bespreek.

      Besluite:

      1. Dat 'n spreker genader word om die Sojaboonwerkgroep toe te spreek oor die kwessie van onkruid wat moontlik nie op Roundup Ready-sojaboonaanplantings beheer kan word nie.

        Mnr Keun

      2. Dat die moontlikheid ondersoek word om 'n verteen­woordiger van Monsanto te nooi om die Sojawerkgroep toe te spreek oor die tweede generasie Roundup Ready (RR2) en die kwessie van onkruid wat moontlik nie op Roundup Ready-sojaboonaanplantings beheer kan word nie.

        Mnr Keun

    3. Grondontledings

      (Besluit 14.4.1 van Sojawerkgroepnotule van 27 Ja­nuarie 2009)

      Dr Dreyer noem dat 'n paar plaaslike laboratoria geak­krediteer is om akkurate grondontledings te onderneem. Die saak word as afgehandel beskou.

    4. Verslag: studietoer na Brasilië en VSA

      (Besluit 14.5.1 van die Sojawerkgroepnotule van 27 Ja­nuarie 2009)

      Die Voorsitter rapporteer dat die verslag van die studietoer wat hy en Mnre Keun, Potgieter en Van Wyk na Brasilië en Noord-Amerika onderneem het, na alle waarskynlikeid voorgelê sal word aan die volgende vergadering van die Sojawerkgroep.

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word dat die verslag van die studie­toer na Brasilië en Noord-Amerika vir kennisname voor­gelê sal word aan 'n volgende vergadering van die Sojawerkgroep.

        Mnr Keun
        Lede

    5. Verslag: studietoer na Brasilië en Argentinië

      (Besluit 14.6.1 van Sojawerkgroepnotule van 27 Ja­nuarie 2009)

      Die Voorsitter onderneem om die verslag van die studie­toer na Brasilië en Argentinië voor te lê aan 'n volgende vergadering van die Sojawerkgroep.

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word dat die verslag van die studie­toer na Brasilië en Argentinië ter insae voorgelê sal word aan 'n volgende vergadering van die Sojawerkgroep.

        Mnr Keun
        Lede

    6. Sojaboongraderingsregulasie

      Mnr Keun gee kennis dat nuwe sojaboongra­derings­regulasies afgekondig is, en onderneem om die regulasies deur te stuur aan al die lede van die Werkgroep. Hy bedank Mnr Hawkins dat hy hom attent gemaak het op die nuwe regulasies.

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word dat die nuwe sojaboon­gra­deringsregulasies beskikbaar gestel sal word aan die lede van die Sojawerkgroep.

        Mnr Keun
        Lede

    7. Administrasie

      Mnr Cronjé rapporteer dat hy nie die Januarievergadering van die Sojawerkgroep bygewoon het nie, aangesien hy die stukke van die vergadering, wat die enigste kennisgewing was van gemelde vergadering, 'n week ná die vergadering ontvang het. Hy sê die stukke van die teenswoordige vergadering is die vorige dag by die poskantoor te Ogies afgelewer. Hy verneem na die moontlikheid om hom per SMS te herinner van vergaderings. Hy noem dat die administrasie van die PNS-SMS'e uitstuur rakende pakkies en pakket-opsporingsnommers, sonder om detail te ver­skaf van die aard van die inhoud van die pakkette.

      Die Voorsitter neem kennis van die inligting, en onderneem om aandag te skenk aan die aangeleentheid.

  14. Datums van volgende vergadering

    Die datums vir die Sojawerkgroepvergaderings tydens 2009 word soos volg geskeduleer:

    • 29 April
    • 28 Julie
    • 6 Oktober

  15. Afsluiting

    Die Voorsitter bedank die teenwoordiges vir insette gele­wer. Die vergadering verdaag om 13:30.