Notule

Sojawerkgroepvergadering

gehou om 10h00 op 1 Augustus 2005 in die PNS-Raadsaal te Rivonia


  1. Opening

    Die vergadering word deur dr De Kock met gebed geopen.

  2. Verwelkoming

    Die Voorsitter, dr M Griessel, heet almal hartlik welkom. Mnr J Botma, wat as verteenwoordiger vir die Vrystaat genooi is deur die PNS, word spesiaal welkom geheet. Mnr Dries Cronjé is as verteenwoordiger vir Mpumalanga genooi, maar kon ongelukkig nie teenwoordig wees nie, vanweë ander verpligtinge.

  3. Presensie

    Teenwoordig
    Dr M Griessel PNS (Voorsitter)
    Mnr CJ du Plessis PNS
    Dr J de Kock PNS
    Mnr L Killian PNS-Kontrakteur
    Mnr WF van Wyk PNS-Kontrakteur
    Mnr E Maree PNS-Kontrakteur
    Mnr H Agenbag PNS-Kontrakteur
    Mnr JP Botma Verteenwoordiger vir die Noordwes-Vrystaat
    Mnr KF Lawrance KwaZulu-Natal Department of Agriculture and Environmental Affairs
    Mnr ID Lamprecht Departement van Landbou, Land Administrasie: Mpumalanga
    Mej M Scheepers Nasionale Departement van Landbou
    Mev R Beukes Nasionale Departement van Landbou
    Mnr FAS Potgieter Graan Suid-Afrika
    Mnr NJ Vermaak Graan Suid-Afrika
    Mnr AL Bennett Monsanto – Fourways
    Mnr C Havenga Agriocare
    Mnr GW Bührmann Gideon Bührmann Saad
    Mnr WA Loubser SANSOR
    Dr HL Loubser LNR-IGG
    Mev M du Preez Sekretaresse
    Mnr N Fouché Sekretariaat

    Verskonings
    Mnr GJH Scholtemeijer PNS
    Mnr AJ van Vuuren NWK Beperk
    Mnr JC Lubbe Agriocare
    Mnr GP de Beer LNR-IGG
    Mnr D Cronjé Verteenwoordiger vir Mpuma­langa
    Mnr G Keun OPOT

  4. Personalia

    Die vergadering neem met simpatie kennis van die afsterwe van die eggenote van mnr Scholtemeijer se skoonvader asook van mev Elsa van Rensburg (NDL) se heengaan, die afgelope Vrydag. Mnr Du Plessis meld dat mnr Gerhard Keun beseer is in 'n fietsongeluk en daar aan sy enkel geopereer is. Die vergadering wens mnr Keun 'n spoedige herstel toe.

  5. Vasstelling van die sakelys

    Die sakelys word aanvaar.

  6. Notule van die vergadering van 3 Mei 2005

    Besluit:

    1. Dat die notule van die vergadering van die Sojawerkgroep gehou op 3 Mei 2005 goedgekeur word, nadat die volgende wysigings aangebring is:
      • Bladsy 3
        Item 7.2.2: Derde paragraaf – vervang "met stikstof bemesting" met "ten opsigte van aanvangsbemesting met stikstof" en voeg "word" in na "moet".
      • Bladsy 3
        Item 7.2.3: Eerste paragraaf om soos volg te lees: "Sommige van die kunsmisvertenwoordigers beveel nie stikstofbemesting op sojabone met plant aan nie."
      • Bladsy 3
        Item 7.2.3: Tweede paragraaf om soos volg te lees: "Na bespreking van die aangeleentheid rondom stikstofbemesting op sandgronde en NWK se ondervindinge daarmee, word soos volg besluit:
        • Dat NWK se ondervindinge met stikstofbemesting tydens plant by sojabone in SA Graan gepublisser word;
        • Dat die aanbevelings van NWK se bevindings ook in 'n bladskrif beskikbaar gestel word; en
        • Dat die kwessie van aanvangsbemesting met stikstof na die Tegnologiekomitee verwys word vir verdere ondersoek."
      • Bladsy 4
        Item 7.2.3.1: Voeg "ten opsigte van aanvangs­bemesting" in na "proewe".
      • Bladsy 6
        Item 8.1: Tweede paragraaf, tweede-laaste sin – skrap "en".
      • Bladsy 10
        Item 9.5.1: Derde paragraaf – "inligtingdag" moet lees "inligtingsdag"
      • Bladsy 12
        Item 9.10.2: Skrap "besoek aan mnr Gideon Bühr­mann se broer".

  7. Algemene oorsig

    1. Oesskatting

      Die Voorsitter noem dat die sesde sojaboon-skatting vir 2004/5 onveranderd gebly het teenoor die vyfde skatting, naamlik 152 640 ha en 277 370 ton. Hy wys daarop dat die gemiddelde opbrengs vir 2004/5 1,82 ton/ha is, teenoor 2003/4 se 1,63 ton/ha. Mnr Du Plessis sê hoewel produsente heelwat sojabone vir saad teruggehou het, glo hy dat die oesskatting redelik akkuraat is. Mnr Potgieter sê dat baie produsente, in afwagting op beter pryse, hul oeste later gelewer het.

      Mnr Van Wyk sê hy is bewus van baie produsente wat normaalweg sowat 50% tot 60% van hulle saadbehoeftes inkoop, maar hierdie seisoen omtrent alle aanplantings uit eie bronne gaan doen. Mnr Vermaak sê Graan SA is bewus dat SANSOR vir Agri Inspec kontrakteer om onwettige saadverhandeling te monitor. Hy noem dat wetgewing die produsent toelaat om saad vir eie gebruik terug te hou en aan te plant. Mnr Bennett sê as gevolg van hierdie feit, maak saadmaatskappye nie meer wins uit sojaboonsaad nie.

      Mnr Potgieter sê dat die relatiewe lae sojaboonpryse produsente dwing om kommersiële sojabone as saad terug te hou. Mnr Loubser sê dat hierdie verskynsel plant­verbetering benadeel, aangesien teelprogramme nie effektief voortgesit kan word nie. Saad word ook progressief duurder namate die terughouding van saad toeneem. Dr De Kock stel die vraag of die terughouding van saad werklik 'n tendens is en of produsente hul nie dalk na sojabone gewend het in die lig van die lae mieliepryse nie. Hy stel voor dat SANSOR aan die hand van sy lede-verkoopsyfers en die amptelike oppervlakte­skatting, 'n berekening maak van die geskatte teruggehoue saad en die inligting aan die Werkgroep verskaf – welke oefening vir 'n aantal jaar herhaal kan word om die tendens van teruggehoue saad te kan bepaal. Hy sê dat produsente aangemoedig moet word om 'n stelsel te volg waar 'n deel van die saad jaarliks vanaf saad­maatskappye verkry moet word om sodoende jaarliks nuwe saad in sy stelsel in te bring.

      Mnr Loubser noem dat SANSOR die situasie reeds monitor en dat die beraamde aanplant van teruggehoue saad vir die periode 1 Maart 2004 tot 28 Februarie 2005, 65% is. Hy onderneem om die inligting jaarliks aan die Werkgroep beskikbaar te stel. Mev Beukes doen aan die hand, dat die Oesskattingskomitee sy vraelys aan produsente uitbrei om die persentasie teruggehoue saad te probeer bepaal. Mnr Bührmann sê dat die oordrag van siektes soos fusarium en Sclerotinia onder hierdie omstandighede toeneem.

      Die Voorsitter pols mnr Bennett om sy opinie te gee oor die hantering van die situasie. Mnr Bennett ondersteun dr De Kock se siening dat produsente 'n stelsel moet volg, waar 'n goeie deel van die aanplantings uit gesertifiseerde saad moet bestaan. Hy sê waar die norm vroeër ongeveer 'n derde van die aanplantings was, blyk dit nou aansienlik meer te wees. Hy noem dat sy maatskappy onlangs 'n omvattende ontleding van die winsgewendheid uit die verkope van sojaboonsaad gedoen het en tot die slotsom gekom het, dat daar vir die afgelope vyf jaar, geen wins uit sojaboonsaadverkope behaal is nie. Hy sê dat 'n oplossing moontlik mag inhou dat 'n heffing op gelewerde sojabone geplaas word, om saadtelers in staat te stel om plantverbetering meer effektief te bevorder.

      Mnr Potgieter noem dat Graan SA en SANSOR eers­komende Vrydag (5 Augustus 2005) sal vergader, waar daar ook oor hierdie aangeleentheid gesprek gevoer sal word. Hy sê sy ondervinding is dat die terughouding van saad nie toegeneem het nie en dat hy ook onbewus is van die onderlinge verkoop van saad tussen produsente. Hy sê dat Graan SA hierdie praktyk beslis afkeur. Mnr Botma doen aan die hand dat 'n artikel in die SA Graan geplaas word om produsente aan die gevare van die aanplant van teruggehoue saad te herinner.

      Mnr Vermaak sê dat Graan SA tans nie ten gunste is van 'n statutêre heffing om saadmaatskappye se teelprogramme te subsidieer nie. Hy sê hy ondersteun nie die gedagte dat die Oesskattingskomitee sy vraelys uitbrei, om te bepaal hoeveel saad deur produsente teruggehou word nie, aangesien die resultaat van die opname moontlik onbe­troubaar kan wees. Dr De Kock ondersteun mnr Vermaak hierin.

      Mnr Vermaak doen 'n beroep op SANSOR en die saadmaatskappye om produsente wat teruggehoue saad vir kommersiële doeleindes verloop, in terme van die relevante wetgewing te vervolg. Hy onderneem voorts om 'n artikel in die SA Graan te laat publiseer, soos deur mnr Botma aan die hand gedoen. Mnr Potgieter sê dat die hele spektrum van produksiefaktore vir die nuwe toetreder tot sojaboonproduksie in 'n artikel uitgespel behoort te word. Dr De Kock meld dat SANSOR voorheen artikels in hierdie verband geskryf het. Mnr Loubser bied aan om relevante materiaal aan mnr Vermaak, vir publikasie in die SA Graan beskikbaar te stel.

      Besluite:

      1. Dat SANSOR versoek word om aan die hand van sy lede-verkoopsyfers en die amptelike oppervlakteskatting, 'n berekening te maak van die geskatte teruggehoue saad en om die inligting aan die Werkgroep te verskaf – welke oefening vir 'n aantal jaar herhaal behoort te word, om die tendens van teruggehoue saad te kan bepaal.

        Mnr Keun
        Mnr Loubser

      2. Dat mnr Loubser publikasiemateriaal vir die plasing van 'n artikel in die SA Graan aan mnr Vermaak sal verskaf om veral nuwe produsente-toetreders tot die sojaboonbedryf, op die gevare van die aanplant van teruggehoue saad te wys en om belangrike aspekte met betrekking tot soja­boonverbouing toe te lig.

        Mnr Loubser
        Mnr Vermaak

    2. Provinsies

      1. KwaZulu-Natal

        Mnr Du Plessis sê dat hy met Pannar kontak gemaak het, wat op hierdie stadium reken dat hierdie maatskappy se soja-saadbestellings uit KwaZulu-Natal, tussen 10% en 12% meer as die bestellings is vir die ooreenstemmende tyd verlede jaar. 'n Sekere aanleg wat saad skoonmaak, ondervind ook baie belangstelling onder produsente wat sojaboonsaad wil laat skoonmaak. Hy noem dat die meeste produsente laat blyk dat hulle geen of minder mielies gaan aanplant. Hy reken dat mielieprodusente in die KwaZulu-Natal-provinsie, sowat 20% van hulle mielieproduksie vir ander gewasse gaan inboet. Mnr Bührmann sê dat soja-produksie in Noord-Natal neig om uit te brei. Mnr Havenga ondersteun mnr Bührmann se siening en sê dat die wisselvallige sojaboonpryse uitbreiding heelwat inhibeer.

      2. Mpumalanga

        Mnr Bührmann sê dat goeie oeste in hierdie provinsie gerealiseer het. Baie min produsente het egter beplanning ten opsigte van die volgende seisoen se verbouing gedoen, in die lig van die algemene pryssituasie. Mnr Van Wyk noem dat bestaande produsente nie bereid is om aansienlike uitbreidings te doen, gegewe 'n prys van ongeveer R1 050/ton nie. Bestaande produsente kan hulle produksie met tussen 10% en 15% uitbrei selfs indien die prys nie wesenlik toeneem nie. Mnr Du Plessis noem dat finansieringsinstansies se risiko-ontledings ten opsigte van die finansiering van graan- en oliesade­verbouing, 'n groot rol gaan speel in produksie-uitbreidings al dan nie. Mnr Potgieter meld dat sojabone se SAFEX-prys soos vir Mei 2006, sowat R1 400/ton is en dat finansiering vir sojaboonprodusente dus nie 'n probleem behoort te wees nie.

      3. Noordwes

        Mnr Potgieter sê dat daar reeds produksie-uitbreidings gedurende die 2004/5 produksie-seisoen plaasgevind het en dat beperkte uitbreidings vir die komende seisoen verwag word. Heelwat nuwe toetreders in die Wes-Transvaal het verlede seisoen met sojaverbouing begin en nuwe navrae word steeds ontvang. Hy noem dat hy heelwat navrae na die LNR-IGG verwys, veral ten opsigte van sojaboonverbouing in gronde waar soja's nie in die verlede verbou is nie. Hy sê by gronde waar sojabone nie voorheen geplant is nie, is dit gebruiklik om 'n dubbeldosis entstof te gebruik, hoewel dit nie die gewenste uitwerking op sanderige grond blyk te hê nie. Hy noem dat die proteïenvlakke van sojabone in die Koster-area relatief laag is.

        Dr De Kock sê dat die sojaboon-handleiding alle aspekte van sojaboonverbouing dek. Die behandeling van sand­gronde van die Noordwes Provinsie en die Wes-Vrystaat word pertinent in die handleiding aangespreek. Mnr Havenga sê proewe het getoon dat daar 'n goeie korrelasie tussen nodulering en die fosfaatstatus van die grond is. Hy noem dat die LNR-IGG se optimum-riglyn vir fosfaat-toediening by sandgronde heelwat hoër is as wat deur kunsmismaatskappye aanbeveel word.

        Mnr Havenga noem dat hy onlangs 'n artikel oor fosfaat­bemesting by sojabone en mielies in sandgrond geskryf het. Mnr Potgieter versoek dat mnr Havenga dié artikel vir publikasie aan die SA Graan voorsien. Mnr Van Wyk noem dat onlangse soja-proefwerk in die VSA aantoon dat daar 'n goeie korrelasie tussen fosfaatbemesting en proteïen is.

        Die Voorsitter sê dat die veevoerbedryf onlangs aangedui het dat veevoermaatskappye verkies om sojabone in te voer aangesien die proteïeninhoud van plaaslike sojabone, veral in Mpumalanga, volgens hulle nie voldoende is nie. Hy doen aan die hand dat hierdie inligting en dié wat deur mnre Van Wyk en Havenga gemeld is, aan die produsente in die SA Graan bekend gemaak word.

        Mnr Bührmann sê dat addisionele molibdeenbespuitings 'n beter opname van kunsmisstowwe deur die wortelstelsel tot gevolg het. Dr De Kock stel voor, dat die Tegnologie­komitee versoek word om beplanning te doen ten opsigte van die skryf en publisering van artikels per onderwerp uit die sojaboon-produksiehandleiding, aangevul met inligting uit ander bronne. Hy sê in hierdie verband, sal veral die LNR-IGG waardevolle bydraes kan lewer. Mnr Potgieter stel voor dat die sojaboonhandleiding weereens in die SA Graan geadverteer word.

        Besluite:

        1. Dat mnr Havenga die artikel wat hy oor fosfaatbemesting by sojabone en mielies in sandgrond geskryf het, vir publikasie aan die SA Graan sal voorsien.

          Mnr Havenga

        2. Dat mnr Van Wyk inligting oor proefwerk in die VSA, wat die korrelasie tussen fosfaatbemesting en proteïen uitwys, vir publikasie in die SA Graan sal voorsien.

          Mnr Van Wyk

        3. Dat die Tegnologiekomitee versoek sal word om beplan­ning te doen ten opsigte van die skryf en publisering van artikels per onderwerp uit die sojaboonproduksie­handleiding, aangevul met inligting uit ander bronne.

          Dr De Kock

        4. Dat die sojaboonhandleiding in die SA Graan geadverteer sal word.

          Mnr Potgieter

      4. Limpopo

        Mnr Van Wyk sê hy verwag nie noemenswaardige soja­boon­uitbreidings in hierdie provinsie nie. In die Sterkrivier- en Palala-gebiede, waar besproeiing toegepas word, word matige uitbreidings verwag.

      5. Noord-Kaap

        Dr De Kock rapporteer kortliks oor die beplanning wat op 21 Junie 2005 plaasgevind het tussen die Griekwaland-Wes Koöperasie, Universiteit van die Vrystaat, die LNR-IGG en die PNS. Hierdie groepering doen tans navorsing na canola in die sentrale besproeiingsgebied. Daar is ooreen­gekom dat die Universiteit van die Vrystaat sojaboon-projekvoorleggings vir die 2006/2007-seisoen sal aanbied. Gronde in die sentrale besproeiingsgebied wissel van baie sanderig tot klei. Hy sê dat hy die werkgroep op hoogte sal hou.

      6. Vrystaat

        Mnr Maree noem dat Vrystaatse sojaboonprodusente in die algemeen baie meer sojabone wil aanplant en dat kontrakte vir tussen R1 500/ton en R1 600/ton gesluit word. Sommige produsente wil selfs hulle aanplantings verdubbel. Mnr Botma sê dat daar baie belangstelling in die verbouing van sojabone onder voornemende nuwe toetreders is. Hy sê dat bestaande sojaboonprodusente in die Vrystaat, se aanplantings met ten minste 'n derde kan toeneem.

      7. Oos-Kaap

        Mnr Killian sê dat daar 'n paar nuwe sojaboonprodusente in die Ugie / Maclear / Elliot-area asook by Aliwal-Noord is en dat sojaboonproduksie dus uitgebrei sal word. Die Oos-Kaapse Departement van Landbou beplan aansienlike produksie-uitbreidings.

      8. Suidwestelike Distrikte

        Die aangeleentheid staan oor.

      9. Gauteng

        Mnr Van Wyk sê dat Gauteng se omstandighede ongeveer met dié in Mpumalanga ooreenstem.

    3. Markruimte 2005/2006 - Graan SA

      1. Gesprek met GSA se dagbestuur rakende die markruimte vir sojabone

        Die Voorsitter noem dat hy, mnre Scholtemeijer, Deon Joubert en Du Plessis met 'n afvaardiging van Graan SA vergader het om die markruimte vir sojabone te bespreek. Hy sê dat Graan SA se onlangse advies dat die markruimte vir soja-aanplantings 63 000 ton vir 2005/6 is, nie rekening gehou het met die aansienlike hoeveelhede oliekoek en sojabone wat jaarliks ingevoer word nie.

        Mnr Du Plessis sê dat dat daar ooreengekom is om die tradisionele manier van produksieruimte-bepaling te wysig, sodat ander faktore as sojaboonvoorrade wat ook bepalend vir produksieruimte is, soos die beskikbaarheid van oliekoek en ander proteïenbronne, ook in aanmerking geneem word. Inligting oor hierdie faktore sal via die SA Graan aan produsente beskikbaar gestel word, sodat hulle hul eie afleidings ten opsigte van soja-produksieruimte kan maak.

        Dr De Kock hou Graan SA se jongste produksieruimte-publikasie aan die vergadering voor waarin dit duidelik gestel word, dat die jaarlikse ingevoerde sojaboonoliekoek van sowat 650 000 ton, deur ongeveer 812 500 ton plaaslik geproduseerde sojabone vervang kan word. In die publikasie noem Graan SA, dat hy geen aanbeveling oor produksieruimte vir sojabone doen nie. Na afloop van genoemde gesprek het die PNS-Raad besluit om 'n sojaboonprogram op 'n vraag-en-antwoord-basis oor RSG se Landbouradio te loods, soos wat reeds ten opsigte van canola gedoen word. Die beplanning ten opsigte daarvan sal later aan hierdie werkgroep bekend gemaak word.

        Mnr Vermaak meld dat die verhouding van sojaboon-oordragvoorraad tot verbruik baie hoog is en 'n groeiende tendens toon. Verder verhandel sojabone, waarvoor daar 'n groot lokale vraag is, benede uitvoerpariteitspryse. Die Voorsitter sê dat faktore in die internasionale mark, plaaslike kommoditeitspryse beïnvloed. Mnr Vermaak sê dat die sojaboonprodusent se afnemer nie gebonde is om lokale produksie in te koop nie, maar dat internasionale pryse hom lei. Dit maak die risiko vir die produsent soveel groter.

        Mnr Botma sê dat die plaaslike soja-oliekoek gewoonlik teen laer proteïenwaardes as die vereiste waardes aan die veevoerbedryf gebied word, terwyl die olie-inhoud ook dikwels te hoog is. Veral ten opsigte van bees en vark, word tussen 45% en 47% proteïen-inhoud en gewoonlik nie meer as 2% olie-inhoud nie, vereis. Hy noem dat oliekoek tans teen nagenoeg R2 150 / ton ingevoer word. Indien die vereiste prosesseringstegniek geïmplementeer word, kan 'n leemte in die plaaslike mark gevul word, wat die grootskaalse invoer van soja-oliekoek kan verhoed.

    4. Weer- en klimaatsvooruitskouing

      Die vergadering neem kennis van EnviroVision se vooruitskouiing, soos by die sakelys ingebind.

    5. Mikpunte: 2005, 2010 en 2020

      1. Drie-jaar vooruitskatting

        Mnr Du Plessis noem dat die Sojawerkgroep se mikpunt van 150 000 ha vir die huidige seisoen, gerealiseer het. Hy sê dat daar goeie rede is om te glo dat daar produksie-uitbreidings in die komende seisoen sal plaasvind. Die mate waartoe vordering in die biodiesel-mark gemaak word asook die wisselkoers, is egter grootliks bepalend vir die mate van produksie-uitbreiding.

        Mnr Botma sê dat wetgewing reeds in Duitsland geld, om 'n bepaalde persentasie brandstof van plantaardige oor­sprong by fossielbrandstof te voeg. Hy noem dat die Suid-Afrikaanse regering biobrandstof goed gesind is en dat SASOL reeds heelwat werk in hierdie verband gedoen het. Hy sê dat etlike produsente reeds brandstof uit sojabone vir eie gebruik vervaardig.

      2. SAGIS

        Volgens SAGIS se verslag gedateer 26 Julie 2005, is daar gedurende Januarie tot Junie 2005, 242 200 ton sojabone vanaf plaaslike produsente gelewer en 14 300 ton inge­voer. Op 1 Januarie was die oordragvoorraad 100 500 ton en op 30 Junie was die onaangewende voorraad, 229 300 ton.

        Mnr Potgieter sê dat daar as gevolg van terughoudings op plase, gedurende Julie ook heelwat sojabone gelewer kon gewees het.

  8. Markaangeleenthede

    1. Huidige prys van sojabone – internasionaal en plaaslik

      Die Voorsitter sê volgens Oil World, sal die VSA se sojaproduksie dié seisoen sowat 77 miljoen ton wees, teenoor verlede seisoen se sowat 85 miljoen ton. As gevolg van droogtes in Indië, word verwag dat daar minder soja­boonaanplantings sal wees. Indië produseer gemiddeld sowat 5,5 miljoen ton soja's. Sover bekend, is dit slegs Argentinië waar meer sojaboon-aanplantings verwag word. Globale verbruik van sojabone het toegeneem, wat aan laer internasionale pryse in die algemeen toeskryfbaar is. Die jongste internasionale eindvoorraad is sowat 55 miljoen ton, teenoor verlede jaar se 41 miljoen ton eindvoorraad.

      Waarde van sojabone afgelei van sojaboon-oliekoek (47% proteïen) geland Durban soos op 1 Augustus 2005
      Verskeping: R2 069   |   Wisselkoers: R6.64/US$
      Geland Durban 47% proteïen oliekoek 2 069.00
      Spoorvrag na Randfontein 170.00
      2 239.00
      Waarde van volvetsoja 110% R2 463.00
      Min koste om sojabone na volvetsojabone te verwerk 644.00
      – Vervoerkoste na volvet-aanleg 70.00
      – Stoorkoste 154.00
      – Rente 12% (6 maande) 123.00
      – Ekstrusiekoste 180.00
      – 5% ekstrusieverlies 117.00
      Afgeleide produsenteprys vir sojabone – R/ton R1 819.00

    2. SAFEX

      Mnr Du Plessis noem dat die SAFEX-pryse tussen R1 585/ton en R1 600/ton wissel. Gedurende een bepaalde dag in Julie, het daar 68 verhandelings plaasgevind. Gedurende Julie het meer verhandelings as gedurende 2004 plaasgevind. Die Mei 2006-kontrak staan op R1 400/ton, wat geag word as die laagste prys waarteen produsente kan begin verskans. Die SAFEX-mielieprys vir Mei 2005 is steeds laer as R700/ton. Die Amerikaanse soja-prys het die vorige Vrydag met 11 sent per bushel gedaal. Die Voorsitter reël dat terugvoering oor besluite No's 8.2.1 en 8.2.2 van 3 Mei 2005 oorstaan tot 'n volgende vergadering, wanneer mnr Scholtemeijer aanwesig kan wees.

      Besluit:

      1. Dat terugvoering oor besluite No's 8.2.1 en 8.2.2 van 3 Mei 2005 oorstaan tot 'n volgende vergadering, wanneer mnr Scholtemeijer aanwesig kan wees.

  9. Produsente-aangeleenthede

    1. KwaZulu-Natal

      1. Super Sojakompetisie – terugvoering

        Die Voorsitter noem dat mnre Scholtemeijer en Joubert met die KwaZulu-Natal se Departement van Landbou gesprek gevoer het, waarby mnr Lawrance ook betrokke was. Hy noem dat die PNS 'n ooreenkoms met Agriocare aangegaan het, waarvolgens mnr Havenga 10 dae per maand aan PNS-aktiwiteite sal bestee en mnr Havenga onder andere by die Super Sojakompetisie betrokke sal wees.

        Mnr Du Plessis noem dat die Supersoja-inligtingsdae gedurende 13 en 14 September op onderskeidelik Dundee en Winterton sal plaasvind. Heelwat sprekers is genooi. Mej J Bloem (LNR-NIPB) sal produsente oor Top-up stikstofbemesting toespreek en mnr Hans van der Merwe (Agri SA) sal swart ekonomiese bemagtiging toelig.

      2. Navorsing

        Die Voorsitter meld dat mnr Lawrance vroeër genoem het dat hy tevrede was met die cultivarproewe te Cedara en Kokstad, maar ontevrede met dié te Normandien. Tydens dr De Kock en mnr Scholtemeijer se vroeëre besoek aan die KwaZulu-Natal Provinsie, is gevind dat die proewe nie goed versorg is nie. Daar sal met die verskeie provinsiale departemente gesprek gevoer word oor die versorging van die proewe. Dit is in die provinsiale owerhede se belang dat die proewe goed presteer.

        Mnr Lawrance sê tydens genoemde gesprek is besluit om die provinsie in 'n Noordelike en Suidelike streek te verdeel en is prosedures ten opsigte van die hantering van die cultivarproewe bespreek. Aangesien die persoon wat die Dundee-proewe hanteer nie voldoende gekwalifiseerd is nie, sal 'n kundige persoon in beheer geplaas moet word. 'n Navorsingstegnikus by die Makatini-navorsingstasie sal verantwoordelikheid neem van proewe noord van Dundee. Beskikbare personeel van die departement word in die hantering van soja-cultivarproewe opgelei.

        Mnr Du Plessis sê dat mnr Havenga se leidinggewende betrokkenheid in KwaZulu-Natal van groot hulp sal wees in die bevordering van goeie praktyke ten opsigte van die bestuur van sojaboonproewe.

      3. Ander

        Geen.

    2. Mpumalanga

      1. Navorsing

        1. Gesprek met Departement van Landbou, Mpu­malanga

          Mnr Lamprecht noem dat die gesprek tussen die PNS-Dagbestuur en die Departement van Landbou, Mpuma­langa nog nie plaasgevind het nie, soos in besluit No. 9.2.1.2 van 3 Mei 2005 gereël. Die Voorsitter sê hy sal poog om van die veevoer­vervaardigers te verneem in watter areas probleme met lae sojaboonproteïene onder­vind is, sodat die inligting aan mnr Van Wyk vir verdere ondersoek beskikbaar gestel kan word.

          Mnr Bührmann noem dat lae proteïen sojabone (tot so laag as 28%) sowat 10 tot 15 jaar gelede vernaamlik in Lothair en Amersfoort verbou is, maar dat boerderypraktyke intussen verbeter het.

          Besluite:

          1. Dat terugvoering oor besluit 9.2.1.2 van 3 Mei 2005, oorstaan tot 'n volgende vergadering.

            Voorsitter

          2. Dat dr Griessel sal poog om van die veevoervervaardigers te verneem in watter areas van Mpumalanga probleme met lae sojaboonproteïene ondervind is, sodat die inligting aan mnr Van Wyk vir verdere ondersoek beskik­baar gestel kan word.

            Dr Griessel

        2. Stikstofbemestingsprobleme in Mpumalanga – terugvoering

          Geen.

      2. Ander

        Geen.

    3. Noordwes provinsie

      1. Navorsing

        1. NWK Proefresultate met stikstof vir publikasie in SA Graan

          Die Voorsitter noem dat sekere terugvoer van mnr Arno van Vuuren ontvang is.

        2. Wurmskade op sojabone

          Terugvoering is van dr Loubser ontvang, oor die Egiptiese katoenruspe. Dr Loubser sê dat die voorkoms van hierdie plaag nog nie voorheen by sojabone gerapporteer is nie en dat navorsers dit as 'n sporadiese plaag beskou, wat tans nie spesiale aandag verdien nie. Geen plaagdoder is in Suid-Afrika daarvoor geregistreer nie.

          Mnr Van Wyk sê die voorkoms van die ruspe is al baie in sommige Asiese en midde-Afrikalande gerapporteer, veral in tropiese gebiede. Die ruspe is dus reeds bekend en het weerstand teen sekere middels opgebou.

      2. Ander

        Geen.

    4. Limpopo

      1. Navorsing

        Geen.

      2. Ander

        Geen.

    5. Vrystaat

      1. Navorsing

        1. Verslagdoening: Viljoenskroon en Luckhoff

          Geen.

      2. Ander

        Geen.

    6. Oos-Kaap

      1. Navorsing

        1. Gesprek met die Hoof van Navorsing by die Departement van Landbou, Oos-Kaap

          Mnr Killian sê dat hy en mnr Scholtemeijer met die Departement van Landbou, Oos-Kaap vergader het, waar laasgenoemde se Hoof: Hulpbronbeplanning (mnr Leon Coetzee) en die Hoof: Akkerbou (mnr Sontana) teen­woordig was. Die gesprek het hoofsaaklik gewentel oor die "massive food"-program en hoe die PNS betrokke kan raak, terwyl daar ook bespreking gevoer is oor 'n boere­koöperasie.

          Mnr Killian meld dat hy heelwat demonstrasieproewe hanteer, vanaf Tsitsikamma tot by Ugie. Hy sê in terme van die "massive food" program, sal hy by vier ondernemings van 15 ha elk betrokke wees, asook moontlik bystand verleen aan konsultante, indien hulle proewe wil aanplant.

          Die "Fat Belly" onderneming koop tans sowat 150 ton sojabone per maand aan, vir die vervaardiging van voedsel vir menslike verbruik. Dié onderneming bied 'n premie aan vir goeie gehalte sojabone.

      2. Ander

        Geen.

    7. Suidwestelike Distrikte

      1. Navorsing

        Geen.

      2. Ander

        Geen.

    8. Gauteng

      1. Navorsing

        Mnr Van Wyk rapporteer dat sy navorsingswerk ten opsigte van blaarbespuitings met onder andere organiese pro­dukte, sowel as bemestings- en aalwurmnavorsing, nou voltooi is. Die meeste van hierdie werk se verslae is reeds by die PNS ingedien.

      2. Ander

        Geen.

    9. Noord-Kaap

      1. Navorsing

        Die aangeleentheid is onder item 7.1 bespreek.

      2. Beplanningsvergadering

        Geen.

      3. Ander

        Geen.

    10. Algemeen

      1. Biodiesel

        Mnr Du Plessis sê dat SASOL steeds belangstelling in die biodiesel-projek toon. Hy noem dat mnr Frans Hugo beplanning doen vir die oprig van 'n biodiesel-aanleg in Mpumalanga en die Pietermaritzburg-area en dat hy om finansiering aansoek gedoen het. Hy sê die Newcastle se distriksmunisipaliteit het R1 miljoen vir die oprig van 'n biodiesel-aanleg bewillig. Heelwat produsente beplan om brandstof te vervaardig en sommiges doen dit reeds. Hy sê dat wetgewing in hierdie verband egter nog nie gefinaliseer is nie.

      2. Sleepstroper

        'n Verslag van die LNR-ILI se ondersoekwerk oor die werkverrigting wat deur mnr Barnard ontwikkel is, is vir kennisname by die sakelys ingebind.

      3. Gesprek met provinsiale departemente insake Nasionale cultivarproewe

        Daar is reeds onder items 9.1.1 en 9.6.1.1 gerapporteer oor die besoeke wat aan die provinsiale departemente van KwaZulu-Natal en die Oos-Kaap gebring is.

  10. Navorsing

    1. Nasionale cultivarproewe

      Die PNS Tegnologiekomitee het op 21 Julie 2005 'n vergadering met die LNR-IGG gehad, oor onder andere die hantering van cultivarproewe. Dr Loubser sê dat hy en mnr Gawie de Beer voorstelle gemaak het oor die hantering van cultivarproewe en hy handig 'n blaadjie in hierdie verband uit, vir bespreking. Hy sê selfs met die voorgestelde verminderde proewe, sal die werkslading op LNR-personeel (veral mnr Gawie de Beer) steeds baie hoog wees, wat nie volhoubaar is nie. Hy sê dat mnr De Beer die enigste persoon is wat op sojaboonproewe werk. Hoewel sommige koöperasies en ander landbou-instellings steeds goeie samewerking verleen, is die saadmaatskappye se hulp van onskatbare belang. Hy sê dat die LNR-IGG bystand kan verleen met betrekking tot opleiding, veral in die wintermaande (buite die produksieseisoen). Hy noem dat die LNR-IGG oorwegend negatiewe ondervindings van die Oos-Kaapse proewe het.

      Dr Loubser sê dat die projek waar die potensiaal van cultivars met behulp van 'n bepaalde model bereken kan word, afhanklik is van inligting wat deur mnre Killian en Lawrance verskaf moes word. Hierdie inligting is onlangs bekom en word tans verwerk om die akkuraatheid van die model te bepaal. Dit word verwag dat die projek op 28 Oktober 2005 afgehandel sal wees.

      Dr De Kock sê volgens die LNR-IGG se voorstel in die blaadjie word proewe in Vryheid en Dundee weggelaat, sowel as die moontlike proef te Lückhoff. Dr Loubser sê hy sal Vryheid en Dundee by die lys voeg en seker maak of die beoogde proef in die sentrale besproeiingsgebied (Lück­hoff) nog beplan word.

      Besluit:

      1. Dat Vryheid en Dundee by die LNR-IGG se lys van beplande cultivarproewe gevoeg sal word en dat seker gemaak sal word of die beoogde proef in die sentrale besproeiingsgebied (Lückhoff) nog beplan word.

        Mnr Loubser

    2. Cultivarevaluasiekomiteevergadering

      Geen.

    3. Roes

      1. Roes te Ermelo en Amersfoort – terugvoering

        Mnr Van Wyk rapporteer oor die vorige vergadering met die Roestaakspan. Hy sê dat navorsers oor hulle werk gerapporteer het. Navorsers het roes op 'n sekere plant naby Nelspruit gevind, wat vinnig rank en sy oorsprong in Asië het. In die VSA kom hierdie plant in die meeste soja-produserende gebiede voor. Hy sê dit word beplan om sekere indikatorproewe saam met cultivarproewe aan te plant.

        Mnr Potgieter noem dat mnr Scholtemeijer as Voorsitter van die Roestaakspan aangewys is. Hy sê dit is belangrik om produsente in te lig, dat gespuit moet word nadat die eerste blomme sigbaar geword het. Mnr Lamprecht noem dat 'n kitstoets-metode vir die identifisering van roes ontwikkel is.

        Die Voorsitter meld dat 'n literatuuroorsig deur me Michele Govender gedoen is, wat volledig by die volgende sakelys ingebind sal word. Dr De Kock sê aangesien dit bewys is dat roes nie slegs oos van die Drakensberg voorkom nie, 'n voorlegging ten opsigte van 'n uitbreiding van indika­torproewe van die LNR-IGG ingewag word.

        Besluit:

        1. Dat die literatuuroorsig deur me M Govender by die volgende sakelys ingebind sal word.

          Sekretaresse

      2. Monsanto-werk in die VSA

        Die aangeleentheid staan oor.

    4. Sclerotinia

      1. Proefwerk – terugvoering

        Die Voorsitter sê dat Sclerotinia hierdie seisoen nie so 'n groot faktor was nie. Mnr Van der Westhuizen (Philagro) is versoek om 'n artikel te skryf oor die korrekte toediening van hierdie middel by sojabone.

        Dr De Kock noem dat die totale navorsingsprogram ten opsigte van Sclerotinia herhaal sal word. Prof McLaren (UV) sal voortaan 'n medewerker van me Maryke Craven (LNR-IGG) wees. Me Craven sal met behulp van prof McLaren, die proewe te Bethlehem behartig, wat kunsmatig besmet sal word. Mnr Van der Westhuizen sal 'n medewerker probeer werf om navors­ingswerk onder spilpunt te behartig. Hy sal ook moeite doen om Sumisclex as 'n korrektiewe middel te registreer, terwyl dit tot dusver geregistreer is as 'n middel vir voorkomende beheer van scelerotinia. Navorsing met verskillende chemikalieë word ook voortgesit. Beplanning vir die komende seisoen sal op 27 September plaasvind.

    5. Aalwurmnavorsing

      Die Voorsitter sê dat navorsing om weerstandbiedende cultivars te identifiseer, deurlopend plaasvind. Twee cultivars wat redelik weerstand bied is ontwikkel, naamlik Egret en LS 5995. Dr Driekie Fourie het intussen ook 'n projek by die PNS geregistreer, wat ten doel het om verskillende middels vir die behandeling van aalwurm te toets.

    6. Produksiekostebepalings

      Die Voorsitter noem dat mnr Joubert reeds ver gevorder het met die studie om onder andere produksiekoste van sojabone met mielies in die somerreënvalgebied, te vergelyk. Die inligting sal voor die komende plantseisoen beskikbaar gestel word.

  11. Saad

    1. SANSOR-statistiek

      Mnr Loubser noem dat 3 635 ton sojaboonsaad vir die volgende plantseisoen verkoop is en dat geen sojaboon­saad ingevoer is nie. Twee-en-vyftig persent hiervan verteenwoordig GMO-cultivars. Die waarde van hierdie sojaboonsaad is R33,61 miljoen. 'n Opname vir die beskikbaarheid van sojaboonsaad vir die komende seisoen, toon dat saadmaatskappye genoeg saad het vir die aanplant van 150 000 ha.

  12. Tegnologie-oordrag

    1. NAMPO-Oesdag

      Dr De Kock noem dat die PNS weereens 'n suksesvolle uitstalling by die NAMPO-Oesdag gehad het. Hy sê hy het ondervind dat die belangstelling na sojabone effens toegeneem het en dat meer navrae oor wei-canola vir die somerreënvalgebiede hanteer is. Bykans geen navrae is oor lupiene ontvang nie. Vir die beskikbare inligtingstukke was daar 'n goeie aanvraag.

    2. Inligtingsdae 2005

      13-14 September 2005 Super Sojakompetisie
      28 September 2005 Sojavoedselvereniging

    3. Sojaboonforum

      1. Terugvoering van vergadering van Sonneblom- en Sojaboonforum

        Tydens die vorige vergadering is besluit om die Tegno­logiekomitee te versoek om oorweging te skenk, dat die Soja­werkgroepnotule vir kennisname aan die Sonneblom- en Sojaboonforum beskikbaar gestel word. Hierdie komi­tee het nog nie vergader nie.

        Besluit:

        1. Dat Besluit No. 12.2.1 van 3 Mei 2005 oorstaan tot ná die vergadering van die Tegnologiekomitee.

      2. Sake om na die volgende Forumvergadering te verwys

        Geen.

  13. Ander sake

    1. Inligting vir plasing op die webtuiste

      Mnr Du Plessis stel voor dat die inligting oor die gevare van die aanplant van teruggehoue saad asook inligting oor fosfaatbemesting by sojabone in sandgrond op die web­tuiste gevoeg word. Mej Scheepers stel voor dat oesskat­tingsinligting ook bygevoeg word.

      Besluite:

      1. Dat, gedagtig aan Besluit No. 7.1.2 van hierdie notule, die PNS-webtuiste aangevul sal word met inligting oor die gevare van die aanplant van teruggehoue saad asook belangrike inligting met betrekking tot sojaboon­verbouing.

        Mev Du Preez

      2. Dat, gedagtig aan Besluite No's 7.2.3.1 en 7.2.3.2 van hierdie notule, inligting oor fosfaatbemesting by sojabone en mielies in sandgrond, asook VSA-proefwerk oor die korrelasie tussen fosfaatbemesting en proteïen, by die webtuiste gevoeg sal word.

        Mev Du Preez

      3. Dat oesskattingsinligting by die webtuiste gevoeg sal word.

        Mev Du Preez

  14. Datums van volgende vergaderings

    Die vergadering neem kennis van die volgende Soja­werkgroepvergaderings vir die res van die jaar:

    • 5 Oktober 2005
    • 6 Desember 2005

  15. Afsluiting

    Die Voorsitter bedank die lede vir hulle teenwoordigheid en insette en verdaag die vergadering om 13:25.