Notule

Sojawerkgroepvergadering

gehou om 10h00 op 5 Oktober 2005 in die PNS-Raadsaal te Rivonia


  1. Opening

    Die vergadering word met gebed geopen deur mnr GJH Scholtemeijer.

  2. Verwelkoming

    Die Voorsitter, mnr GJH Scholtemeijer, heet almal hartlik welkom en in die besonder vir mnr Dries Cronjé sojaboon produsent, Mpumalanga en mnr AJ de Villiers (Noordwes Koöperasie Beperk). Die Voorsitter spreek ook sy teleur­stelling uit dat geen lid van die LNR-IGG teenwoordig is nie.

  3. Presensie

    Teenwoordig
    Mnr GJH Scholtemeijer PNS (Voorsitter)
    Dr M Griessel PNS
    Dr J de Kock PNS
    Mnr CJ du Plessis PNS
    Mnr L Killian PNS-Kontrakteur
    Mnr WF van Wyk PNS-Kontrakteur
    Mnr D du Toit Departement van Landbou, Gau­teng
    Mnr JP Botma Verteenwoordiger: Noordwes Vry­staat
    Mnr D Cronjé Verteenwoordiger: Mpumalanga
    Mnr KF Lawrance Departement van Landbou en Omgewing: KwaZulu-Natal
    Mnr ID Lamprecht Departement van Landbou, Land Admin: Mpumalanga
    Mej M Scheepers Nasionale Departement van Landbou
    Mev R Beukes Nasionale Departement van Landbou
    Mnr C Havenga Agriocare
    Mnr GW Bührmann Gideon Bührmann Saad
    Mnr AJ de Villiers NWK Beperk
    Mnr G Keun OPOT
    Mnr B de Klerk Senwes
    Mnr N Fouché Sekretariaat

    Verskonings
    Mnr FAS Potgieter Graan SA
    Mev AG Enslin SAGIS
    Mnr E Maree PNS-Kontrakteur
    Mnr NJ Vermaak Graan SA
    Mnr JC Lubbe Agriocare
    Mnr AJ van Vuuren NWK Beperk
    Mnr G de Beer LNR-IGG

  4. Personalia

    Die Voorsitter noem dat mnr Lubbe 'n ernstige operasie ondergaan het. Mnr Havenga sê dat dit onder om­stan­dighede, goed gaan met mnr Lubbe. Mnr Keun meld dat mnr Maree 'n oogoperasie ondergaan het. Die vergadering wens die here 'n spoedige herstel toe. Die vergadering neem kennis dat mnr Cronjé as 'n finalis in Graan SA se Graanprodusent-van-die-jaar aangewys is.

  5. Vasstelling van die sakelys

    Die sakelys word vasgestel nadat die volgende item by­gevoeg is:

    • Item 10.7 – Navorsingsprojekte

  6. Notule van die vergadering van 1 Augus­tus 2005

    Besluit:

    1. Dat die notule van die vergadering van die Sojawerkgroep gehou op 1 Augustus 2005 goedgekeur word, nadat die volgende wysigings aangebring is:
      • Bladsy 1
        Item 3: "Verteenwoordiger van die Oos-Vrystaat" moet lees "Verteenwoordiger van die Noordwes-Vrystaat".
      • Bladsy 3
        Item 7.1: Vierde paragraaf, laaste sin – "by saad­maatskappye vasgemaak moet word." moet lees "vanaf saadmaatskappye verkry moet word, om sodoende nuwe saad in hulle stelsels in te bring."
      • Bladsy 3
        Item 7.1: Laaste paragraaf, eerste sin – "aanplant" moet lees "verkoop".
      • Bladsy 7
        Item 7.3.1: Derde paragraaf, eerste sin – "soja­boonproduksie" moet lees "geproduseerde sojabone".
      • Bladsy 10
        Item 9.1.2: Eerste paragraaf, tweede-laaste sin – "te voer" moet lees "gevoer word".
      • Bladsy 11
        Item 9.3.1.2: Eerste paragraaf, tweede sin – "katoen" moet lees "sojabone".
      • Bladsy 12
        Item 9.6.1.1: Eerste paragraaf, eerste sin – "mnr Du Preez" moet lees "Mnr M. Sontana".
      • Bladsy 14
        Item 9.10.1: "op" moet lees "oor".
      • Bladsy 14
        Item 10.1: Tweede paragraaf, eerste sin – "ontwikkeling van 'n sekere cultivar op 'n bepaalde model geskoei is" moet lees "potensiaal van cultivars met behulp van 'n bepaalde model bereken kan word".
      • Bladsy 15
        Item 10.4.1: Eerste paragraaf, eerste sin – "aangesien" moet lees "dat" en "daar nie veel werk met Sumisclex gedoen is nie." word geskrap.
      • Bladsy 16
        Item 10.4.1: Tweede-laaste paragraaf, tweede-laaste sin – "'n voorkomende middel is" moet lees "geregi­streer is as 'n middel vir voorkomende beheer van Sclerotinia."

  7. Algemene oorsig

    1. Oesskatting

      Die Oesskattingskomitee se inligting ten opsigte van sonneblomsaad en sojabone soos op 20 September 2005 gepubliseer, is as volg:

      Oppervlakte beplant Voorneme om te plant % Verandering
      2004/2005 2005/2006
      (ha)
      Sonneblomsaad 497 100 621 000 +24.9
      Sojabone 152 640 245 000 +60.5

      Mej Scheepers noem dat die Oesskattingskomitee se finale sojaboonskatting van 277 370 ton, 1,8% meer is as die SAGIS-syfer. SAGIS se leweringsyfer tot datum (256 674 ton) plus geprojekteerde lewerings (8 826 ton) plus teruggehoue sojabone (7 000 ton) tel op na 272 500 ton. Die Voorsitter sê dat daar nie aangeneem kan word, dat teruggehoue saad aangeplant sal word nie. Hy noem dat 'n aantal "groter" produsente sojaverwerkingsaanlegte besit, wat self hulle sojaboonoeste verwerk sonder dat dit noodwendig in die amptelike leweringstatistiek van SAGIS vervat word. Mnr Du Plessis sê dit is moontlik dat sommige nuwe produsente-toetreders se produksie aanvanklik nie deel van die statistiek vorm nie.

    2. Provinsies

      1. KwaZulu-Natal

        Mnr Lawrance sê hoewel sommige produsente produksie afskaal of glad-nie gaan plant nie, daar algemeen verwag word dat sojaboonproduksie in KwaZulu-Natal sal toe­neem. Mnr Du Plessis sê daar is 'n hele aantal nuwe produsente-toetreders in die provinsie en dat die produksie-toename selfs meer as 12% kan wees. Sommige saadmaatskappye het hom meegedeel dat hulle sojaboon­saad uitverkoop is, terwyl ander nog voorraad het. Hy noem dat sommige produsente sojabone vir saad teruggehou het.

      2. Mpumalanga

        Mnr Cronjé sê hy gaan akkoord met die Oesskattings­komitee se skatting vir 2005/6. Hy noem dat Mpumalanga se mielie-produksiekostes relatief hoog is. Hy sê dat onoordeelkundige bemarking, produsente in hierdie provinsie reeds duur te staan gekom het. Produsente sal nie mielies kan plant as die JSE-SAFEX leweringsprys vir Julie 2006, nie ten minste R1 000 per ton is nie. Aangesien die oorlê van lande teen 'n koste geskied, plant heelwat produsente eerder sojabone vir hul vee, selfs al word slegs die produksiekostes gedek. Die biodiesel-aanleg wat vir Bethal beoog word en 'n kapasiteit van 85 000 ton sal hê, het ook bygedra tot die verwagte hoër soja-aanplantings. Daar is sprake dat die aanleg gedurende 2006, 45 000 ton sojabone sal verwerk.

        Mnr Lamprecht sê dat produsente in hierdie provinsie, entoesiasties is oor die biodiesel-aangeleentheid. Mnr Van Wyk sê dat heelwat produsente hom meegedeel het dat hulle minder sojabone sal plant en dat hy die Oesskat­tingskomitee se verwagte 60%-toename in aanplantings, in twyfel trek. Hy sê volgens 'n bepaalde maatskappy, is daar nie 'n noemenswaardige styging in die verkope van entstof nie. Mnr De Klerk sê dat finansiering ook moeiliker toegestaan word.

        Mnr Du Plessis sê ten einde kostes te bespaar, gaan heelwat produsente nie bemesting toedien nie en kan swakker opbrengste behaal word. Mnr Bührmann sê dat goeie oeste met sojabone na mielies behaal kan word. Mnr Van Wyk sê dat veral hoë-opbrengsmielies baie voedingstowwe uit die grond onttrek. Hy noem dat navorsing op Nooitgedacht getoon het dat beter opbrengste behaal word met die toediening van vars fosfaat, as in gronde waar die fosfaatvlakke sowat 40 dele per miljoen is.

      3. Noordwes

        Mnr De Villiers sê dat heelwat tradisionele sojaboonlande in die algemeen baie vuil is en dat dit baie droog is. Hy sê dat produksie in hierdie gebied na verwagting nie baie sal toeneem nie.

      4. Limpopo

        Mnr Van Wyk sê dat 'n matige uitbreiding in sojaboon­produksie in die besproeiingsgebied rondom Sterkrivier en Potgie­tersrus verwag word.

      5. Noord-Kaap

        Staan oor.

      6. Vrystaat

        Mnr Botma sê dat daar heelwat nuwe produsente-toetreders in die Vrystaat sal wees en dat hy 'n produksie-toename van 30% verwag. Mnr Havenga beaam dit.

      7. Oos-Kaap

        Mnr Killian noem dat sojaboon-aanplantings in die Oos-Kaap sowat 600 hektaar beloof te wees.

      8. Suidwestelike Distrikte

        Staan oor.

      9. Gauteng

        Staan oor.

    3. Markruimte 2005/2006 - Graan SA

      1. Gesprek met GSA se dagbestuur rakende die markruimte vir sojabone

        Staan oor.

    4. Weer- en klimaatsvooruitskouing

      "Mielievisie No 69" wat inligting tot 16 September 2005 weergee, is by die sakelys ingebind. Mnr Cronjé sê volgens mnr Nigrini was die Suid-Afrikaanse klimaat 'n maand gelede in 'n La Niña situasie, wat dus 'n gunstige "voorjaar" beloof het. Mnr Nigrini het egter onlangs laat blyk dat die situasie in 'n El Niño toestand verander het, wat meer reën in die Kaap-provinsie teweeg bring. Indien dit in die tweede helfte van Oktober begin reën, sal dit waarskynlik baie verspreide buie wees. Hy het produsente gemaan om eers aan te plant sodra die grond behoorlik nat is.

    5. Mikpunte: 2010 en 2020

      1. Drie-jaar vooruitskatting

        Die Voorsitter sê dat daar tans, volgens wetenskaplike modelle, marknavorsing in die voedselmark gedoen word na onder meer die behoeftes en voorkeure in Suid-Afrika ten opsigte van proteienprodukte met inagneming van die bevolkingsgroei en -samestelling. Die PNS meet dan die plaaslike mark se proteienvoorsieningsposisie en -potensiaal teen die navorsings­resulate. Hy reël dat dr Griessel en mnr Joubert die Sojaboonwerkgroep te gele­gener tyd oor die aangeleentheid toespreek.

        Die Voorsitter sê dat die mikpunt van 150 000 ha vir die 2004/05 plantseisoen gerealiseer het. Die Oesskattings­komitee beraam dat 152 640 ha geplant sal word. Hy sê sodra daar iets konkreet in terme van biodiesel gebeur, sal sojaboon­produksie verder toeneem. Mnr Du Plessis sê dat drie biodiesel-aanlegte gedurende 2006 in produksie behoort te wees, naamlik in Bethal (± 45 000 ton), Newcastle (± 10 000 ton) en Bergville (± 20 000 ton). Hy sê dat SASOL se aanleg na verwagting gedurende 2007 in plek kan wees. Hy sê sodra die wêreldprys van oliekoek asook die mielieprys styg, raak dit meer lonend om volvetsojabone te gebruik.

        Dr Griessel sê dat die meeste persaanlegte op sonneblom aangewese is. By Nedan Oil Mills te Potgietersrus, is daar waarskynlik 'n surplus-perskapasiteit van sowat 100 000 ton per jaar. Hierdie aanleg is egter nie ideaal geleë nie. Hy noem voorts dat groot volumes sojaboon-olie teen relatief lae pryse ingevoer en met sonneblom-olie vermeng word. Mnr Du Plessis noem dat die Bethal-aanleg beoog om sojabone te pers.

        Dr De Kock bevestig dat volgens sy inligting, kontrakte binnekort aangebied sal word vir die verkryging van sojabone om vir raffinering te pers. Finansiering sal blykbaar deur handelsbanke verskaf word. Dr Griessel waarsku teen die oliekoekgehalte van kleiner persers en sê indien sojabone met 'n gewone hidroliese pers gepers word, daar nog sowat 4% olie in die oliekoek sal oorbly. Sulke oliekoek sal nie vir 'n veevoerder aanvaarbaar wees nie, omdat dit maklik galsterig kan word.

        Die Voorsitter noem dat die Sojavoedselvereniging onlangs 'n suksesvolle kongres aangebied het. Hy sê dit is duidelik dat die plaaslike soja-voedselmark nie onderskat moet word nie. Dr Willemse sal genader word om die werkgroep oor die jongste inligting ten opsigte van hierdie mark in te lig.

        Besluite:

        1. Dat dr Griessel en mnr Joubert versoek sal word om die Sojaboonwerkgroep te gelegener tyd oor die navorsings­werk ten opsigte van die plaaslike proteïenbehoeftes toe te spreek.

          Voorsitter

        2. Dat dr J Willemse genader sal word om die werkgroep oor die jongste inligting ten opsigte van die soja-voedselmark in te lig.

          Voorsitter

      2. SAGIS

        SAGIS se markinligtingsverslag is vir kennisname by die sakelys ingebind. Die Voorsitter reël dat die jongste week­likse verslag voortaan bygevoeg moet word. Dr De Kock stel voor dat 'n skrywe van dank aan SAGIS gerig word, vir hul goeie werk.

  8. Markaangeleenthede

    1. Huidige prys van sojabone – internasionaal en plaaslik

      Dr Griessel lig die vergadering kortliks in oor die inter­nasionale situasie, soos in die Oil World tydskrif van 16 September 2005 gerapporteer. Wêreldproduksie van die tien belangrikste oliesade-kommoditeite vir die jaar 2005/2006, sal volgens projeksie sowat 377 miljoen ton wees, waarvan sojabone sowat 216 miljoen ton (57,3%) sal uitmaak. Die VSA sal na verwagting 77 miljoen ton sojabone in die volgende seisoen realiseer, teenoor die 84 miljoen ton in die vorige jaar.

      Aanplantings in Brasilië sal na verwagting 21,8 miljoen ha wees wat 58 miljoen ton sal lewer (2,67 ton/ha), teenoor verlede jaar se 51 miljoen ton. Argentinië en Paraguay se produksie sal na verwagting met onderskeidelik 3 miljoen ton en 1 miljoen ton teenoor die vorige seisoen toeneem. Wêreld-sojaboonverbruik sal na raming met sowat 11 miljoen ton toeneem, terwyl die aanbod met ongeveer 4 miljoen ton sal toeneem. Die internasionaal geskatte wêreld-eindvoorraad vir 2005 word op 54 miljoen ton gestel, teenoor die 51 miljoen ton van 2004. Hy deel ook Atlas (wat Seaboard oorgeneem het) se pryse met die vergadering, wat gebruik word om die plaaslike produsenteprys vir sojabone af te lei.

      Waarde van sojabone afgelei van sojaboon-oliekoek (47% proteïen) geland Durban soos op 3 Oktober 2005
      Verskeping: R1 844   |   Wisselkoers: R6.41/US$
      Geland Durban 47% proteïen oliekoek 1 844.00
      Spoorvrag na Randfontein 170.00
      2 014.00
      Waarde van volvetsoja 110% R2 215.00
      Min koste om sojabone na volvetsojabone te verwerk 619.00
      – Vervoerkoste na volvet-aanleg 70.00
      – Stoorkoste 130.00
      – Rente 12% (6 maande) 109.00
      – Ekstrusiekoste 180.00
      – 5% ekstrusieverlies 106.00
      Afgeleide produsenteprys vir sojabone – R/ton R1 596.00

      Mnr De Klerk sê volgens sy kennis is die in- en uitwaartse hantering van sojabone in Mpumalanga, tans R33 per ton en nie R56 per ton, soos in die verduidelikende notas aangedui nie. Mnr Cronjé sê volgens sy inligting is die fooi vir stoorkoste in hierdie provinsie, R0,36 per dag en nie R0,54 per dag, soos in die notas aangetoon nie. Dr Griessel noem dat hy sy koste-inligting van dr Briedenhann (Afgri) bekom. Mnr De Klerk bied aan om die amptelike syfers skriftelik aan dr Griessel te voorsien.

      Besluit:

      1. Dat mnr De Klerk die amptelike stoor- en hanterings­kostes met betrekking tot Mpumalanga, skriftelik aan dr Griessel sal voorsien.

        Mnr De Klerk

    2. SAFEX

      Mnr Du Plessis noem dat die huidige SAFEX-leweringsprys R1 640/ton is en dié in Julie 2006, R1 400/ton. Hy noem dat mnr Hugo en Afgri tans onderhandel om via Afgri, verhandelingsopsies aan produsente te bied. Hy sê dat daar tans 6 aanbieders en 26 kopers op SAFEX is.

  9. Produsente-aangeleenthede

    1. KwaZulu-Natal

      1. Super Sojakompetisie – terugvoering

        Die Voorsitter sê dat daar groot waardering is vir die werk wat mnr Du Plessis en sy werkgroep gedoen het, om van die Super Sojakompetisie 'n sukses te maak. Mnr Havenga sê dat die inligtingsdag te Winterton deur meer as 80 persone bygewoon is, maar dat die belangstelling by Dundee se inligtingsdag teleurstellend was. Dit is egter bevestig dat die voorligtingskantoor te Dundee, geen inligting in hierdie verband bekend gemaak het nie. Hy sê dat hy die regte adreslys sal bekom om 'n herhaling daarvan te voorkom.

        Mnr Havenga sê die gemiddelde opbrengs in die Suidelike streek (Bergville en Winterton ingesluit) was 3,81 ton/ha. Die kompetisie-wenner het op droëland, 'n gemiddeld van 6,05 ton/ha gestroop. Die gemiddelde droëland-opbrengs was 3,94 ton/ha, wat tot dusver die hoogste gemiddelde opbrengs is wat in 'n Super Sojakompetisie behaal is.

        In die Noordelike streek het opbrengste gewissel vanaf 0,98 ton/ha (as gevolg van haelskade) tot 4,93 ton/ha, met 'n gemiddelde opbrengs van 2,74 ton/ha. In die vorige jaar is gemiddeld 3,38 ton/ha gestroop. Onder droëland was die gemiddelde opbrengs 2,63 ton/ha teenoor die vorige jaar se 3,15 ton/ha. Opbrengste in die Newcastle en Norman­dien omgewings, was in die algemeen laer as dié van die vorige jaar.

        Mnr Du Plessis sê dat beter bruto marges behaal is in die gevalle waar minimum bewerking toegepas is, aangesien dieselkostes 'n al hoe groter rol speel. Hy sê dat hy die Super Sojakompetisie se verslae aan diegene wat daarin belangstel, beskikbaar sal stel. Mnr Havenga sê dat daar meer geen-bewerkingspraktyke in die Suidelike streek as in die Noordelike streek toegepas word. In die Suidelike streek is 'n gemiddelde bruto-marge van R2 119,49 behaal, teenoor R1 327,81 in die Noordelike streek.

        Mnr Van Wyk sê die wenboer pas ook geen-bewerking toe, maar dat hy sy sukses primêr toegeskryf het aan die feit dat hy sy bemesting langs die rye plaas. Baie produsente strooi egter hulle kunsmis uit, in plaas daarvan om dit te "band-plaas". Volgens hierdie produsent kan kalium uit­gestrooi word, maar nie fosfaat nie.

      2. Navorsing

        Mnr Lawrance sê die Departement van Landbou: KwaZulu-Natal beoog om twee nasionale cultivarproewe in die Suidelike streek en vier in die Noordelike streek te plant.

      3. Ander

        Geen.

    2. Mpumalanga

      1. Navorsing

        1. Gesprek met Departement van Landbou, Mpu­malanga

          Die Voorsitter meld dat hy en mnr Joubert 'n gesprek met die Departement van Landbou: Mpumalanga gevoer het, om laasgenoemde meer betrokke by die PNS se werk­saamhede te maak. Hy sê dat hierdie Departement begrip toon vir betrokkenheid by die PNS en dat hy voor die volgende vergadering, 'n opvolggesprek met die Departe­ment sal voer. Hy sê dit word verwag dat Mpumalanga opbrengsgewys, beter behoort te presteer.

        2. Stikstofbemestingsprobleme in Mpumalanga – terugvoering

          Dr De Kock sê dit is bewese dat 'n sekere hoeveelheid stikstofbemesting in sanderige grond nodig is. Te veel werk egter volgens mej Bloem, negatief in op stikstof­binding en dit is waarom net aanvangsbemesting bygevoeg moet word. Dit is by 'n vorige vergadering genoem, dat hierdie feite veral onder nuwe toetreders se aandag gebring moet word. Dit sal dus raadsaam wees om hierdie inligting te publiseer. Die Voorsitter versoek dr De Kock en mnr Van Wyk om aandag te skenk aan die inligting oor stikstofbemestingsprobleme wat in Mpumalanga onder­vind word en die bemestingsinligting wat mnr van Vuuren beskikbaar gestel het.

          Mnr Cronjé sê dat stikstofbemesting nie as 'n standaard-praktyk gedoen word nie. Hy sê dat hy in sanderige grond met 'n hoë fosfaatstatus, noduleringsprobleme ondervind het. As korrektiewe maatreël is 'n stikstof-kantbemesting van 150 kg/ha toegedien. Waar daar aanvanklik 'n misoes verwag is, is 1,8 ton/ha gerealiseer. Die nodulerings­probleem was as gevolg van aalwurm en nie stikstofgebrek nie. Voorheen is aartappels vir vyf jaar lank in monokultuur op hierdie gronde verbou.

          Mnr Botma sê aangesien die Noordwes-Vrystaat baie sanderige grond het, dien heelwat produsente 3:2:1-kunsmis toe. Op 'n stadium het 75 kg/ha 2:3:2 kunsmis nogal goeie resultate gelewer. Dit hang egter af van die status van die grond.

          Mnr Havenga sê dit sal raadsaam wees om in PNS-verband, 'n gesprek oor bemesting te laat plaasvind, aangesien daar verskillende denkskole in hierdie verband bestaan. Agriocare het vir 15 jaar lank proewe in KwaZulu-Natal gedoen en dit is bevestig dat mielies en sojabone dieselfde fosforbehoeftes het. Die LNR het oor die afgelope sowat tien jaar kalibrasieproewe by mielies gedoen, waarvan die riglyne soortgelyk aan dié van Agriocare is.

          Mnr Havenga sê die LNR-IGG se fosfaat-aanbevelings vir sandgrond in die Vrystaat is effe laag. Fosfaattoediening by sandgrond werk positief in op wortelgroei en nodulering. Mnr Killian sê dat 'n bietjie stikstof met plant toegedien moet word in gevalle waar geenbewerking onder koel toestande toegepas word. Die Voorsitter versoek dr De Kock om sy en mnr van Wyk se opsomming van die aangeleentheid op skrif aan die PNS-kantoor te voorsien.

          Besluit:

          1. Dat dr De Kock en mnr Van Wyk aandag sal skenk aan die gerapporteerde stikstofbemestingsprobleme wat in Mpumalanga ondervind word asook die bemestings­inligting wat mnr van Vuuren beskikbaar gestel het en dat dr De Kock 'n skriftelike opsomming van die aan­geleentheid aan die PNS-kantoor sal voorsien.

            Dr De Kock

        3. Lae proteïenvlakke in Mpumalanga – terug­voering

          'n Inligtingstuk "Sojaboon Proteïen-inhoud" wat van Graan SA ontvang is, is by die sakelys ingebind. Die Voorsitter wys daarop dat die berekening van dr Griessel se produsente-riglynpryse vir sojabone op 47% proteïen-inhoud oliekoek gebaseer is. Sojaboon-oliekoek kan egter teen verskillende proteïenvlakke aangekoop word. Hy wys uit Graan SA se dokument daarop, dat daar nie 'n vergelyking getref kan word tussen proteïen-inhoud van sojabone en soja-oliekoek nie.

          Graan SA noem onder andere in die dokument dat sy Sojaboonwerkgroep 'n navorsingsprojek wil laat loods "om al die faktore wat onder plaaslike produksietoestande 'n rol speel in die sojaboonproteïen van SA sojabone (moontlike verskille in streke, grondkwaliteit, verskillende kultivars, produksiepraktyke ens) te identifiseer om sodoende die riglyne vir die produksie van hoë gehalte sojabone daar te stel."

          Dr Griessel sê dat dr Briedenhann (AFMA) tydens 'n vergadering gemeld het dat dit veral in Mpumalanga areas is waar lae proteïen-inhoud ondervind word. Hy sê dat hy dr Briedenhann versoek het om aan te dui in watter spesifieke areas hierdie probleme ondervind word, sodat die PNS dit moontlik kan aanspreek. Hy sê dat dr Briedenhann onderneem het om Afgri se veevoer-afdeling te versoek om die inligting aan die PNS beskikbaar te stel.

          Mnr Van Wyk noem dat lae proteïene 'n internasionale probleem is - ook in die VSA. Hy sê dat verskeie faktore bepalend is vir proteïeninhoud en dat fosfor onlangs ook uitgewys is as een van die faktore.

          Mnr Bührmann sê tien jaar gelede het volvetsojabone van Amersfoort en Lothair, 'n proteïen-inhoud van 28% gehad. Dit is met sojabone van gebiede soos Lydenburg en Marble Hall ingemeng om die minimum proteïenvereiste van 34% vir veevoerdoeleindes te bereik. Hy sê dat daar baie belangstelling onder die informele sektor is om sojabone te plant en dat die betrokke gronde veral fosfaat-arm is. Mnr Havenga wys daarop dat molibdeen (veral op suurgronde) en fosfaat deel van die bemestingsprogram behoort te vorm. Dr Griessel sê dat die proteïen- en olie-inhoud negatief gekorreleer is.

          Besluit:

          1. Dat kennis geneem word, dat inligting van Afgri (dr Briedenhann) afgewag word, met betrekking tot gebiede in Mpumalanga waar lae proteïen-sojabone geproduseer word.

            Dr Griessel

      2. Ander

        Geen.

    3. Noordwes provinsie

      1. Navorsing

        1. NWK Proefresultate met stikstof vir publikasie in SA Graan

          Die aangeleentheid is onder item 9.2.1.2 bespreek. Die Voorsitter reël dat dr De Kock dit opvolg.

        2. Artikel rakende fosfaatbemesting vir publikasie in SA Graan

          Die aangeleentheid staan oor. Die Voorsitter reël dat dr De Kock dit opvolg.

        3. Artikel rakende die korrelasie tussen fosfaat­bemesting en proteïen uitwys vir publisering in SA Graan

          Die aangeleentheid staan oor. Die Voorsitter reël dat dr De Kock dit opvolg.

      2. Ander

        Geen.

    4. Limpopo

      1. Navorsing

        Mnr Van Wyk noem dat strookproewe met verskillende rywydtes in Naboomspruit en Towoomba gedoen word.

      2. Ander

        Geen.

    5. Vrystaat

      1. Navorsing

        1. Verslagdoening: Viljoenskroon en Luckhoff

          Die aangeleentheid word van die sakelys verwyder.

      2. Ander

        Geen.

    6. Oos-Kaap

      1. Navorsing

        1. Gesprek met die Hoof van Navorsing by die Departement van Landbou, Oos-Kaap

          Die Voorsitter noem dat daar na gesprekvoering met die Departement van Landbou: Oos-Kaap, ooreengekom is dat mnr Killian in 'n adviserende hoedanigheid by ontwik­kelende landbou in hierdie provinsie betrokke sal raak. Die PNS sal demonstrasie-aanplantings te Cradock en Tsitsikamma doen, terwyl die PNS saam met die Departement, aanplantings by produsente te Stutterheim sal behartig.

          Mnr Killian noem dat demonstrasieproewe by vyf produsente te Stutterheim gedoen sal word, waarvan een onder besproeiing is asook een te Cookhouse. Hy sê dat hy ook in die Addo-omgewing 'n produsent sal probeer werf.

      2. Ander

        Geen.

    7. Suidwestelike Distrikte

      1. Navorsing

        Die Voorsitter sê die Departement van Landbou: Wes-Kaap se geregistreerde navorsingsprojek by die Olie- en Proteïen Navorsingstrust (OPOT) word by die Outeniqua proefplaas (buite George) voortgesit, wat sojabooncultivar- en strookproewe behels.

      2. Ander

        Geen.

    8. Gauteng

      1. Navorsing

        Mnr Van Wyk sê dat hy die bemesting-demonstrasieproef vir opkomende produsente te Bronkhorstspruit, voortsit.

      2. Ander

        Geen.

    9. Noord-Kaap

      1. Navorsing

        Die aangeleentheid staan oor.

      2. Beplanningsvergadering

        Die aangeleentheid staan oor.

      3. Ander

        Geen.

    10. Algemeen

      1. Biodiesel - terugvoering: artikel, dr Purchase in SA Graan

        Die aangeleentheid word van die sakelys verwyder.

      2. Sleepstroper

        Die Voorsitter noem ter agtergrond dat heelwat kom­mersiële produsente kleiner soja-aanplantings (tot ongeveer 50 ha) wou doen, maar dat dit te duur is om stroopkontrakteurs vir klein eenhede te huur. 'n Slattery-stroper wat in 'n sleepstroper vir sojabone omgeskakel is, is vir hierdie doel deur die LNR-Instituut vir Landbou-ingenieurswese (LNR-ILI) geëvalueer en vervaardiging daarvan sal binnekort na behoefte kan geskied.

        Die Voorsitter noem dat die PNS-kantoor met die ene mnr Barnard geskakel het, wat by die ontwikkeling van die sleepstroper betrokke is. Mnr Keun sê dat daar sedert die Tegnologiekomitee-vergadering, geen terugvoering van mnr Barnard ontvang is nie. Die Voorsitter reël dat die stroper wat onder mnr Killian se toesig is, ook deur die stroper-ontwikkelaar aangepas moet word.

        Besluit:

        1. Dat die stroper wat onder mnr Killian se toesig is, deur die stroper-ontwikkelaar aangepas sal word.

          Mnr Keun
          Mnr Killian

      3. Gesprek met provinsiale departemente insake Nasionale cultivarproewe

        Soos elders in hierdie notule gemeld het die PNS met verskeie Departemente gesprek gevoer, terwyl daar nog amptelike skakeling met die Departement van Landbou: Mpumalanga moet geskied.

      4. Beplanning ten opsigte van die skryf en publisering van artikels uit die sojaboonhandleiding – PNS Tegnologiekomitee

        Die Voorsitter sê dat die Tegnologiekomitee van die PNS op 6 Oktober 2005 sal vergader, waar die publisering van die relevante artikels bespreek sal word. Hy versoek mnr Keun om dit met mnr Vermaak (Graan SA) op te neem.

        Die Voorsitter sê die Dagbesture van Graan SA en die PNS het tydens 'n gesprek ooreengekom om nie 'n radio­program te loods om sojabone te bevorder nie. Hy noem dat die PNS egter wel, veral na aanleiding van die jongste oesskattingsinligting, besluit het dat 'n generiese radio-inligtingsprogram oor sojabone van stapel gestuur sal word. Daarmee word beoog om produsente van basiese inligting oor sojaboonproduksie te bedien.

        Die OAK / OPOT en die PNS het besluit om in samewerking met Graan SA, die program ook aan te wend om die oliesadeprodusente van relevante inligting te bedien. Die Mielietrust borg die grootste gedeelte van die program, met die PNS en OPOT as medeborge. Hy nooi rolspelers om die PNS-kantoor van inligting te voorsien, wat moontlik nuttig in hierdie program gebruik kan word.

        Besluit:

        1. Dat mnr Keun met mnr Vermaak (Graan SA) sal skakel om na die status van publisering van artikels uit die soja­boon­handleiding te verneem.

          Mnr Keun

      5. Die sojaboonhandleiding geadverteer te word in SA Graan

        Die Voorsitter versoek dat mnr Keun navraag sal doen oor die advertering van die sojaboonhandleiding in die SA Graan.

        Besluit:

        1. Dat mnr Keun met mnr Vermaak (Graan SA) sal skakel om navraag te doen oor die advertering van die sojaboon­handleiding in die SA Graan.

          Mnr Keun

  10. Navorsing

    1. Nasionale cultivarproewe

      Die LNR-IGG se beplanningslys vir nasionale cultivar­proewe is by die sakelys ingebind. Die Voorsitter doen aan die hand, dat die toepaslike medewerkers by die lys aangebring word. Mnr Du Plessis noem dat 'n lys van nasionale cultivarproewe by die Cultivar­evaluasiekomitee­vergadering beskikbaar gestel is en bied aan om dit aan die kantoor te voorsien, om by die volgende sakelys in te bind. Dr De Kock doen aan die hand dat die droëlandproef te Groblersdal van die beplanning geskrap word, aangesien daar reeds 'n besproeiingsproef gedoen sal word. Hy doen verder aan die hand, dat die pleknaam "Newcastle" verander word na "Newcastle / Normandien". Mnr Van Wyk doen aan die hand, dat die pleknaam "Piet Retief" verander word na "Piet Retief / Dirkiesdorp".

      Mnr Du Plessis noem dat daar tans 82 cultivars op die amptelike cultivarlys verskyn. Drie nuwe cultivars het die NDL se toets vir Nuutheid, Uniformiteit en Stabiliteit (NUS-toets) geslaag en sal aanstaande jaar deur die LNR-IGG in die cultivarproewe geëvalueer word. Agt nuwe cultivars is tot die variëteitslys toegelaat, waarvan sewe Roundup Ready cultivars is. Twee cultivars is van die amptelike cultivarlys verwyder. Hy noem dat die LNR-IGG tans proewe verpak en versend en dat KwaZulu-Natal nou dringend saad benodig.

      Die Voorsitter versoek mnr Keun om te bepaal watter vordering gemaak word met die versending van saad vir aanplanting van nasionale cultivarproewe. Die LNR-IGG se interimverslag is beskikbaar gestel, wat ietwat aangepas moet word. Mnr Van Wyk noem dat die olie- en proteïen-inhoud voortaan by die cultivar-evaluasieverslae aange­bring sal word. Die Voorsitter meld dat kopieë van die 2003/4-cultivarevalueringsresultate van die PNS-kantoor verkrygbaar is.

      Mnr Killian sê dit is jammer dat die cultivar CRN5550 (van Monsanto) van die mark onttrek is, aangesien hierdie cultivar reeds vir die afgelope sowat 15 jaar met sukses verbou word. Hy sê dié kortseisoencultivars is redelik verdraagsaam teen aalwurm en was nog altyd van die beste presteerders in koel, matige en warm weers­toestande. Hy sê volgens mnr Maree is hierdie cultivars baie gewild in die Vrystaat. Die Voorsitter reël dat hierdie aangeleentheid na die Tegnologiekomitee verwys word.

      Besluite:

      1. Dat die lys van nasionale cultivarproewe, wat ook inligting van medewerkers bevat, aan die PNS-kantoor beskikbaar gestel sal word, vir insluiting by die volgende sakelys.

        Mnr Du Plessis

      2. Dat die droëlandproef te Groblersdal van die beplanning geskrap word, aangesien daar reeds 'n besproeiingsproef gedoen sal word.

        Mnr Keun

      3. Dat die plekname op die cultivarproef-beplanning vir 2005/2006 as volg verander word: "Newcastle" word "Newcastle / Normandien" en "Piet Retief" word "Piet Retief / Dirkiesdorp".

        Mnr Keun

      4. Dat mnr Keun sal bepaal watter vordering gemaak word met die versending van saad vir aanplanting van nasio­nale cultivarproewe.

        Mnr Keun

      5. Dat die onttrekking van die cultivar CRN5550 van Mon­santo, na die Tegnologiekomitee verwys word.

        Mnr Keun

    2. Cultivarevaluasiekomiteevergadering

      Hierdie aangeleentheid is onder item 10.1 hanteer.

    3. Roes

      1. Inligting vanaf Roestaakspan

        'n Notule van die Sojaboon-Roestaakspanvergadering wat op 21 Julie 2004 in Greytown gehou is, is by die sakelys ingebind. Die Voorsitter versoek mnr Keun om die 2005-notule te bekom, vir insluiting by die sakelys van die volgende Soja­werkgroepvergadering.

        Besluit:

        1. Dat mnr Keun die 2005-notule van die Sojaboon-Roestaakspan sal bekom, vir insluiting by die sakelys van die volgende Sojawerkgroepvergadering.

          Mnr Keun

      2. Literatuurstudie - me M Govender

        'n Literatuur-oorsig van Michelle Govender, getiteld "Phakopsora pachyrhizi – the causal organism of soybean rust" is vir kennisname by die sakelys ingebind. Mnr Van Wyk noem dat hy by die aanplant van sekere vanger­proewe, wat deur me Maryke Craven behartig word, betrokke is.

        Vangerproewe word sowat twee weke voor die aanvang van kommersiële aanplantings geplant. Net voor blom­stadium, word die vangerproewe op 'n weeklikse basis deur plantpatoloë gemonitor. Sodra tekens van roes in hierdie proewe waargeneem word, sal waarskuwings deur middel van 'n bepaalde stelsel, aan produsente gerig word.

        Daar is vyf vangerproef-aanplantings in KwaZulu-Natal en nog vyf in Mpumalanga. In laasgenoemde provinsie is die aanplantings te Dirkiesdorp, Morgenzon, Amersfoort, Kin­ross en Lydenburg. Hy sê dat die Lydenburg-aanplanting gedoen is omdat daar naby die Sodwala-grotte, roes by 'n gasheerplant opgemerk is. Hy meld dat 'n produsent by Ermelo daarin belang gestel het om hierdie plant as kommersiële weiding vir varke aan te plant. Die saak sal gemonitor word.

        Die Voorsitter meld dat me Paula Kruger (LNR-IGG) steeds die taakspan se sekretariaat behartig, terwyl die PNS die taakspan se werksaamhede koördineer.

      3. Monsanto-werk in die VSA

        Hierdie aangeleentheid staan oor.

    4. Sclerotinia

      1. Proefwerk – terugvoering

        Dr De Kock wys op die notule van die Sclerotinia Werkgroep-vergadering, gehou op 28 Junie 2005. Die PNS-projekplan word onder item 6.7 van hierdie notule uiteengesit. Hoewel Sumisclex as 'n voorkomende middel geregistreer is, is die voorgeskrewe dosis van so 'n aard, dat dit nie ekonomies as 'n voorkomende middel gebruik kan word nie. Die registrasie-aansoek om Sumisclex korrektief op sojabone te gebruik, is gevolglik by die Registrateur van Wet 36 ingedien. Tydelike noodregistrasie vir Sumisclex vir die korrektiewe beheer van Sclerotinia teen 'n dosis van 1,5 liter tot 2,0 liter per hektaar, is toegestaan.

        Die maatskappy wat die middel bemark, het die Registrateur versoek om die noodregistrasie na 'n "vol registrasie" te verander. Sumisclex sal voortaan dus voorkomend en korrektief aangewend kan word vir die beheer van Sclerotinia. Aansoek is ook gedoen dat Sumisclex deur spilpunt toegedien kan word. Data ter ondersteuning van die aansoek, is reeds deur die betrokke maatskappy aan die Registrateur voorgelê en proefdata uit die komende seisoen, sal ook aan die Registrateur voorgelê word. Daar kon nie voldoende besmetting in die proewe gekry word verlede jaar nie en die program word dus feitlik net so herhaal.

        'n Nuwe projek word deur die Universiteit van Natal geloods, onder toesig van dr Pat Caldwell en met medewerking van me Dale Visser, 'n M.Sc-student. Die epidemiologie van Sclerotinia word in verskillende stadia van die plant se ontwikkeling onder gekontroleerde toestande bestudeer, naamlik as 'n grond-, saad-, saailing- en blomsiekte. Daar word ook indringend navorsing gedoen na saadbehandelingsmiddels. Saadbehandeling by sojabone word egter gedebatteer, aangesien dit moontlik die rhizobium-bakterieë kan beïnvloed.

    5. Aalwurmnavorsing

      Dr Griessel noem dat daar twee aalwurmprojekte by die PNS geregistreer is, naamlik cultivarteling vir aalwurm­weerstand en toetsing van chemiese middels. Redelike sukses is reeds met eersgenoemde projek behaal.

    6. Produksiekostebepalings

      Die Voorsitter sê dat nuwe toetreders tot die sojaboon­bedryf dikwels inligting verlang oor die relatiewe kostes van sojabone teenoor veral mielies. Mnr Deon Joubert was vroeër in beheer van die Combud-produksiekoste-opnames van die Nasionale Departement van Landbou en is in tans in beheer van die PNS-projek ten opsigte van inkomste- en kosteberamings van sojabone teenoor dié van ander gewasse.

      'n Eerste poging van mnr Joubert in hierdie verband, word in Bylae K van die sakelys vervat, naamlik "Inkomste- en Kosteberamings van sojabone en witmielies onder be­sproeiing in Noordwes Provinsie MGK-gebied 2004/2005" en "Inkomste- en Kosteberamings van sojabone en mielies (droëland) in Noordwes Provinsie NWK-gebied 2005/2006" en "Inkomste- en Kosteberamings van sojabone en mielies (droëland) in KwaZulu-Natal 2004/2005". Hierdie be­ramings stel 'n produsent in staat om kostevergelykings tussen sojabone en mielies, per gebied te tref.

      Die Voorsitter noem dat sekere veranderings nog ten opsigte van KwaZulu-Natal aangebring moet word. Hy versoek die rolspelers om die inligting daarin te bestudeer, sodat dit sinvol tydens die volgende vergadering bespreek kan word. Mnr Joubert sal genooi word om die volgende vergadering by te woon. Die Voorsitter meld dat Mpu­malanga se inkomste- en kosteberamings byna voltooi is en dr Griessel noem dat dié van die Vrystaat ook naby voltooiing is. Die Voorsitter versoek dat mnr Keun dit opvolg. Mnr Du Plessis versoek dat die inligting ook aan Graan SA se Sojaboonwerkgroep voorsien word. Die Voorsitter gaan akkoord en versoek dat dit ook aan die Sonneblom- en Sojaboonwerkgroep beskikbaar gestel word.

      Besluite:

      1. Dat die rolspelers die inligting soos vervat in mnr Joubert se inkomste- en kosteberamings sal bestudeer, sodat dit sinvol tydens die volgende vergadering bespreek kan word, terwyl mnr Joubert genooi sal word om die ver­gadering by te woon.

        Almal

      2. Dat mnr Keun navraag sal doen oor die status van inkomste- en kosteberamings ten opsigte van Mpu­malanga en die Vrystaat.

        Mnr Keun

      3. Dat die inkomste- en kosteberamings ook aan Graan SA se Sojaboonwerkgroep en die Sonneblom- en Sojaboon­forum beskikbaar gestel sal word.

        Mnr Keun

    7. Navorsingsprojekte

      Die Voorsitter noem dat die PNS tydens die afgelope Raadsvergadering, bepaalde aansoeke om navorsings­projekte goedgekeur het. Voor die volgende Sojaboon­werkgroepvergadering, sal die Oliesade Advieskomitee en OPOT die evaluering van navorsingsprojekte wat by die Advieskomitee ingedien is, afhandel. Die Voorsitter versoek mnr Keun om 'n lys van alle voortsettings- en nuwe navorsingsprojekte ten opsigte van sojabone (by OPOT en PNS), ter insae by die volgende sakelys in te bind. 'n Lys van projekte wat tans nagevors word, is by 'n vorige sakelys ingesluit.

      Mnr Bührmann sê volgens mnr Van Rooy van die Tshwane University of Technology (TUT) het hierdie instansie R1.7 miljoen van die Belgiese regering ontvang om culti­varteling van sojabone in Suid-Afrika te doen. Die Voorsitter versoek mnr Van Wyk om dit op te volg en om drr De Kock en Griessel dienooreenkomstig in te lig.

      Besluite:

      1. Dat 'n lys van alle voortsettings en nuwe navors­ingsprojekte ten opsigte van sojabone (OPOT en PNS) by die volgende sakelys ingebind word.

        Mnr Keun

      2. Dat mnr Van Wyk die mededeling van mnr Bührman aangaande 'n moontlike skenking van R7 miljoen uit België aan die TUT sal opvolg en dat hy drr De Kock en Griessel dienooreenkomstig sal inlig.

        Mnr Van Wyk

  11. Saad

    1. SANSOR-statistiek

      Die aangeleentheid staan oor.

    2. Terugvoering - gesprek tussen GSA en SANSOR

      Die aangeleentheid staan oor.

    3. Artikel rakende teruggehoue saad vir publikasie in SA Graan

      Mnr Cronjé noem dat daar tydens die vorige Graan SA Werkgroepvergadering, besluit is dat 'n artikel oor teruggehoue saad in die SA Graan gepubliseer sal word. Mnr W Loubser sou daarmee behulpsaam wees. Die artikel sal volgens beplanning in die November-uitgawe verskyn.

  12. Tegnologie-oordrag

    1. Inligtingsdae 2005

      Geen.

    2. Sojaboonforum

      1. Terugvoering van die vergadering van die Sonneblom- en Sojaboonforum – terugvoering PNS Tegnologiekomitee

        Geen.

      2. Sake om na die volgende Forum te verwys

        Geen.

  13. Ander sake

    1. Inligting vir plasing op die webtuiste

      Die Voorsitter noem dat relevante aspekte voortspruitend uit hierdie vergadering, soos die artikels in die SA Graan, op die webblad gevoeg sal word. Mnr Keun noem dat die inligting wat ingevolge die notulebesluite van 1 Augustus 2005 aan Tigme.com voorsien moes word, reeds aan hierdie onderneming voorsien is, vir byvoeging op die webblad.

    2. Radioprogram insake sojabone

      Hierdie aangeleentheid is onder item 9.10.4 hanteer.

  14. Datum van volgende vergadering

    Die vergadering neem kennis dat die volgende Soja­werkgroepvergadering vir 6 Desember 2005 geskeduleer is.

  15. Afsluiting

    Die Voorsitter bedank die lede vir hulle teenwoordigheid en insette en verdaag die vergadering om 13:30.