Notule

Sojawerkgroepvergadering

gehou om 10h00 op 30 Januarie 2006 in die PNS-Raadsaal te Rivonia


  1. Opening

    Die vergadering word deur mnr Frans Potgieter met gebed geopen.

  2. Verwelkoming

    Die Voorsitter heet almal hartlik welkom en in die besonder vir mnr Frans Hugo (SA Biodiesel) en mev Amelia Mc­Donald (Graan SA), wat vir die eerste keer 'n Sojawerk­groepvergadering bywoon.

  3. Presensie

    Teenwoordig
    Mnr GJH Scholtemeijer PNS (Voorsitter)
    Dr M Griessel PNS
    Dr J de Kock PNS
    Mnr CJ du Plessis PNS
    Mnr L Killian PNS-Kontrakteur
    Mnr WF van Wyk PNS-Kontrakteur
    Mnr E Maree PNS Kontrakteur
    Mej M Scheepers Nasionale Departement van Land­bou
    Mev R Beukes Nasionale Departement van Land­bou
    Mev A McDonald Graan SA
    Mnr FAS Potgieter Graan SA
    Mnr G de Beer LNR-IGG
    Mnr F Hugo SA Biodiesel
    Mnr C Havenga Agriocare
    Mnr G Keun PNS / OPOT
    Mnr N Fouché Sekretariaat

    Verskonings
    Mnr NJ Vermaak Graan SA
    Mnr B de Klerk Senwes
    Mnr JP Botma Verteenwoordiger: Noordwes Vry­staat
    Mnr GW Bührmann Gideon Bührmann Saad
    Mnr ID Lamprecht Departement van Landbou, Land Admin: Mpumalanga
    Mnr JC Lubbe Agriocare

  4. Personalia

    Die Voorsitter verwelkom mnr Erich Maree terug na sy oogoperasie en wens hom namens die vergadering 'n volkome herstel toe. Hy noem dat dr Griessel ook 'n suksesvolle oogoperasie ondergaan het.

    Mnr Keun meld dat mnr Maree se geboortedag op 3 Fe­bruarie herdenk sal word. Dr De Kock noem dat mnr Hugo se dogter verlede Saterdag in die huwelik bevestig is. Die Voorsitter dra die vergadering se gelukwense aan beide oor.

  5. Vasstelling van die sakelys

    Die sakelys word aanvaar.

  6. Notule van die vergadering van 6 De­sem­ber 2005

    Besluit:

    1. Dat die notule van die vergadering van die Sojawerkgroep gehou op 6 Desember 2005 goedgekeur word.

  7. Algemene oorsig

    1. Oesskatting

      Mej Scheepers hou die jongste inligting aan die verga­dering voor. Die Oesskattingskomitee se inligting soos op 19 Januarie 2006 gepubliseer, is as volg:

      Oppervlakte beplant Finale oes Oppervlakte beplant
      2004/2005 2004/2005 2005/2006
      (ha) (ton) (ha)
      Sonneblomsaad 460 000 620 000 464 480 (+06.85%)
      Sojabone 150 000 272 500 228 570 (+38.73%)

      Die provinsiale indeling van die oesskatting vir sojabone, is volgens die Oesskattingskomitee as volg:

      Provinsie Oppervlakte beplant Oppervlakte beplant Finale oes
      2005/2006 2004/2005 2004/2005
      (ha) (ha) (ton)
      Wes-Kaap 70 140 420
      Noord-Kaap 170 100 300
      Vrystaat 25 000 20 500 30 000
      Oos-Kaap 350 400 800
      KwaZulu-Natal 27 000 17 000 39 270
      Mpumalanga 130 000 84 000 136 650
      Limpopo 13 000 10 000 27 360
      Gauteng 5 000 5 000 9 200
      Noordwes 7 500 12 860 28 500
      Totaal 208 090 150 000 272 500

      Mev Beukes noem dat instansies soos Pannar, Monsanto en silo-eienaars ook insette tot die oesskattings lewer. Dr Griessel wys daarop dat die laaste voorneme om te plant (2005/06), volgens die Oesskattingskomitee, 231 000 ha was.

      Dr De Kock sê volgens die verantwoordelike persone by Griekwaland-Wes Koöperasie (GWK), is daar in die GWK-gebied, wat Lückhoff se gedeelte van die Vrystaat insluit, tussen 200 ha en 250 ha onder sojabone geplant. Hy sê aldus mnr Havenga, het mnr Jaco van Niekerk alleen ongeveer 200 ha sojabone geplant. Die totale soja-aanplantings blyk dus baie meer as 250 ha vir hierdie gebied te wees. Ondersteun deur mnr Havenga, sê dr De Kock dat 'n skatting van 400 ha vir die Noord-Kaap, meer aanvaarbaar sal wees.

      Mnr Maree sê hy meen dat daar tussen 30 000 ha en 35 000 ha sojabone in die Vrystaat geplant is. Hy sê in die Reitz-omgewing is aansienlike oppervlaktes sojabone selfs ná die verslagdatum, 6 Desember 2005, geplant.

      Mnr Du Plessis sê dat die oesskatting vir KwaZulu-Natal te hoog blyk te wees en dat die oppervlakte dalk slegs effens hoër as in die 2004/5-plantseisoen (17 000 ha) is.

      Mnr Van Wyk sê hy reken dat die oppervlakskatting vir Gauteng, na 7 000 ha verander behoort te word.

      Mnr Van Wyk sê dat daar in Mpumalanga aansienlik meer sojabone as in die vorige seisoen geplant is. Hy sê dat hy op hierdie stadium geen kommentaar kan lewer op die Oesskattingskomitee se syfer nie. Dr Griessel wys daarop dat Mpumalanga se geskatte aanplantings, 62% van die totale oppervlakskatting verteenwoordig, teenoor die 57% van verlede seisoen.

    2. Provinsies

      1. KwaZulu-Natal

        Mnr Du Plessis sê ten spyte van die laat reëns en opkomsprobleme, lyk die plantestand in die algemeen bo-normaal in die KwaZulu-Natal provinsie. Alle sojaboon­lande is in die blom en sommige vinnige groeiers se blomtyd is amper verby. Mnr Havenga gaan daarmee akkoord.

      2. Mpumalanga

        Mnr Van Wyk sê heelwat gebiede in Mpumalanga lyk baie sleg in terme van swak onkruidbeheer, vergeling as gevolg van te veel reën, standprobleme, onkruiddoder-probleme, ensomeer. Sommige gebiede het oor 'n periode van drie weke, ongeveer die helfte van hulle jaarlikse reënval gehad. In baie gebiede vertoon die aanplantings egter goed, soos in die Piet Retief-area, tussen Leandra en Standerton, by Bethal en Kinross. Hy sê aangesien daar baie oppervlaktes is wat ondergemiddelde opbrengste sal lewer, die posisie in Mpumalanga as onder-normaal beskryf kan word.

        Mnr Keun hou mnr Bührmann se verslag kortliks voor. Volgens mnr Bührmann vertoon die soja-aanplantings baie mooi vanaf Piet Retief, Wakkerstroom en Platrand tot in Delmas. Probleme word egter ondervind met vergeling. Mnr De Beer noem dat hy en mnr Van Wyk na afloop van die vergadering, na Mpumalanga sal ry om waarnemings te doen. Hy sê volgens 'n mnr Odendaal het Roundup Ready sojabone 'n probleem met nodulering en dat dit die geval kan wees waar die gemelde vergeling voorkom. Dit sal egter tydens die Mpumalanga-besoek ondersoek word. Dr De Kock sê dat hierdie stelling ongegrond blyk te wees.

        Besluit:

        1. Dat mnre De Beer en Van Wyk by die volgende verga­dering sal terugrapporteer oor hulle besoek aan Mpumalanga en meer spesifiek, hulle waarnemings ten opsigte van moontlike noduleringsprobleme by vergeelde Roundup Ready sojaboon­aanplantings.

          Mnr Van Wyk
          Mnr De Beer

      3. Noordwes

        Mnr Potgieter sê dat sojabone in die Noordwes Provinsie swakker as verlede jaar vertoon. In Koedoeskop, waar probleme met onkruiddoder ondervind is, bereik die plante nie 'n goeie hoogte nie. Hy sê die kleur van die plante lyk goed en dat daar in dié provinsie, waarskynlik nie 'n groter sojaboon-oes as verlede seisoen sal wees nie. Dr Griessel sê in "Brits/Atlanta" is daar sojaboonlande wat baie goed vertoon.

      4. Limpopo

        Geen bespreking.

      5. Noord-Kaap

        Onder item 7.1 hanteer.

      6. Vrystaat

        Mnr Maree sê dat die sojaboonaanplantings in die Vry­staat, oor die algemeen baie mooi vertoon.

      7. Oos-Kaap

        Mnr Killian sê dat sojaboon-aanplantings van ongeveer 500 ha vir die Oos-Kaap verwag kan word. Tot en met Oktober 2005 was dit baie droog en dit het in November 2005 begin reën. Gedurende Desember 2005 was dit egter weer oorwegend droog, waarna reëns weer gedurende Januarie 2006 voorgekom het. Tot dusver het onderge­middelde reëns in die Oos-Kaap voorgekom.

      8. Suidwestelike Distrikte

        Die Voorsitter sê volgens mnr Grimbeek het vergeling by proef-aanplantings in die Suidwestelike Distrikte voorge­kom en blyk die oorsaak te wees, dat die water hoë nitraatvlakke bevat. Watervlakke aldaar is ook oor die algemeen baie laag.

      9. Gauteng

        Reeds onder Item 7.1 bespreek.

    3. Weer- en klimaatsvooruitskouing

      Die Voorsitter sê dat geen weerkundige voorspel het dat bo-normale reënval vir Januarie 2006, oor so 'n wye gebied van die land verwag kon word nie. Mnr Potgieter wys op die vooruitsigte soos in die November-uitgawe van die SA Graan gepubliseer en tydens die vorige vergadering gerap­porteer, naamlik dat normale reënval oor 40% tot 60% van die land sou voorkom, terwyl bo-normale reën merendeels in Mpumalanga sou voorkom.

    4. Mikpunte: 2010 en 2020

      1. Drie-jaar vooruitskatting

        Die aangeleentheid staan oor.

      2. SAGIS

        Mnr Potgieter sê dat die soja-oordragvoorraad teen einde Desember 2005, ± 89 000 ton was, teenoor ± 100 000 ton verlede jaar. Hy noem dat die verbruik vanaf ± 179 000 ton na ± 275 000 ton toegeneem het, wat daarop dui dat hoër produksie tot hoër verwerkingsvlakke lei. Gegewe 'n ver­bruiksyfer van ongeveer 25 000 ton per maand, sal die voorraadhouding teen einde Maart 2006, feitlik uitgewis wees.

  8. Markaangeleenthede

    1. Huidige prys van sojabone – internasionaal en plaaslik

      Dr Griessel skets die volgende internasionale situasie betreffende biodiesel produksiekapasiteit:

      Geskatte biodiesel produksie kapasiteit (a) (miljoen ton)
      Einde Desember
      2006 2005 2004 2003 2002
      Duitsland 2.30 1.95 1.20 1.06 0.84
      Frankryk 0.65 0.50 0.50 0.50 0.45
      Italië 0.65 0.60 0.60 0.42 0.34
      Ander 0.90 0.70 0.53 0.31 0.27
      EU-25 4.50 3.75 2.83 2.29 1.90
      (a) Gebruik meesal raapsaad-olie, maar deels ook ander olies en vette.

      Dr Griessel skets vervolgens die waarde van sojabone, soos afgelei van sojaboonoliekoek. Dit verskyn ook op die PNS-webwerf.

      Waarde van sojabone afgelei van sojaboon-oliekoek (47% proteïen) geland Durban soos op 27 Januarie 2006
      Verskeping: R1 677   |   Wisselkoers: R6.12/US$
      Geland Durban 47% proteïen oliekoek 1 677.00
      Spoorvrag na Randfontein 170.00
      1 847.00
      Waarde van volvetsoja 110% R2 032.00
      Min koste om sojabone na volvetsojabone te verwerk 548.00
      – Vervoerkoste na volvet-aanleg 70.00
      – Stoorkoste 102.00
      – Rente 12% (6 maande) 99.00
      – Ekstrusiekoste 180.00
      – 5% ekstrusieverlies 97.00
      Afgeleide produsenteprys vir sojabone – R/ton R1 484.00

    2. SAFEX

      Mnr Du Plessis noem dat SAFEX-sojaboonpryse vir lewering in Februarie 2006, R1 695/ton is. Vir lewering in Mei 2006, is die jongste SAFEX-pryse vir die oes wat nog gelewer moet word, tussen R1 345/ton en R1 320/ton. Hy noem dat daar gedurende 2004 en 2005, onderskeidelik 354 en 14 945 kontrakte verhandel het. Hierdie kontrakte verteenwoordig elk onderskeidelik 8 850 ton en 37 000 ton. Vanaf 2004 na 2005, het verhandelde opsies toegeneem vanaf 73 na 1 347. Nagenoeg twee-derdes van die 1 347 opsies het in die laaste drie maande van 2005 verhandel. Die Voorsitter sê teen einde Desember 2005, was die sojaboon-invoerpariteit R1 998/ton.

      Mnr Du Plessis sê die Julie-kontrak wat vanaf 1 Februarie 2006 uitgeplaas word, sal by 40 in plaas van die huidige 30 leweringspunte beskikbaar wees vir kontraktering. Hy sê dat SAFEX in die Sojawerkgroep se mening oor liggings­differensiale belangstel. Mnr Potgieter sê dat Graan SA waarskynlik sal versoek dat die status quo behou word. Die Voorsitter sê aangesien die Sojawerkgroep nie verteen­woordigend genoeg van die sojaboonbedryf is nie, 'n mening nie gevorm kan word nie. Hy sê dat die PNS-kantoor die verwerkers sal versoek om verteenwoordigers op die Sojawerkgroep te benoem. Hy doen aan die hand, dat SAFEX die aangeleentheid met Graan SA opneem.

      Besluite:

      1. Dat die Sojawerkgroep nie kommentaar op die liggings­differensiale sal lewer, soos deur SAFEX versoek nie, aangesien die Sojawerkgroepvergadering tans nie ver­teenwoordigend genoeg van die sojaboonbedryf is nie.

        Mnr Keun
        Mnr Du Plessis

      2. Dat die sojaboonverwerkers genader sal word om ver­teenwoordigers op die Sojawerkgroep te benoem.

        Mnr Keun

      3. Dat Graan SA versoek sal word om die aangeleentheid rakende liggingsdifferensiale met SAFEX op te neem.

        Mnr Keun
        Mnr Du Plessis
        Mnr Potgieter

  9. Produsente-aangeleenthede

    1. KwaZulu-Natal

      1. Super Sojakompetisie – terugvoering

        Mnr Du Plessis noem dat beplanning aangaande die Super Sojakompetisie goed vorder.

      2. Navorsing

        Mnr Havenga sê dat twee van die cultivarproewe baie goed lyk, naamlik dié by Dundee en Vryheid. Die proef by Newcastle het egter swak ontkiem omdat dit droogte gely het. Die Makatini-proef is op 14 Desember 2005 geplant en dit het goed opgekom. Hy sê dat hy die proef op 27 Januarie 2006 besoek het. Twee rye het versuip as gevolg van hol vore, terwyl skade ook aangerig is met die spuit van Roundup Ready. Hy noem dat die proef tans in die blom is en dat bepaalde inligting wel daaruit verkry sal kan word.

        Mnr De Beer sê dat die proewe wat in Greytown by Pannar geplant is, baie mooi vertoon. Hy sê dat hy die proewe in KwaZulu-Natal gedurende die volgende week saam met mnre Van Wyk en Havenga sal besoek. Hy sê hy het telefonies verneem dat die proewe te Cedara en Kokstad baie goed vertoon. Hy noem dat hy en mnr Van Wyk ook die Makatini-proef binnekort sal besoek.

      3. Ander

        Mnr Du Plessis noem mnr James Arathoon wat mnr Kim Lawrance vervang het, reeds al die proewe geplant het.

    2. Mpumalanga

      1. Stikstofbemestingsprobleme in Mpumalanga – terugvoering

        In 'n verslag van mnr Van Wyk en dr De Kock, getiteld "Sojaboonbemesting", word bepaalde probleme wat met bemesting in Mpumalanga ondervind word, uiteengesit. Daar word gesê dat geen bewyse gevind kon word van lae proteïeninhoud wat aan 'n bepaalde plek gekoppel word nie. Daar word daarop gewys dat soja's wat lae proteïene bevat, oor die algemeen met opbrengs kompenseer en andersom.

        Dr De Kock sê volgens mnr Arno van Vuuren word aan­vangsbemesting met stikstof in die NWK-gebied by sandgrond toegedien. Dit is ooreenkomstig die "Gids vir suksesvolle sojaboonproduksie". Hoewel dit teoreties 'n effense neerdrukkende effek op stikstofbinding sou hê, is daardie effek weglaatbaar min in vergelyking met die voordeel wat dit het om sojabone in sandgronde uit te lig om waaisandskade te verhoed. Literatuur van Ameri­kaanse oorsprong vorm deel van die verslag, waaruit dit duidelik blyk dat fosfaatbemesting belangrik is om proteïen-inhoud te verhoog, veral in gevalle waar die fosfaat-ontleding van die grond laag is.

        Mnr Van Wyk se artikel oor die bemesting van sojabone is ook by die sakelys ingesluit. Hy doen aan die hand, dat die Tegnologiekomitee moet besin oor die onderwerpe van kort artikels wat vir die volgende plantseisoen, in die SA Graan gepubliseer behoort te word. Hy noem dat die "Gids vir suksesvolle sojaboonproduksie" in der waarheid antwoorde verskaf op die meeste vrae en probleme wat opduik en dat hierdie gids dus meer dikwels geraadpleeg behoort te word. Die vergadering is dit eens, dat die bevindings van mnr Van Wyk en dr De Kock aanvaarbaar is. Mnr Havenga versoek dat 'n gesprek gedurende Maart 2006 tussen homself, dr De Kock en mnr Van Wyk plaasvind, oor fosfaatbemesting. Die Voorsitter doen aan die hand dat mnr Havenga dit met dr De Kock bespreek, wanneer laasgenoemde weer in KwaZulu-Natal is.

        Besluite:

        1. Dat die Tegnologiekomitee moet besin oor die onder­werpe van kort artikels wat vir die volgende plantseisoen, in die SA Graan gepubliseer behoort te word, met die "Gids vir suksesvolle sojaboonproduksie" as basis.

          Mnr Keun

        2. Dat mnr Havenga fosfaatbemesting met dr De Kock sal bespreek, wanneer laasgenoemde KwaZulu-Natal weer besoek.

          Dr De Kock
          Mnr Havenga

        3. Dat die bevindings van mnr Van Wyk en dr De Kock aangaande sojaboonbemesting, soos in hulle verslag saamgevat, aanvaar word.

          Werkgroep

      2. Lae proteïenvlakke in Mpumalanga – terug­voering

        Reeds bespreek onder item 9.2.1.

      3. Ander

        Mnr Van Wyk sê hy het waarnemings van die verskillende plantmetodes en verbouingspraktyke gedoen, veral in die Hoëveld-gebied, in 'n poging om te bepaal wat die ver­naamste probleemfaktore is wat verhoed dat gewenste opbrengste behaal word. Hy vertoon 'n aantal foto's aan die vergadering, om sy waarnemings te illustreer. Hy vertoon 'n foto wat op 'n land by Kinross geneem is, waar 'n "saaikas" saad agter die skare inblaas en waar die saad as gevolg van die vibrasie van die skare, tussen 20mm en 120mm onder die grond geplaas word. Die gevolglike plantestand na 14 dae was baie onegalig; na 21 dae het die plantestand redelik goed vertoon en na 42 dae, baie goed. 'n Ander foto toon hoedat onduidelike lasrye veroorsaak dat die spuittrekker wat agterna aankom, die saad in die grond vastrap.

        Mnr Van Wyk noem dat heelwat produsente klagtes het oor plante wat vrek as gevolg van die oordrag van on­kruiddoder. Hy noem dat 'n gifstofagent in die Bethal-distrik 'n sekere doder aan produsente verkoop het, om breëblaar-onkruid by mielies te beheer. Hy sê hierdie produk word ook gebruik om bloekombome te dood. Die aktiewe bestanddeel daarvan is verwant aan die groeireguleerder-tipe onkruiddoders. Sojabone wat hierdie seisoen in dieselfde lande geplant is, het 'n week na opkoms gekwyn. Hoewel sekere plante taamlik herstel het, sal 'n swak opbrengs behaal word.

        Mnr Van Wyk wys foto's om te illustreer hoe lande lyk waar geen onkruidbeheer toegepas word nie, teenoor lande waar dit wel streng beheer word. Hy sê dat Roundup Ready op die regte stadium toegedien moet word, vir die beste resultate. Probleme word ook soms met opslag-Roundup Ready mielies in sojaboonlande ondervind, soos vertoon. Daar is egter 'n doder wat dikwels met die vliegtuig toegedien word om mielies in byvoorbeeld sojaboonlande te beheer. Hy vertoon ook skuifies van proewe waar aalwurmbeheer toegepas word, met kontrolepersele waar dit nie toegepas word nie. Hy sê dat heelwat produsente wel aalwurmprobleme in hulle lande het, maar onbewus daarvan is. Plante wat normaal voorkom en met aalwurm besmet is, behoort dus eintlik baie gesonder te vertoon, sou aalwurmbeheer toegepas gewees het.

    3. Noordwes provinsie

      1. Navorsing

        1. Cultivarproewe

          Mnr De Beer sê dat die cultivarproewe wat te Pot­chefstroom, Lichtenburg, Rustenburg, Brits, Beestekraal en Koedoeskop geplant is, baie mooi lyk.

        2. Artikel rakende die korrelasie tussen fosfaat­bemesting en proteïen uitwys vir publisering in SA Graan

          Reeds onder item 9.2.1 bespreek.

      2. Ander

        Geen.

    4. Limpopo

      1. Navorsing

        Die aangeleentheid is onder item 7.2.2 bespreek, waar melding gemaak word van mnre De Beer en Van Wyk se beoogde proefbesoeke in die Limpopo Provinsie.

      2. Ander

        Geen.

    5. Vrystaat

      1. Navorsing

        Mnr Maree sê dat die Vrystaatse proewe onder beheer is.

      2. Ander

        Geen.

    6. Oos-Kaap

      1. Navorsing

        Geen bespreking.

      2. Ander

        Geen.

    7. Suidwestelike Distrikte

      1. Navorsing

        Die aangeleentheid is onder item 7.2.8 bespreek, waar melding gemaak is van die probleem met hoë nitraatvlakke in die water.

      2. Ander

        Geen.

    8. Gauteng

      1. Navorsing

        Mnr van Wyk sê dat die Gauteng-proewe ook eersdaags besoek sal word.

      2. Ander

        Geen.

    9. Noord-Kaap

      1. Navorsing

        Mnr De Beer sê dat die beoogde besproeiingsproef, soos tydens die vorige vergadering vermeld, wel te Vaalharts geplant is. Dr De Kock verneem na die stand van die groeireguleerder-proef. Mnr Van Wyk sê dat dit op 15 Desember 2005 te Vaalharts geplant is en mooi opgekom het. Die UV het aan die begin van Januarie 2006 met behandelings begin. Hy sê die behandelings wat hy voorskryf, sal nou, tydens blom-aanvangstadium, toegepas word. Hy sê hy beplan om die proefperseel binnekort te besoek.

      2. Beplanningsvergadering

        Geen.

      3. Ander

        Geen.

    10. Algemeen

      1. Biodiesel

        1. Vordering

          Mnr Hugo noem dat die Regering biodiesel en bio-etanol inisiatiewe ondersteun. Die Regering het gedurende 2002 belas­tingtoegewings vir biodiesel gemaak en na verneem word, word belastingtoegewings vir bio-etanol ook oor­weeg. In hierdie verband word verdere toegewings in die Minister van Finansies se begrotingstoespraak van 2006 verwag.

          Die Regering het besluit om 'n werkgroep saam te stel om die Regering te adviseer oor 'n bio-brandstof strategie en regulasies. Die Southern African Bio-fuels Association (SABA) is op inisiatief van die Duitse Kamer van Koop­handel gestig, waartoe belangegroepe genooi is om aan te sluit.

          Die Voorsitter meld dat 'n Staatskoerant op 13 Januarie 2006 verskyn het oor die Regering se voorneme om regulasies betreffende petroleumspesifikasies en stan­daarde uit te vaardig. Mnr Fanie Brink het 'n uittreksel aangaande 'n kabinets­vergadering van November 2005 aan die PNS verskaf, waarin verwys word na die regering se besluit om 'n werkgroep saam te stel, soos deur mnr Hugo gemeld.

          Mev McDonald noem dat Graan SA 'n besoek op uit­nodiging, aan SASOL gebring het. SASOL het aangedui dat hy bepaalde aspekte soos die invoertarief met die Regering wil uitklaar voordat 'n biodiesel aanleg opgerig word. Sou die Regering gunstig daarop reageer, word dit in die vooruitsig gestel dat SASOL 'n aanleg sal oprig wat vanaf 2008/9, sowat 600 000 ton sojabone per jaar tot biodiesel sal kan verwerk.

        2. Langtermyn-implikasies

          Die Voorsitter sê dat die invoertarief op sojabone en sonneblom op onderskeidelik 8% en 9,4% van die vry-aan-boord-prys gestel is. Aangesien SASOL grootliks van ingevoerde sojabone gebruik wil maak, 'n rabat op die invoertarief hê. Hy wys daarop dat invoerpariteit tans hoër is as die plaaslike produsenteprys vir sojabone en dat dit steeds die geval sou wees, indien die invoertarief afgeskaf word. Dit is duidelik dat daar botsende nywerheids- en landboubelange sal wees.

          Mnr Hugo sê hy is bekommerd oor die negatiewe impak wat substandaard biodiesel op die biodieselmark in die algemeen sal hê, indien dit enjins sou beskadig. Hy noem verder dat dit uiters gespesialiseerde kundigheid verg om gebruikte eetbare olies na biodiesel te verwerk.

          Die Voorsitter sê die PNS-Raad het besluit dat hy, dr Griessel en mnr Deon Joubert Europa en Amerika gedurende Mei/Junie 2006 moet besoek, ten einde bepaalde inligting in te win.

          Dr Griessel haal uit die Oil World van 20 Januarie 2006 as volg aan: "The strong demand for rape oil and its high price have given some support to European rape seed prices in recent months. However, they are relatively low compared to rape oil. It is understandable that farmers are frustrated, arguing that they do not get a fair price for their rape seed. This has stimulated increased investments in small cold presses which are used at farms. Total annual processing capacity of these small pressing units in the EU may add up to or slightly above a million tons this season." Hy meld dat die totale kapasiteit in die EU, nagenoeg 4,5 miljoen ton is.

          Mnr Hugo sê aangesien die Franse regering subsidies betaal op biodiesel van raap-olie, is biodiesel aldaar goedkoper as kookolie. Daarom word in Frankryk gevind, dat biodiesel by kookolie gevoeg word.

          Mnr Du Plessis sê in KwaZulu-Natal is twee verwerkers wat elk ongeveer 300 ton sonneblom per maand vir ru-olie pers en wat beoog om binne enkele maande na 600 ton per maand op te gradeer.

          Die Voorsitter sê volgens inligting van mnr Fanie Brink (Graan SA), is sorghum ook baie geskik vir die vervaar­diging van bio-etanol. Volgens media-artikels word daar in Kanada, biodiesel uit koring vervaardig. Mielies en sorghum word ook vermeng by die vervaardiging van bio-etanol. Hy sê 'n kundige is van mening dat, indien alle ingevoerde sojaboon-olie uit plaaslik-geproduseerde soja­bone gepers sou word, geen proteïen meer ingevoer hoef te word nie. Hy sê dit is glad nie vergesog om voldoende sojabone plaaslik te produseer nie. Hy sê dat die ont­wikkeling van die bio-brandstof mark in Suid-Afrika op 'n aantal landboukommoditeite sal impakteer, hoofsaaklik as gevolg van die aanwending van afvalprodukte in die proteïen­mark.

          Dr Griessel sê SAFEX-pryse van sonneblom is tans on­geveer R2 000/ton. Hy sê dat die pryse van ingevoerde sonneblom-olie en plaaslike sonneblom-oliekoekpryse, na 'n invoerpariteitswaarde van slegs R1 400/ton vir plaaslike sonneblomsaad herlei. Hy sê dat SASOL se voorneme om sojabone in te voer, 'n oorskot aan oliekoek in die plaaslike mark sal veroorsaak, wat 'n neerdrukkende effek op alle ander kommoditeitspryse sal hê.

          Mnr Du Plessis sê die skets wat dr Griessel voorhou, bekommer Graan SA. Invoertariewe moet dalk op oliekoek-invoere gehef word. Die Voorsitter sê na aanleiding van 'n konglomeraat wat biodiesel uit canola wou vervaardig, het die PNS 'n studie gedoen, wat uitgewys het dat die kon­glomeraat se beplande verwerkingskapasiteit nie realisties was ten opsigte van die markruimte vir oliekoek nie.

      2. Sleepstroper

        Mnr Keun sê dat die aangeleentheid tans deur die Teg­nologiekomitee hanteer word.

        Mnr Barnard (sleepstroperbouer) is besig om veranderings aan die stroper aan te bring. Die nodige reëlings word ook met mnr Barnard getref ten opsigte van die stroper wat tans in die Oos-Kaap is.

      3. Gesprek met provinsiale departemente insake Nasionale cultivarproewe

        Die aangeleentheid staan oor. Die Voorsitter noem dat hy tydens sy besoek aan die Oos-Kaap, in gesprek met mnr Leon Coetzee (Departement van Landbou: Oos-Kaap) sal tree.

      4. Beplanning ten opsigte van die skryf en publisering van artikels uit die sojaboonhandleiding – PNS Tegnologiekomitee asook Radioprogram insake sojabone

        Die aangeleentheid is onder item 9.2.1 bespreek.

  10. Navorsing

    1. Nasionale cultivarproewe

      Mnr De Beer meld dat die grond te Nampo wat vir 'n proef bedoel was, eers bewerk kon word nadat reëns oor Kersfees en Nuwejaar aldaar geval het. Op 9 Januarie 2006 is daar kommersiële cultivars geplant, maar geen proef nie. Geen proef is te Bergville geplant nie, aangesien die medewerker slegs Roundup Ready sojabone aanplant. Tweeduisend kopieë van die nuwe bladskrif, "sojaboon­cultivaraanbevelings" is gedruk. Mnr Keun noem dat kopieë ook van die PNS-kantoor beskikbaar is.

    2. Roes

      1. Inligting vanaf Roestaakspan

        Mnr Keun noem dat me Paula Kruger wat vir die Roestaakspan-notule verantwoordelik is, met verlof was en op 1 Februarie 2006 weer begin werk het. Dr Van der Merwe het beloof dat die aangeleentheid spoedeisend hanteer sal word. Die eerskomende Roestaakspan-vergadering word op 25 Julie 2006 in Potchefstroom gehou.

    3. Sclerotinia

      1. Proefwerk – terugvoering

        Die Voorsitter sê dat drie buitelandse sprekers by die Plantpatalogie-kongres in Magaliesburg opgetree het en twee (2) ook die spesiale Sclerotinia-vergadering byge­woon het. Dr De Kock sê dat twee van die here hul kundigheid oor sonneblomroes en sclerotinia met die plaaslike bedryfslui kom deel het. Dr Gary Kong (Min­nesota, Queensland: Australië) is 'n kundige op roes en dr Tom Gulya (Noord-Dakota: VSA) is 'n kundige op sclerotinia by sonneblom, hoewel hy ook gesaghebbend kan praat oor sclerotinia by sojabone.

        Dr Gulya het laat blyk dat die PNS se benadering ten opsigte van die beheer van sclerotinia korrek is. Sy antwoord op swak infestasie by proefbehandelings, is die gebruikmaking van 'n mikrosproeier wat oorhoofs tot die proef aangewend word om maksimum infestasie te verseker. Hy sê, in teenstelling met die ondervinding in Suid-Afrika, bestaan daar in die VSA 'n verband tussen glashuis- en veldbesmetting.

        Mnr Potgieter sê aangesien SANSOR nie kan waarborg dat saad sclerotinia-vry is nie, produsente aangemoedig moet word om sojaboonsaad daarvoor te behandel, veral waar aanplantings beoog word in gebiede wat vry van sclerotinia is. Dr De Kock sê dat Pannar wel sonneblomsaad vir sclerotinia behandel. Die Voorsitter reël dat saadmaat­skappye versoek word om aan te dui of hulle hul soja­boonsaad vir sclerotinia behandel en indien wel, waarmee. Mnr Keun wys daarop dat daar volgens SANSOR, nagenoeg 65% sojaboonsaad teruggehou word.

        Dr De Kock sê dat dr Gulya ingelig is oor prof McLaren se ondersoek na die gebruik van spore in plaas van myscelia, om infestasievlakke te verhoog. Volgens dr Gulya sal daar kwalik genoegsame spore vir hierdie doel gekweek kan word en gebruik sy instansie myscelia wat met 'n kom­moditeit soos sorghum gemeng word, om op te kan groei.

        Saadbehandeling by sonneblom word volgens hom wel in die VSA toegepas, maar daar is geen bewys dat dit 'n langdurige effek het nie. Drie middels word vir saad­behandeling in die VSA gebruik. In Suid-Afrika word een middel vir hierdie doel gebruik en daar is ook geen bewys van 'n langdurige effek nie. Volgens dr Gulya is die middels wat in die VSA getoets word, se aktiewe bestanddele ooreenstem met dié wat in die RSA getoets word. In 2009 word 'n internasionale kongres oor sclerotinia aangebied en hy sê dat verteenwoordigers vanuit die plaaslike bedryf dit behoort by te bywoon.

        Besluit:

        1. Dat saadmaatskappye versoek sal word om aan te dui of hulle hul sojaboonsaad vir sclerotinia behandel en indien wel, waarmee.

          Mnr Keun

    4. Produksiekostebepalings

      Mnr Keun meld dat mnr Bührmann versoek het dat die aangeleentheid oorstaan en dat hy aangebied het om by die volgende vergadering verslag te doen.

      Besluit:

      1. Dat die aangeleentheid rakende mnr Bührmann se navrae by mnr Hendrik van Pletzen (ex OTK) ten opsigte van Combud-syfers en ander relevante statistiek, oorstaan.

        Mnr Bührmann

  11. Saad

    1. SANSOR-statistiek

      Die vergadering neem met dank kennis van SANSOR se statistiek oor saadverkope in die plaaslike en uitvoer­markte, asook die skattings ten opsigte van teruggehoue saad.

  12. Tegnologie-oordrag

    1. Inligtingsdae 2006

      16-19 Mei 2006 NAMPO-Oesdag
      26 September 2006 Super Sojakompetisie: Cedara
      27 September 2006 Super Sojakompetisie: Dundee

    2. Sojaboonforum

      1. Terugvoering van die vergadering van die Sonneblom- en Sojaboonforum

        Die Voorsitter noem dat die Forum bespreking gevoer het oor heffings en vergoedings aan universiteite asook oor biodiesel en dat 'n lesing oor voedselveiligheid by die Forum aangebied is. Mnre Keun en Louw is versoek om 'n dokument insake voedselveiligheid in die sonneblom- en sojaboonbedrywe op te stel.

      2. Sake om na die volgende Forum te verwys

        Geen.

  13. Ander sake

    1. Inligting vir plasing op die webtuiste

      1. Fosfaatbehoeftes op sandgrond word meestal onderskat – Mnr C Havenga

        'n Artikel van mnr Havenga oor fosfaatbehoeftes op sand­grond, is by die sakelys ingebind. Die aangeleentheid is ook onder item 9.2.1 bespreek.

    2. Nuwe Landbouradioprogram

      Die Voorsitter meld dat OPOT/OAK, die PNS en die Mielietrust op inisiatief van Graan SA by 'n radioprogram betrokke geraak het, wat Woensdae aangebied word. Hy sê met betrekking tot oliesade, word alle aspekte wat deur OPOT en die PNS behartig word, gedek. Hy stel vervolgens mev A McDonald van GSA hieromtrent aan die woord.

      Mev McDonald noem die volgende:

      • Landbou-oorsig word op RSG aangebied.
      • 'n Nuusinsetsel van drie minute word op Maandae, Dinsdae en Woensdae op RSG uitgesaai.
      • 'n Gesprek is met mnr Albert Loubser (Agri Connect) gevoer, wat die kontrak namens die groep (Graan SA, Agri SA en MPO) geteken het, om Donderdae se programme te deel.
      • Aangesien lugtyd uiters beperk is, moet slegs die noodsaaklikste en mees aktuele aspekte uitgelig word.

      Mnr Du Plessis doen aan die hand dat die uitsaaitye in die SA Graan gepubliseer word. Mev McDonald noem dat 'n advertensiekolom in die SA Graan, Agri en The Dairy Mail gepubliseer sal word, wat die datums en tye sal aandui. Die Voorsitter versoek dat die datums en tye duidelik aan die Sonneblom- en Sojaboonforum en die SA Grondboneforum uitgespel word.

      Die Voorsitter verduidelik dat 15 minute van die RSG-program op Maandae deur Agri SA geborg word; op Dinsdae deur die MPO en op Woensdae deur Graan SA wat dekking aan graan en oliesade verskaf. Hy sê dat dit handig te pas sal kom indien tyd op Donderdae bygekoop kan word, om meer sinvolle dekking aan graan en oliesade te kan gee.

      Die Voorsitter sê lede is welkom om radiopraatjie-onderwerpe by die kantoor voor te stel, terwyl die PNS-kantoor ook onderwerpe in samewerking met bepaalde lede van die werkgroep sal identifiseer. Lede sal vrae en antwoorde daaroor met die hulp van die PNS-kantoor formuleer, vir drie-minute tydgleuwe. Die PNS-kantoor sal hierdie geformuleerde vrae en antwoorde aan mev McDonald (Graan SA) verskaf, wat verantwoordelikheid neem vir onderhoude met die persone en gevolglike uitsending.

      Besluit:

      1. Dat lede aangemoedig word om radiopraatjie-onderwerpe by die kantoor in te dien, terwyl die PNS-kantoor ook onderwerpe in samewerking met bepaalde lede van die werkgroep sal identifiseer.

        Mnr Keun

    3. Nuus vir Landbouradioprogram

      Die Voorsitter verneem van die lede oor watter onderwerpe daar 'n behoefte bestaan om uitgesend te word. Mnr Potgieter versoek dat die voorkoms van sclerotinia in Noordwes gedek word. Dr De Kock doen aan die hand dat hierdie saak asook roes as 'n nuusberig hanteer word. Die Voorsitter sê dat die voorkoms van sclerotinia in Noordwes wel gepas deur 'n kundige persoon in 'n praatjie hanteer kan word.

      Mnr Hugo sê dat 'n radio-onderhoud gedurende Mei 2006 met hom gevoer kan word oor SA Biodiesel se betrok­kenheid by die vervaardiging van biodiesel uit sojabone.

      Mnr Du Plessis stel voor dat gesprek met Epic Oil gevoer word, oor die omskakeling van sy sonneblom-persaanleg aan die Rand, na 'n sojaboon-persaanleg.

      Mnr Killian doen aan die hand, dat produsente oor praktyke soos rywydtes en plantdatums ingelig word. Die Voorsitter sê dat hierdie aspekte nader aan planttyd aangespreek kan word.

      Mev McDonald maak sekere opmerkings oor SASOL se belangstelling om 'n aanleg vir biodiesel uit sojabone op te rig, wat moontlik gedurende 2008 of 2009 in bedryf kan kom.

      Besluit:

      1. Dat radio-onderhoude van drie minute elk met kundige persone oor die volgende onderwerpe gevoer sal word:
        • die voorkoms van sclerotinia in Noordwes;
        • SA Biodiesel se betrokkenheid by die vervaardiging van biodiesel uit sojabone (ongeveer Mei 2006);
        • die omskakeling van Epic Oil se sonneblom-persaanleg aan die Rand, na 'n sojaboon-persaanleg; en
        • rywydtes, plantdatums, ensomeer (nader aan plant­tyd).

        Mnr Keun

  14. Datums van volgende vergaderings

    Die vergadering neem kennis van die res van die Soja­werkgroepvergaderings vir die jaar:

    • 28 Februarie 2006
    • 3 Mei 2006
    • 3 Augustus 2006
    • 4 Oktober 2006
    • 5 Desember 2006

  15. Afsluiting

    Die Voorsitter bedank die lede vir hulle bydraes tydens die vergadering en verdaag die vergadering om 13:55.