2.

Algemene oorsig

Navorsingsprojekte wat deur die PNS finansieël ondersteun word, omsluit 'n groot aantal dissiplines wat gereelde vergaderings van uiteenlopende aard noodsaak.

Op grondvlak beskik elk van die drie gewasse oor 'n eie werkgroep wat afsonderlik vergader. So byvoorbeeld bestaan die sojawerkgroep uit genooide kundiges van verskillende dissiplines wat aktief by soja betrokke is, (soos ook vir lupiene en canola) gereeld vergader om die huidige stand van sake in die betrokke bedryf te bestudeer, bespreek, kennis uit te ruil en probleme te identifiseer. Dit is dan ook by sodanige werkgroepvergaderings van kundiges waar die meeste van die PNS navorsingsprojekte hul beslag kry. Sodoende word verseker dat die navorsing prakties gerig is en effektief aan die probleme van die dag van die betrokke bedryf aandag gee.

Die PNS beskik ook oor drie raadskomitees, te wete die finanskomitee, tegnologiekomitee en bemarkingskomitee.

Die Bemarkingskomitee hanteer studiebeurse, prestasietoekennings en borgskappe, deels om erkenning te gee aan verdienstelike bydraers en deels om met 'n beskeie poging 'n bydrae te lewer tot die instandhouding van navorsingskapasiteit. Besonderhede hieromtrent word hieronder behandel.

Die rand het teen die einde van verlede jaar onder geweldige druk gekom wat op sy beurt weer 'n negatiewe inflasionêre effek tot gevolg sal hê. Hierdie aspek, tesame met dalende befondsing van landbounavorsing vanaf die Staat se kant, sal groter druk op privaat befondsing van navorsing speel. Hoewel die PNS dankbaar is dat sy finansiële posisie kerngesond is, is daar ook geen twyfel dat die volgende finansiële jaar groot vereistes aan die Finansiëlekomitee en die Raad sal stel nie.

Die Tegnologiekomitee se hoofdoel is om projekte te oorweeg en aanbevelings aan die Raad te maak ten opsigte van die finansiering van sodanige projekte al dan nie. Daar word in hierdie proses ook gebruik gemaak van eweknie-evalueerders in 'n poging om te alle tye reg te laat geskied aan alle projekte wat aan die PNS voorgelê word. Aanbevelings hieromtrent word dan aan die Raad van Trustees voorgelê vir finale besluitneming.

Die Dagbestuur bestaan uit die voorsitters van die drie komitees hierbo genoem. Vergaderings word minstens tweemaandeliks gehou en sover doenlik gesinkroniseer met vergaderings van die Raad.

Die Dagbestuur hanteer dringende sake asook daardie aangeleenthede wat deur die Raad na die Dagbestuur verwys word.

Die raadsvergaderings, wat uiteraard die hartklop van die PNS is, vind twee-maandeliks plaas. Aanbevelings uit al die bogenoemde komitees en werkgroepe word hier oorweeg en afgehandel. Die Raad tree egter ook pro-aktief op om steeds tred te hou met 'n voortdurend veranderende wêreld.

In 'n voortdurende poging om te verseker dat die PNS steeds doeltreffend bly en aanpas by veranderde omstandighede, is verskeie belangrike terreine herbesoek. So is die visie- en missie heroorweg, die vordering van die totale aksie van die PNS is gemeet aan die huidige stand van sake ten opsigte van proteïenvoorsiening vir dierevoeding in Suid-Afrika, en laastens is weereens voorraad geneem van die kundigheidsterreine benodig op die Raad van die PNS. Slegs een nuwe trustee, by name dr Chris van der Merwe is aangestel en wel om die olie-persbedryf te verteenwoordig. Dit is met dankbaarheid dat die PNS kan berig dat die besondere wye omvang van kundigheid van die trustees van die PNS die afgelope jaar steeds beter benut is, deurdat trustees voortdurend op 'n verskeidenheid maniere groter bydraes gelewer het tot bereiking van die visie- en missie van die PNS.

Verdere kundigheid is op 'n ad hoc basis benut. In opvolging van 'n besluit van die Raad gedurende die vorige jaar om kundiges te nooi om van tyd tot tyd die PNS Raad toe te spreek, is interessante aanbiedinge aan die PNS gemaak. So het dr Fanus Cilliers, wat internasionaal erken word as 'n kundige ten opsigte van volstruisvoeding, 'n middagete opgehelder en onder andere uitgewy oor die benutting van lupiene- en canola in volstruisvoeding. By 'n ander geleentheid het mnr J Blomerus en kollegas van Hoofdirektoraat Landbou Wes-Kaap (HDLWK) 'n uiters interssante oorsig aan die Raad voorgehou ten opsigte van landboutoestande in die Wes-Kaap.

Die Nampo oesdag was die afgelope jaar 'n spesiale geleentheid. Nie alleen het dr Jos de Kock en sy span weereens 'n suksesvolle uitstalling beman nie, maar dit was veral die aanplanting van drie soja cultivars op 2 hektaar op die Nampo proefplaas wat aandag getrek het.

Die afgelope jaar het ongelukkig nie net goeie nuus gebring nie. Vir die eerste keer het 'n Instituut van die LNR 'n projek wat aanvanklik aan die PNS voorgelê is, gekanselleer as gevolg van gebrek aan mannekrag. Hierdie aangeleentheid het 'n negatiewe effek op kontinuïteit van navorsing en is uiteraard kommerwekkend. Aanduidings is egter dat dit eers slegter sal gaan voordat sake sal verbeter. Verbetering sal egter eers intree wanneer beleidmakers 'n onderskeid tref tussen politiek en navorsing.