3.

Beleidsbesluite

Vanweë veranderde omstandighede wat 'n invloed het op die aktiwiteite van die PNS gebeur dit jaarliks dat die PNS-Raad beleidsbesluite moet neem om te verseker dat die PNS steeds op die mees effektiewe manier funksioneer.

In hierdie verband is kleiner veranderinge aan die visie en missie van die PNS aangebring om by huidige omstandighede aan te pas.

Een van die heel belangrikste besluite wat die afgelope jare deur die PNS-Raad geneem is, is die besluit om dringend op hoogte te kom van die implikasies vir die PNS van die koms van biobrandstowwe na Suid-Afrika, spesifiek met betrekking tot proteïen vir diereverbruik en die impak daar­van op huidige aksies en proteïenbronne. In die lig van 'n gebrek aan kennis hieromtrent in Suid-Afrika, veral vanuit 'n proteïen standpunt gesien, asook die gebrek aan voldoende kundiges ten opsigte van sojabone en canola, het die PNS besluit dat doelbewuste pogings, plaaslik en in die buiteland, aangewend moet word om op hoogte te kom en te bly met die nuutste verwikkelinge op terreine wat vir die PNS van belang is.

Die Nieuwoudt-McGuigan model sowel as die sogenaamde Briedenhann (APR) model, word onder leiding van mnr JSG Joubert, en dr M Griessel, beide Trustees van die PNS en in samewerking met dr Briedenhann asook mnr Taljaard van die Universiteit van die Vrystaat, aangewend om waar­devolle inligting te genereer. Hierdie modelle word tans deur die Universiteit Vrystaat vir die PNS bestuur en is reeds besonder goed aangewend om onder andere beter insig te verskaf aan die PNS Raad ten opsigte van Distillers Dried Grains Solubles (DDGS), die proteïen byproduk afkomstig van die proses van die vervaardiging van bio-etanol uit graan. Verdere gesprekke na aanleiding hiervan is met die Veevoervereniging van Suid-Afrika (AFMA) gevoer en kon die PNS-Raadslede op sterkte van die inligting verkry uit die model, rigtinggewende uitsprake maak.

Die implikasies van die moontlikheid om agt etanol aanlegte van 375 000 ton mielies elk asook 'n biodiesel-aanleg, moontlik van Sasol wat 600 000 tot 650 000 ton sojabone sal verwerk, asook vele ander soortgelyke gerugte sal baie noukeurig deur die PNS bestudeer word.

Die PNS-Raad het by hernuwing besluit dat sojabone 'n oorheersende rol speel in die proteïen behoeftes van Suid-Afrika in die toekoms, veral na aanleiding van die waarskynlike produksie van biodiesel uit sojabone in Suid-Afrika.

Hoewel 'n alle tye rekord oes van soja van 420 000 ton in die 2005/06 seisoen verwag word, het verskeie besluite die momentum van die soja­bedryf aansienlik versnel.

Die ooreenkoms met die Innovasiefonds insake biotegnologiese navorsing oor soja waarna verlede jaar verwys is, is onderteken en die navorsing is in volle swang. Die daarstelling van droogtebestande sojabooncultivars wat voorsien word, kan 'n besondere mylpaal wees.

Hoewel sojabone op Safex verhandel word is daar 'n groot aanvraag na die prys inligting wat dr M Griessel namens die PNS aan die sojabedryf sowel as die canola en lupien bedrywe verskaf word. Die PNS-Raad het na verkryging van die nodige vrywaring besluit om hierdie inligting daagliks tot beskikking tot die bedryf te stel, wat 'n eerste stap van sy soort in die plaaslike oliesadebedryf is.

In 'n verdere poging om die uitbreiding van die soja- en canolabedrywe te stimuleer, het die PNS-Raad dit noodsaaklik gevind om betroubare inkomste- en kosteramings vir verskillende produksiestreke in vergelyking met byvoorbeeld mielies en koring te laat opstel. Vorige inligting in hierdie verband is verouderd en grootliks onbruikbaar.

Die PNS is groot dank verskuldig aan mnr JSG Joubert wat 'n kundige en baanbreker op hierdie terrein is vir die feit dat hy bereid was om enersyds hierdie groot taak op hom te neem en andersyds die inligting voor die nuwe seisoene tot die bedrywe se beskikking kon stel. Hierdie inligting is tans, en voortaan onontbeerlik vir die vooruitgang en groei wat vir die bedrywe beoog word. Meer inligting hieromtrent verskyn later in hierdie verslag.

Die Raad het dit ook noodsaaklik gevind dat die tegnologie-oordrag program in 'n groter mate van Landbou radio gebruik moes maak bo- en be­halwe artikels en vlugskrifte soos verlede jaar vermeld. Hierdie beleid is suksesvol ten uitvoer gebring onder leiding van dr Jos de Kock, 'n Trustee van die PNS en in samewerking met 'n groot aantal medewerkers wat op 'n weeklikse basis baie belangrike inligting aan die twee bedrywe oorgedra het.

Sojaboonroes is steeds "n belangrike onderwerp en die laaste is nog lank nie hieroor gesê nie. Die sogenaamde "Sojaboonroestaakspan" het die afgelope aantal jare onder leiding van dr John Purchase van die LNR-IGG gestaan.

Die aanstelling van dr Purchase as Hoofbestuurder van Graan SA en die kundigheidsgaping by die LNR in hierdie verband het die voortbestaan van hierdie belangrike studiegroep in die weegskaal geplaas. In die lig van die besondere bydrae wat hierdie Taakspan maak, het die PNS-Raad besluit om die Taakspan onder die PNS se vleuels te neem en so die voortbestaan van die Taakspan vir tyd-en-wyl te verseker.

Toerusting tot beskikking van die Departement Landbou Wes-Kaap, vir die uitvoer van die Nasionale Cultivarproewe is redelik verouderd en die vervanging daarvan baie duur. In 'n poging om hierdie vervangingsprogram te bespoedig, het die PNS-Raad besluit om oorbruggingsfinansiering tot beskikking van die Departement Landbou Wes-Kaap te stel om te verseker dat die gewaardeerde navorsing van genoemde departement nie skade ly nie.

In belang van die kundigheid beskikbaar tot voordeel van die PNS, is ouderdomsbeperkings in die Trust Akte geskrap onderhewig aan sekere voorwaardes.

'n Verdere hoogtepunt in die selfbeskikking van die PNS is bereik toe die Raad in samewerking met OAK/OPOT besluit het om van die vorige kan­tore te verhuis na 'n terrein en gebou wat in totaal tot die twee instansies se beskikking is en uiters geskik is vir die eiesoortige behoeftes van die twee instansies en diegene met wie gereeld geskakel word. Die werklike voordele is moeilik bepaalbaar maar dit word ongekwalifiseerd hoog aan­geslaan.

Mnr Hans van der Merwe was reeds sedert 1990 'n gewaardeerde lid van die Raad van Trustees van die PNS. Ten spyte van sy onlangse aanstelling as Hoofuitvoerende Beampte van Agri SA, het hy steeds groot moeite gedoen om PNS Raadsvergaderings by te woon. Toenemende werksdruk by Agri SA sowel as by die PNS het tot gevolg gehad dat hy besluit het om as Trustee van die PNS te bedank. Die Raad van die PNS wil sy dank en waardering uitspreek teenoor mnr Van der Merwe vir die bydrae wat hy oor soveel jaar gelewer het en wens hom groot sukses toe in sy loopbaan vorentoe.

Die PNS Raad is tans besig met 'n ontleding van die PNS se behoeftes aan kundigheid in die Raad van Trustees vanweë huidige veranderde om­standighede waarna die Raad van Trustees verder aangevul sal word.