2.

Algemene oorsig

Die missie en visie van die PNS verskyn elders in hierdie jaarlikse navorsingsverslag. Die hoofdoelstelling kan kortliks omskryf word as die strewe om ingevoerde proteïen vir diereverbruik te vervang met plaaslik geproduseerde proteïen. Reeds vroeg in die bestaan van die PNS het die Raad besef dat daar ook 'n maatstaf moet bestaan waaraan die PNS sy sukses en selfdoelstellings kan meet. Die gebruik van die Nieuwoudt-McGuigan model en daarna die APR-model is in vorige navorsingsverslae bespreek en besonderhede is ook op die PNS webblad beskikbaar. Om praktiese redes is daar die afgelope jaar besluit om die "Agricultural Products Requirement" (APR) model op te gradeer en hierdie werk is aangevoer deur Dr E Briedenhann, die skrywer van die APR-model, bygestaan deur Prof F Meyer, Raadslid maar ook Direkteur van "Bureau for Food and Agricultural Policy" (BFAP) aan die UP en laastens Dr Dirk Strydom van die Universiteit van die Vrystaat. Die eerste resultate met die gebruik van hierdie model sal gedurende 2015 beskikbaar wees.

Die belangrikheid van tegnologieoordrag het steeds sterker na vore getree en is baie aandag plaaslik en internasionaal hieraan gegee. Die internasionale skakeling het die PNS ook in staat gestel om die gebrek aan navorsingskapasiteit asook navorsers in Suid-Afrika te ondervang met hulp vanaf 'n verskeidenheid instansies in die buiteland (sien elders in hierdie dokument die projek insake Eliteproewe). Daar is, soos die geval was die afgelope jare, verskeie sendings van buitelandse vennote geakkommodeer ten opsigte van die eliteproewe. Soortgelyk is besoeke aan die buiteland gebring. Mnr Wessel van Wyk, sojaboonkundige en kontrakteur van die PNS het as gas van DOW Agro Science, Argentinië besoek en ook saam met Syngenta 'n besoek aan Zambië gebring. Die PNS het 'n besoek van Drs S Lamprecht en Y Tewoldemedhin tesame met die LNR ondersteun om hierdie twee plantpatoloë groter blootstelling te gee aan regstellende maatreëls wat in Suid-Amerika aangewend word ten opsigte van verskeie siektes, peste en plae. Mnr GJH Scholtemeijer en Mnr AP Theron het ook 'n besigheidsbesoek gebring aan Europa en 'n kongres insake canola bygewoon sowel as 'n besoek aan Brasilië ten opsigte van soja aangeleenthede. 'n Nuwe TCP (Technical Co-Operation program) is tydens hierdie besoek met EMBRAPA in Brasilië onderhandel.

In 'n poging om tegnologie-oordrag meer effektief te maak het die PNS by etlike vlugskrifte en tydskrifte betrokke geraak. Hier word spesifiek verwys na Luptec en Lupino ten opsigte van die lupienebedryf en daarna Canolafokus wat vandag steeds nog baie populêr is. Ten opsigte van die Canolafokus het die PNS besluit om nuwe tegnologie toe te pas en stelselmatig die harde kopieë uit te faseer ten gunste van 'n elektroniese tydskrif.

Daar is al vir etlike jare besin oor 'n moontlike tydskrif vir sojabone maar die enkele bedryf het dit nooit regtig geregverdig nie. Gedurende 2014 het Dr E Briedenhann, lid van die Tegnologiekomitee van die PNS en ondervoorsitter van die Oliesade Advieskomitee 'n inisiatief geloods om 'n oliesadetydskrif te wete "Oilseeds Focus" bekend te stel. Die eerste uitgawe het in 2015 verskyn tot groot vreugde van alle deelnemers van die oliesadebedryf wat insluit sojabone, sonneblom, grondbone en canola.

Tydens 'n Dagbestuursdinkskrum is aanbeveel dat dokumentasie wat gebruik word ten opsigte van aansoeke vir beurse, befondsing van projekaansoeke en ander soortegelyke dokumente nagegaan moet word beide om dit meer verbruikersvriendelik te maak sowel as om dit in 'n meer moderne formaat aan potensiële gebruikers beskikbaar te stel.

Aan die ander kant is dit ook so dat projekte wat die afgelope 20 jaar of meer reeds befonds word baie duur geword het en besin die PNS tans daaroor of veral nasionale kultivarproewe steeds in die huidige formaat voortgesit moet word. Uitsluitsel hieromtrent sal in 2015/16 bekend gemaak word.

Na aanleiding van die groter bewustheid van die belangrikheid van tegnologie-oordrag het die Raad ook besluit om die kontrakteurs wat gebruik word te herontplooi. Klem sal veral gelê word op daardie provinsies met die grootste potensiaal in 'n poging om sojaproduksie in nuwe gebiede te vestig.

Die PNS het kennis geneem dat daar ten opsigte van beide canola en soja etlike knelpunte is wat oorkom moet word alvorens die beste opbrengste verkry sal word. Sclerotinia is vyand nommer een en die Raad het besluit dat daar voordurend op hoogte gebly moet word met die nuutste ontwikkelinge ten opsigte van sclerotinia in beide canola sowel as sojabone. Hierbenewens word baie aandag ook geskenk aan knopwortelaalwurmprobleme veral in die sandveld gebiede waar sojabone moeilik verbou kan word. Bevindinge ten opsigte van laasgenoemde aspekte en ander probleme sowel as nuuswaardighede bly 'n belangrike deel van generiese bemarking. In hierdie verband kan die PNS met groot dankbaarheid berig dat daar die afgelope jaar honderd-en-vier artikels verskyn het wat van belang is vir die PNS aktiwiteite waarvan ses-en-sestig gehandel het oor sojabone en die balans grootliks ten opsigte van canola.

Soos vantevore besluit het Raadslede 'n verskeidenheid kongresse en AJV's van vakverenigings en soortgelyke liggame bygewoon. Borgskappe is aan etlike suksesvolle aansoekers toegestaan maar ook ander verdienstelike kongresse soos die jaarlikse "Soilborne Plant Diseases Symposium" te Stellenbosch en die reeds baie bekende "No-Till Club" van KwaZulu-Natal.